بهشت تعطیلات، جهنم رابطه
یاسمین رضوی
اغلب ما تعطیلات نوروز و حال و هوایش را دوست داریم. برخی اما بخاطر خستگی‌های مهمان داری‌های مکرر، تعطیلات طولانی و... دل خوشی از آن نداریم. اما دوستش داشته باشیم یا نه، تعطیلات از راه می‌رسد و ما همه در لایه زیرین ذهن‌مان، داریم برنامه‌ریزی می‌کنیم که چطور بهتر بگذرانیمش و کاری کنیم که به بقیه هم خوش بگذرد و انرژی‌ای ذخیره کنیم که بتوانیم دوازده ماه پیش رو را پرانگیزه و هدفمند پیش ببریم. با این حال ایام نوروز، خاصه قبل از شنیدن صدای جادویی ساز و دهل تحویل سال، یک جور بحران محسوب می‌شود و مدیریتش نیاز به مهارت‌های ویژه و تدبیر راهگشا دارد. بدو بدوهای آخر سال، خرید و خانه تکانی و... همه و همه باعث می‌شوند که شرایط رنگ و بوی بحرانی به خود بگیرد. یکی از مشکلاتی که در اغلب خانواده‌ها پیش می‌آید، بگو مگوی آخر سال همسران با هم است که ممکن است روابطش را کمی کدر کرده و باعث بشود که از تعطیلات آن‌طور که باید و شاید لذت نبرند. در ادامه به دلایلی که زنگ خطر شروع بحث و بگو مگو بین زوجین است، اشاره کرده و راهکارهایی برای مدیریت آن‌ها اراده می‌کنیم.
خانه تکانی و منِ دست تنها
در هر شغل و منصبی که باشید، اسفند برایتان ماه شلوغ و پرکاری خواهد بود، مرد و زن هم ندارد. طبق قوانین نوشته و نانوشته، همه چیز باید تا قبل از سال تحویل، پرونده‌اش باید تکمیل شده و مرتب و منظم آن را بست. به همین خاطر اغلب افراد درگیر مشغله‌های خودشان هستند. زنان به خانه تکانی فکر می‌کنند و مردان معمولا کار بیرون از خانه برایشان اولویت است. رسیدگی به پرونده‌های اداره، بستن قراردادهای شرکت، حسابرسی به دفاتر مالی فروشگاه و... چیزی است که برای مردان بیش از هر خانه تکانی در اسفند ماه اهمیت دارد. اما زنان به خانه تکانی و آماده کردن محیط خانه برای ایام تعطیلات، تمایل نشان می‌دهند. این است که در یک فضای متشنج و بدو بدو، همه به هم گیر می‌دهند. آقای خانه اعتراض می‌کند که چرا همه‌ی کارهای خانه را گذاشتی دقیقه نود و خانم خانه نمی‌داند چطور توضیح بدهد که هرچقدر هم خانه تکانی کرده باشی، باز هم به تمیزکاری و جمع بندی آخر نیاز هست و دست تنها سخت است و چرا همسرش به کمک‌اش نمی‌آید و بچه‌ها چرا همه وسایلشان را ریخته‌اند کف خانه و... این پروسه تکرار می‌شود تا اختلافات شروع بشود.
چه کنیم؟
بالا بردن قدرت درک و مفاهمه! تنها راهش انگار همین است که درک کنیم، طرف مقابل هم گرفتاری‌های خودش را دارد و اولویتش با ما متفاوت است. در عین حال آرامش خودمان را حفظ کنیم. وقتی این دو نکته را در نظر گرفتیم می‌توانیم در فضایی به دور از تشنج و با مهربانی، زمان‌های خالی همسرمان را پیدا کنیم و او را به کمک بطلبیم. روزهای تعطیل گزینه‌های خوبی هستند. سعی کنید وسواسی نباشید زیادی از حد شور نزنید که همه چیز در زمانی که شما تعیین می‌کنید اتفاق بیفتد و همان طور که شما می‌خواهید پیش برود. اگر سخت نگیرید، همه چیز بهتر راه می‌افتد.
بریم خونه‌ی مادرم
قرار است صله‌رحم و دید و بازدید باعث نزدیک‌تر شدن روابط اجتماعی و فامیلی و دل آدم‌ها به هم باشد، نه دستمایه دعوا و بگو مگو! این‌که در لحظه سال تحویل خانه مادر کدام یکی باشید، نباید باعث اختلاف بشود. اما هنوز هم هستند همسرانی که گمان می‌کنند در این زمینه هم باید قدرت نمایی کنند؛ «مادر من سن و سالی ازش گذشته و بزرگ فامیله، باید اول بریم خونه مادر من» «مادر من تنهاست و بچه‌هاش پیشش نیستن، چطور دلت میاد؟» خبر خوش این‌که این اختلافات معمولا مربوط به سال‌های اول زندگی است که هنوز زوجین آنقدرها که باید و شاید با هم هماهنگ نیستند. اخلاقیات هم و خانواده را به خوبی نمی‌شناسند و فکر می‌کنند هر چیزی باید محلی برای قدرت نمایی باشد و اگر جز این شد تا ابد باید برده همسرشان شوند و هرچه او گفت گوش بدهند.
چه کنیم؟
سخت نگیرید. مادر شما و مادر همسرتان در یک جایگاه هستند. هر دو مادرند. خانواده شما و خانواده همسرتان هر دو دوست داشتنی‌اند و باید به همه‌شان سر بزنید. قطعا آن‌ها هم آرزویشان این است که شما را در صلح و صفا ببینند و حالشان خوب شود، نه در دعوا و مشاجره!
کوتاه بیایید. همین! اگر طرف مقابلتان حاضر نیست از موضعش کمی کوتاه بیاید، شما خاضعانه و با احترام نظرش را بپذیرید و مطمئن باشید که این پذیرش خاضعانه و مهربانانه شما در دل و ذهنش می‌ماند. مطمئن باشید اگر با دعوا بتوانید حقی را هم به دست بیاورید، آن حق برکتی به زندگی شما نمی‌بخشد و دلتان را خوش نمی‌کند.
من دلم سفر می‌خواد
همانطور که گفتم اسفند ماه به اندازه کافی بحرانی به نظر می‌رسد، اگر قرار باشد پروژه سفر رفتن در تعطیلات هم استارت بخورد که اوضاع کمی سخت‌تر هم می‌شود. این‌که مسافرت کجا برویم، با چه کسانی برویم، اصلا برویم یا نه؟ می‌تواند دلیلی برای بحث‌های طولانی و در نهایت دلخوری همسران شود. به هر حال هر چه که نباشد شما باید دوشادوش هم و هماهنگ درباره مسائلی از این دست تصمیم‌گیری کنید. اما چه کنیم که این مسأله به دعوا ختم نشود؟
چه کنیم؟
قبل از هر چیز بپذیرید که اتفاق عجیبی نیفتاده. فکر نکنید که همه مردم در صلح و صفا و کاملا هم عقیده و هم سلیقه به سفر می‌روند و دارند خوش می‌گذرانند و فقط این شما هستید که به تفاهم نمی‌رسید. خیر! شما دو انسان متفاوت هستید با جنسیت و سلایق و علایق و عقاید متفاوت، بنابراین طبیعی‌ترین اتفاق این است که چیزهای مختلفی را دوست داشته باشید. از مکان سفر گرفته تا وسیله نقلیه و... در واقع ما می‌خواهیم بگوییم چه کاری را نکنید؛ کاری که از دستتان برمی‌آید یاد گرفتن مهارت گفتگو است. به جای این‌که قهر کنید، سرزنش و مقایسه کنید، مفاهمه و درک کردن را یاد بگیرید. «همه مسافرت میرن ما هم اومدیم مسافرت!» «تو هیچ وقت نتونستی یه سفر خوب ما رو ببری» «اصلا حاضر نیستم با خانواده تو بیام سفر» و... جملاتی است که مثل هیزم آتش فقط خوراک جهنم تعطیلات را جور می‌کند و راه به جایی نمی‌برد. اگر یاد بگیریم که از جملات منفی و آتش‌افکن استفاده نکنیم، بهتر می‌توانیم بحث را پیش ببریم و به نتیجه مورد نظرمان برسیم.
ساده‌های مهم
1ـ فاصله را کم کنید: برخی همسران ایام تعطیلات را که بیشتر باید به خانواده برسند، آنقدر سرگرم رفیق بازی و استراحت خودشان هستند که یادشان می‌رود خانواده‌ای هم دارند که چشم انتظار حضور آن‌هاست. فراموش نکنید که اولویت شما خانواده‌تان است نه دوستانتان، پس به هر چیزی که فاصله را افزایش دهد، نه بگویید و بیشتر و بیشتر از این ایام استفاده کنید برای نزدیک کردن اعضای خانواده به هم.
2ـ با هم حرف بزنید: اسفند را هر طور گذراندید تمام شده و رفته، اصلا سال گذشته با تمام خوب و بدش به پایان رسیده، دلخوری را کنار بگذارید و باب گفتگو با همسرتان را باز کنید. هرچقدر بیشتر سکوت کنید، بیشتر خودخوری می‌کنید و بیشتر متوقع می‌شوید، هم شما و هم همسرتان نیاز به گفتگو دارید. به امید «خودش باید بفهمه» نمانید. «این دفعه هم می‌دونم فایده نداره گفتنش» را کنار بگذارید و با همسرتان از هرچیزی که ناراحتتان کرده صحبت کنید. گفتگوی سالم، بدون دعوا، بدون سرزنش، بدون تحقیر، بدون مقصر جلو دادن طرف مقابل و نپذیرفتن تقصیرها.
3ـ فرصت خلوت: فراموش نکنید که قرار است انرژی یک ساله‌تان را ذخیره کنید. به دل هم برسید. حتما فرصتی را در ایام تعطیلات به خودتان دوتا اختصاص دهید، حتی اگر شده دیدن یک فیلم در سینما بدون بچه‌ها! در عین حال به همسرتان فرصت خلوت کردن بدهید. به او بگویید که امروز بچه‌ها را نگه می‌دارید و او می‌تواند با دوستانش وقت بگذراند، فقط بخوابد، یا هر کاری که خودش دلش می‌خواهد انجام دهد. بپذیرید که هر دوی شما نیاز به خلوت کردن دارید، به ویژه اگر کودکی خردسال در خانه دارید که حسابی ازتان انرژی می‌گیرد.
4ـ اینا چرا این‌طوری‌ان؟ بعد از هر عید دیدنی با خانواده طرف مقابل، انتقام هر چیزی که اذیتتان کرده و هر حرفی که شنیده‌اید را از همسرتان نگیرید. بپذیرید که همسر شما مسئول رفتار مادر، خواهر، زن عمو، شوهر خاله و... نیست. بخاطر خودتان هم که شده سعه صدر داشتن و خوددار بودن را تمرین کنید. فراموش نکنید که همسر شما نباید تاوان اشتباهات والدینش را در زندگی شخصی‌اش بدهد و مسئولیت چشم و ابرو آمدن زن عمویش نیست و نباید بخاطر ندانم کاری پسر عمو و دختر خاله‌اش حرف و حدیث بشنود.