دلایل متعددی برای درد بالای شکم وجود دارد. درد بالای شکم عادی نبوده و تشخیص علت آن به منظور درمان مشکل ضروری است. برای تشخیص علت درد بالای شکم یک سری آزمایشهای پزشکی لازم است. درد بالای شکم با ترکیبی از داروها و تغییر سبک زندگی درمان پذیر است. به شناختهشدهترین علل بروز این مشکل اشاره میکنیم.
پرخوری
یکی از شایعترین علل درد شکم پرخوری و سریع غذا خوردن است. هنگامی که غذا را خیلی سریع میخورید نمیتوانید غذا را درست بجوید که در نتیجه منجر به دل درد خواهد شد.
حساسیت غذایی
یکی دیگر از دلایل درد معده مصرف خوراکیهای خاصی است که بدن شما به اشتباه به عنوان عامل مضر شناسایی کرده و علیهش آنتیبادی ترشح میکند. آلرژی غذایی که باعث دل درد میشود معمولا به علت مصرف این خوراکیها به وجود میآید: شیر، ماهی، سویا، تخممرغ، گندم، آجیل درختی و بادام زمینی.
عدم تحمل مواد غذایی خاص
اگر سیستم گوارش شما نتواند غذایی خاص را هضم کند، درد شدیدی بعد از مصرف آن حس میکنید. بسیاری از افراد مشکل عدم تحمل لاکتوز دارند بنابراین در صورت مصرف لبنیات یا خوراکیهای حاوی لبنیات دچار ناراحتی گوارشی میشوند.
بیماری سلیاک
بیماری سلیاک پاسخ غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن به گلوتن (پروتئین موجود در گندم، جو و چاودار) است. به دلایل غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن پاسخی سمی به حضور گلوتن داده که باعث ایجاد آسیب به روده کوچک در نتیجه درد شکم، فخ، یبوست یا اسهال مداوم، استفراغ، کاهش وزن، مدفوع چرب و کمرنگ میشود. ضمن اینکه باعث ایجاد علایمی در سایر نقاط بدن مانند کمخونی، کمبود آهن، خستگی، سفتی و درد مفاصل، ناباروری، تشنج، ضعف، استخوانهاش ضعیف و شکننده، سوزن سوزن شدن و بی حسی دست و پا میشود. درمان این بیماری حذف گلوتن از رژیم غذایی برای همیشه است.
ریفلاکس معده
درد بالای شکم ممکن است به علت ریفلاکس اسیدی معده باشد که به علت ضعیف شدن اسفنکتر معده، اسید معده وارد مری شده و موجبت التهاب مری میشود. علایم آن عبارتند از: سوزش سر دل، مشکلات بلع، سرفه و احساس پری معده.
سندرم روده تحریکپذیر IBS
این بیماری با اسم کولون تحریکپذیر هم شناخته میشود. علایم IBS عبارتند از درد شکمی، یبوست، اسهال، گاز و نفخ و گرفتگی عضلات. درمانی برای IBS وجود ندارد و فقط میتوان با ورزش منظم، کاهش استرس، خوردن وعدههای غذایی کوچک، مصرف پروبیوتیکها و اجتناب از مصرف غذاهای تند، سرخ شده و نوشیدنیهای کافئیندار علایمش این بیماری را کنترل کرد.
زخم معده
زخمهای دستگاه گوارش ممکن است بعد از خوردن غذا به خصوص غذاهای تند سبب سوزش و درد شکم شوند. این زخمها در معده، روده کوچک یا زید دهانه مری ایجاد میشوند. ممکن است به علت التهاب باکتری اچ پیلوری مصرف مکرر ایبوپروفن و آسپرین، سیگار، سرطان معده، پرتودرمانی یا نوشیدن بیش از حد الکل بوجود آیند. سایر علایم زخم معده عبارتند از: حالت تهوع، مدفوع تیره یا خونی، سوءهاضمه، استفراغ، تغییر اشتها، درد قفسه سینه و از دست دادن غیر قابل توضیح وزن. برای درمان آنتیبیوتیکها و مهار کنندههای پمپ پروتئین برای عفونت اچ پیلوری توسط پزشک تجویز میشوند.
سنگ کیسه صفرا
کیسه صفرا اندامی کوچک زیر کبد و در قسمت فوقانی شکم سمت راست قرار دارد. اکثر سنگهای کیسه صفرا به دلیل وجود کلسترول بیش از حد در صفرا بوجود میآیند. کیسه صفرا محل ذخیره سفراست. پس از خوردن غذاهای چرب صفرا ترشح شده و سنگهای صفرای به شکم فشار آورده باعث ایجاد درد شکمی بیش از حد میشوند. سایر علایم سنگ کیسه صفرا عبارتند از: تهوع، استفراغ، اسهال، آروغ زدن، ادرار تیره، مدفوع خاکستری رنگ است.
پانکراتیت
پانکراتیت بیماری است که به علت التهاب لوزالمعده ایجاد میشود. پانکراتیت ممکن است به دلیل عفونت و آسیب شکمی، مقدار بالای کلسیم، سرطان پاکراس، سیگار کشیدن، سنگهای صفراوی و داروهای خاص به وجود آید. علایم پانکراتیت حاد عبارتند از: درد شکمی فوقانی پس از خوردن غذا بخصوص یک وعده غذایی سنگین که در اینحالت درد به پشت هم میرسد، تب، تهوع، استفراغ، پالسهای سریع و حساسیت شکم هم جزو علایم پانکراتیت است.