سيد ابراهيم حسينى
يكى از مواردی كه موجبات رشد و تكامل انسانها را فراهم مىسازد، حق آزادى اخبار و اطلاعات است. يكايك شهروندان حق دارند به درستترين و صادقانهترين اخبار و اطلاعات داخلى و خارجى دسترسى داشته باشند تا بدانند در كشورشان يا ديگر نقاط جهان چه مىگذرد. علاوه بر اين، بايد بتوانند از راه روزنامهها، نشريات ادوارى، راديو و تلويزيون و ديگر رسانههاى جمعى از انواع تفسيرها، تحليلها و ابعاد مختلف قضاياى سياسى، اجتماعى، اقتصادى و فرهنگى اطلاع يابند، آنها را با هم مقايسه كنند و طبق برداشت خود به كنه واقعيات پى ببرند. دولتها حق ندارند به بهانه مصلحت اجتماعى از طريق پردهپوشى و سانسور، مردم را در بىخبرى قرار دهند يا آنان را از حقايق منحرف سازند يا گمراه كنند.
موضوع اين بحث آن است كه عدهاى با تكيه بر اصل «آزادى اطلاعات» معتقدند كه اين حق افراد است كه بتوانند آزادانه و با بهترين وسايل ارتباطى در تماس باشند، اين به رشد و شكوفايى جوامع كمك خواهد كرد. عدهاى ديگر با استناد به اصل حاكميت دولتها، اعتقاد دارند كه دول ارسالكننده برنامههاى ماهوارهاى بايد رضايت دولگيرنده اين برنامهها را از قبل اخذ كرده باشند. حال بر اساس تحليل حقوقى، كدام يك از اين دو نظر را مىتوان تأييد كرد؟ آيا ماهواره تجاوز به حق حاكميت دولتهاست يا موجب رشد و شكوفايى ملتها؟
آزادى اطلاعات و برنامههاى ماهوارهاى
1ـ آزادى كسب و ارسال اطلاعات
نوعى از آزادى، كه در مغرب زمين از حداكثر ترويج و تبليغ و بيان برخوردار گشته، «آزادى بيان و تبليغ» است. شايد بتوان گفت چشمگيرترين جملهاى كه درباره اين آزادى گفته شده همان جمله معروف نقل شده از ولتر است كه گفته: «من با اين سخنى كه تو مىگويى مخالفم، ولى حاضرم به خاطر اين كه تو اين سخن را آزادانه بيان كنى زندگى خود را از دست بدهم.»
يكى از حقوقى كه بر مبناى آزادى، در اعلاميه جهانى حقوق بشر مقرر شده همين حق است. ماده 19 اعلاميه مىگويد: «هر كس حق آزادى عقيده و بيان دارد و حق مزبور شامل آن است كه از داشتن عقايد خود بيم و اضطرابى نداشته باشد و در كسب اطلاعات و افكار و در اخذ و انتشار آن، به تمام وسايل ممكن و بدون ملاحظات مرزى آزاد باشد.»
…