یکی از شکایت‌های شایع بیماران در سنین مختلف، سختی دفع و مشکلات ناشی از آن است.
دکتر محمدعلی زارعیان، رزیدنت طب سنتی ایرانی توضیحاتی در این باره داده است که در ادامه می‌آوریم:
متأسفانه بسیاری از بیماران نیز برای رفع این مسئله
دست به دامن داروهای مسهل مثل سنا و مشتقات دارویی آن (قرص سی‌لاکس) می‌‌شوند و
مداومت آن‌ها در مصرف این داروها منجر به بروز عوارض ناشی از آن‌ها و نیز وابستگی
به مصرف دارو برای دفع می‌شود.
باید بدانید مصرف مسهل‌ها برای رفع یبوست و راحتی در دفع، از نگاه پزشکی ایرانی به‌شدت
نهی شده چراکه این کار باعث دفع ترشحات ضروری بدن، تغییر قهقرایی در ترکیب سیالات
مختلف در تمام بدن، کاهش طول عمر و افزایش استعداد ابتلا به بیماری‌های سخت می‌شود.
از منظر پزشکی ایرانی، بعضی از اسباب بروز یبوست و دفع سخت مدفوع عبارتند از:
ـ مصرف زیاد غذاهایی با مزاج خشک مثل ذرت، ارزن، بلوط، سماق و خوراکی‌های ترش و
تند یا ظاهرا خشک مثل گوشت‌های نمک‌سود و خشک که نمونه امروزی آن سوسیس و کالباس
است و همچنین نان خشک و غذاهای کبابی و سرخ‌کردنی
ـ عدم دفع در زمان مناسب و پس زدن رفلکس‌های دفعی؛ بسیاری از افراد عادت دارند در
زمان کار یا در مهمانی و سفر به دلایل مختلف از دفع به‌موقع مدفوع خودداری کنند و
این مسئله از دلایل شایع بروز یبوست است.
ـ ضعف عضلات شکم (یکی از دلایل آن در طب سنتی ایران، افراط در آمیزش جنسی است.)
ـ مصرف داروها و خوراکی‌های کاهنده حرکات روده مثل برنج و بسیاری از داروهای
کاهنده فشارخون و آنتی‌هیستامین‌ها (بدیهی است این به معنای مضر بودن برنج یا
دلیلی برای قطع خودسرانه مصرف داروهای مزبور نیست.)
ـ عدم ترشح مناسب صفرا داخل روده که معمولا ایجاد یبوست‌های دردناک می‌کند.
ـ از دست دادن بیش از حد مایعات به دلایلی مثل تعریق زیاد
ـ ابتلا به سوءمزاج گرم یا خشک کبد یا معده؛ تشخیص این موارد توسط متخصص طب سنتی
انجام می‌گیرد.
ـ انسداد مسیر دفع به دلیل وجود عواملی که مسیر را ببندد، مثل کرم‌های بزرگ روده
یا تومورها
اگر از یبوست رنج می‌برید، به‌خصوص اگر به‌تازگی به آن دچار شده‌اید، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید تا ابتدا بررسی‌های تشخیصی لازم انجام بگیرد. بسیاری از بیماران مبتلا به یبوست نیاز به تعدیل مزاج دارند که برای این کار مراجعه به پزشک متخصص ضروری است.
نسخه کمک‌کننده
در صورت اطمینان از نبود مشکلات اساسی یا خطرآفرین، موارد زیر می‌تواند به رفع یبوست کمک کند:
ـ انجیر خشک خیسانده در آب یا آب همراه عسل
پیش از غذا
ـ استفاده از روغن بادام شیرین یا روغن زیتون در سوپ یا آش ساده
ـ خوردن سیب یا انار شیرین با فاصله مناسب بعد از غذا
ـ در حالت ناشتا، یک قاشق سوپ‌خوری خاکشیر و یک تکه نبات در یک لیوان آب داغ
بیندازید، روی لیوان را بپوشانید و پس از چند دقیقه بنوشید.
ـ مصرف نعناع یا ریحان همراه غذا
ـ مصرف انجیر و گردو به‌عنوان تنقلات طی روز
ـ مصرف ناشتای تعدادی مویز بدون هسته یا کشمش
ـ پرهیز از خوردن غذا بدون اشتهای واقعی
ـ خودداری از پس زدن رفلکس‌های دفعی
ـ ماساژ دور ناف در جهت عقربه‌های ساعت با روغن بادام شیرین
ـ خوردن به‌موقع صبحانه
ـ خواب و ورزش مناسب
برای رفع یبوست بهتر است ابتدا اصول 6گانه سلامت، به‌خصوص اصول تغذیه را اصلاح و
رعایت کنید. سعی کنید از ملین‌ها به‌صورت مداوم استفاده نکنید و هرچند گاه یک نوع
را برگزینید تا از کاهش تأثیر آن‌ها و بروز عوارض در امان باشید.