مشاور حقوقی
پلههای دادگستری را که بالا میرویم با مردم سر در گرمی مواجه میشویم که در پی یک مشکل یا از سر نا آگاهی و عدم آشنایی با مسائل حقوقی پایشان به آنجا باز شده است. مجله زن روز تصمیم دارد برای حل مسائل حقوقی، با استفاده از نظرات کارشناسان این حوزه به سوالات مخاطبین پاسخ دهد.
پلههای دادگستری را که بالا میرویم با مردم سر در گرمی مواجه میشویم که در پی یک مشکل یا از سر نا آگاهی و عدم آشنایی با مسائل حقوقی پایشان به آنجا باز شده است. مجله زن روز تصمیم دارد از این پس با همراهی «نفیسه خانی»؛ کارشناس حقوقی در صفحه مشاوره پاسخگوی سؤالات و مشکلات حقوقی شما خوانندگان گرامی. باشد لذا شما میتوانید از طریق راههای ارتباطی که در شناسنامه مجله ذکر شده است سؤالات خود را برای ما ارسال و پاسخ خود را از کارشناس حقوقی ما دریافت کنید.
ریدر ارز دیجیتال کیست؟
تریدر ارز دیجیتال، در ظاهر، کسی است که با تحلیل نوسانات بازار رمزارزها و پیشبینی روند قیمتها، اقدام به خرید و فروش داراییهای دیجیتال میکند تا از تفاوت قیمتها سود به دست آورد. اما در عمل، فعالیت تریدری میتواند طیف وسیعی از رفتارها را دربرگیرد: از یک سرمایهگذار حرفهای که در صرافیهای معتبر بینالمللی کار میکند، تا افرادی که بدون مجوز و دانش کافی، سرمایهی دیگران را در قالب «مدیریت سرمایه» یا «سرمایهگذاری مشترک» در اختیار میگیرند و در نهایت، به ضرر یا حتی کلاهبرداری منتهی میشوند.
آیا تریدری در ایران مجاز است؟
در ایران، با وجود رشد چشمگیر بازار رمزارز، هنوز قانون مشخص و جامعی برای معاملات کریپتوکارنسی تصویب نشده است. این یعنی فعالیت تریدرها، از دید قانون، نه کاملاً ممنوع است و نه رسماً مجاز؛ بلکه در محدودهای خاکستری قرار دارد.
تفاوت فعالیت قانونی ترید با جرم یا تخلف تریدری در چیست؟
مرز میان «ترید قانونی» و «ترید غیرقانونی یا مجرمانه» از آن نقاطی است که بسیاری از سرمایهگذاران و حتی خود تریدرها آن را بهدرستی نمیشناسند. در ظاهر، هر دو گروه در حال خرید و فروش رمزارز هستند، اما تفاوت در نیت، شیوه اجرا، و نوع رابطه با سرمایهگذار است که یکی را در چارچوب قرارداد مشروع قرار میدهد و دیگری را به مسیر جرم و تعقیب کیفری میکشاند.
رید قانوی چه زمانی محقق میشود؟
ترید قانونی زمانی تحقق دارد که شخص تریدر
با سرمایهی شخصی خود معامله میکند و هیچ وجهی از دیگران دریافت نمیکند.
صرفاً خدمات تحلیلی یا آموزشی ارائه میدهد و دخل و تصرفی در دارایی دیگران ندارد؛
در صورت همکاری با دیگران، قراردادی مکتوب و شفاف میان طرفین تنظیم میشود که در آن حدود مسئولیت، درصد سود و زیان، و نحوه جبران خسارت مشخص است؛
از روشهای مشروع و مجاز برای خرید و فروش استفاده میکند و داراییها را از مسیرهای قابلرهگیری و شفاف (صرافیهای معتبر) منتقل میکند.
در چنین شرایطی، حتی اگر معامله به زیان منتهی شود، عمل تریدر به خودی خود جرم نیست؛ چون مبنای آن قرارداد و رضایت طرفین است، و در صورت اختلاف، صرفاً از مسیر دعوی حقوقی مطالبه وجه یا خسارت قابل پیگیری است.
ترید غیرقانونی یا مجرمانه چه زمانی تحقق مییابد؟
وقتی تریدر بدون قرارداد معتبر اقدام به جذب سرمایه از دیگران کند، یا وعدهی سودهای قطعی و تضمینی بدهد، زمینهی تحقق جرمهای متعددی فراهم میشود. در این حالت، رفتار او ممکن است تحت یکی از عنوانهای کیفری قرار گیرد.
چه زمانی جرم تریدر تحت عنوان کلاهبرداری یا خیانت در امانت قابل پیگیری است؟
زمانی که تریدر با حیله و وسایل متقلبانه مثل وعده سود ثابت یا معرفی پلتفرم جعلی، مردم را فریب دهد جرم کلاهبرداری محقق شده است و وقتی سرمایه بهعنوان امانت یا برای سرمایهگذاری در اختیار تریدر گذاشته میشود ولی او بر خلاف تعهد، وجوه را برداشت یا مصرف شخصی میکند خیانت در امانت واقع گردیده است.
اسناد و مدارک لازمی که قبل از دادخواست باید آماده کنیم کدام است؟
قرارداد یا هر توافق مکتوب (پیامهای واتساپ، تلگرام، ایمیل اگر قرارداد کتبی نیست).
رسیدها و صورتحسابهای واریز (انتقال ریالی به حساب بانکی تریدر، رسیدهای پرداخت، یا تراکنشهای درونصرافی).
آدرسهای کیفپول و شناسه تراکنشها برای اثبات و ردیابی انتقال رمزارز.
اسکرینشات از گفتگوها، تبلیغات، وعدههای سود، قراردادهای پیشنهادی، و هر سند تبلیغاتی که وعدهی سود را نشان میدهد.
هر مدرکی که نشان دهد تریدر به کیفپول شما دسترسی داشته (مثلاً لاگینهای به اشتراکگذاری شده یا کلیدهای خصوصی بهصورت مستقیم).
گزارش فنی از کارشناس حوزه بلاکچین برای ردیابی تراکنشها و تعیین مسیر انتقال دارایی (در بسیاری از پروندههای رمزارز، نظر کارشناسی فنی بار قضایی مهمی دارد).
اسناد بانکی و مدارک مبادلات مالی که اثبات کند تریدر وجوه ریالی دریافت کرده است.
مصادیق رایج تخلفات و جرایم تریدری در ایران کدام است؟
یکی از شایعترین تخلفات، وعده سود قطعی یا تضمینی است. در بسیاری از پروندهها، تریدر یا مدیر سبد سرمایه با ارائه نمودارها و گزارشهای جذاب، افراد را به سرمایهگذاری تشویق میکند، اما هدف اصلی، جذب سرمایه و انتقال آن به حساب شخصی است.
وعدهی سوددهی تضمینی دیگر تخلفات رایج در این حوزه است. طبق قوانین داخلی، فعالیت تریدرها بدون مجوز رسمی و جذب سرمایه از دیگران میتواند مشمول ممنوعیت قانونی و جرم جذب غیرمجاز سرمایه شود. حتی تبلیغ در شبکههای اجتماعی برای جذب سرمایه، اگر وعده سود غیرواقعی داده شود، مصداق کلاهبرداری تبلیغاتی است.
از دیگر مصادیق میتوان به انجام معامله اهرمدار بدون اجازه سرمایهگذار اشاره کرد.
«معامله اهرمدار» یا معامله با لوریج (Leverage) وضعیتی است که در آن، تریدر با استفاده از اعتبار یا سرمایه قرضی که از سوی کارگزار یا صرافی در اختیار او قرار میگیرد، میتواند چند برابر سرمایه واقعی خود معامله کند. به بیان ساده، در معامله اهرمدار، فرد بخشی از مبلغ معامله را خود پرداخت میکند (یا از مردم بهعنوان سرمایه جذب میکند) و مابقی را بهصورت اعتباری از کارگزار میگیرد.
مراجع صالح برای شکایت حقوقی و کیفری از تریدرارز کجاست؟
برای دعوای حقدقی مانند مطالبه وجه، خسارت ناشی از قرارداد، یا بازپسگیری سرمایه در معاملات رمزارز، دادگاه حقوقی محل اقامت خوانده یا محل انعقاد قرارداد صالح است.
در دعاوی کیفری پس از تنظیم شکواییه، باید شکایت خود را در دفتر خدمات الکترونیک قضایی (سامانه ثنا) ثبت کنید. پروندههای مربوط ارزهای دیجیتال معمولاً تحت نظر دادسرای جرایم رایانهای رسیدگی میشوند مگر اینکه عنصر بینالمللی در آن دخیل باشد که در این صورت در دادسرای امور بینالملل رسیدگی صورت میگیرد.
اگر در شهرستان یا محلی، دادسرای تخصصی وجود نداشته باشد در دادسرای عمومی و انقلاب رسیدگی صورت میگیرد.
گونه از یک فروشگاه اینترنتی شکایت کنیم؟
برای شکایت بسته به مشکل پیش آمده، راههای متفاوتی وجود دارد. بهطور کلی ۳ راه شکایت از فروشگاههای اینترنتی پیش روی شما قرار دارد:
شکایت از طریق سامانه نماد اعتماد الکترونیکی
شکایت از طریق پلیس فتا
شکایت از طریق مرجع قضایی