زهرا کیایی
زبان در چرخشش در کام انسان محدودیتی نمیشناسد چرا که به ظاهر، سخنان و ادعاهای او بدون هزینه است! پس میتوان آن را چرخاند و به راحتی سخنان عجیب گفت یا داستانبافی کرد و یا ادعاهای بزرگی را مطرح نمود. این خصیصه زبان انسان است که باید آن را خوب شناخت. چیزی که شخصیتهای دهانبین گویی آن را به خوبی نمیشناسند، زیرا در قضاوتها و نهایتا رفتارهایشان، این ادعاهای بیهزینه را ملاک قرار میدهند! و این خود آغاز بسیاری از آسیبهای روانی در سطح فرد، خانواده و اجتماع است!
افراد دهنبین کسانی هستند که با سخن دوستان یا آشنایان و یا همسایگان و همکاران خود تصمیمات و عقایدشان را تغییر میدهند و این بیثباتی در رفتارها و مواضعشان آسیبهای گاه جبران ناپذیری را برای خود و اطرافیانشان که شامل کانون خانواده یا اجتماع است به همراه میآورد و سردرگمی نزدیکترین پیامد آن است. نمیتوان اطمینان داشت که دهنبین پس از بازگشت به خانه همانی باشد که او را موقع خداحافظی و خروج از منزل بدرقه میکردید و این احساس ناامنی، آزاردهنده ترین چیزی است که به همراه میآورد.
خصوصیات افراد دهانبین
دهانبینها نظامباورها و جهانبینی مستحکمی ندارند و طی مراحل رشد به دلایل گوناگون در دستیابی به یک هویت منسجم ناکام مانده یا ضعیف عمل کردهاند و در نتیجه یکی از خصیصههای آنان دمدمی مزاجی است. بیاعتمادی به خود یا ضعف اعتماد بنفس آنان عامل مهمی است که سبب میشود حتی مواضعی را که به نظر میرسد با استدلال بیان میکنند با نسیم ملایم سخن اطرافیان تغییر دهند. زندگی چنین افرادی در مسیر فراز و فرودهای سخت و سست زندگی و بادهای ملایم یا طوفانی، هرلحظه در معرض لرزشی عمیق و تخریبی سهمگین است و احساس ناامنی و نگرانی و بیثباتی نتایجی است که روان افراد مرتبط با آنان را با خود درگیر خواهد کرد. بنای زندگی با فرد دهنبین به هر میزان که شدت دهنبینی او زیاد باشد همچون بنا کردن شهری بر روی گسل زلزله است! از جمله ویژگیهای دیگر افراد دهنبین تناقضهای عمیقی است که همواره به آن مبتلا هستند و آنان را در مسیر تصمیمگیریهایشان به تردید و توقف و کشمکش میکشاند؛ امری که گاه آنچنان آزاردهنده میشود که کاسه صبرشان را لبریز کرده و به رفتارهای پرخاشگرانه و عصبیتهای بیدلیل منجر میشود. همانطور که پیش از این گفته شد، دیوار رفتار و مواضع فرد دهنبین دیواری نیست که بتوان به آن تکیه داد چرا که هر آن احتمال ریزش آن وجود دارد و این بیثباتی و ناامنی ریشه بسیاری از آسیبهای بعدی آنان و اطرافیانشان خواهد شد. سطحینگری و سطحیاندیشی از جمله دیگر صفات افراد دهنبین است که با اضافه کردن ضعف آگاهی و اطلاعات در آنان میتوان دلیل این سطحی نگری و درنتیجه دهنبینی آنان را بهتر متوجه شد. باید توجه شود که افراد دهنبین لزوما کسانی نیستند که در تمام زمینههای زندگی خویش چنین باشند بلکه ممکن است شما فردی را بشناسید که در روابط زوجی خود مبتلا به دهنبینی است اما در نگاههای اجتماعی و سیاسی خود دارای استقلال فکریست...