عاطفه میرافضل
تاریخ مرتب تکرار می‌شود. فرقی نمی‌کند موضوع تاریخ چه باشد. دین، سیاست، فرهنگ و... همگی‌شان در دل تاریخ تکرار می‌شوند. در ارتباط با شهادت اباعبدالله هم باز تاریخ تکرار می‌شود. انگار قرار است هر سال با فرا رسیدن ایام محرم و صفر هر سال مظلومیت خاندان اهل‌بیت تکرار شود و برخی شبهه‌پراکنی‌ها این نهضت پرجوشش را زیر سؤال ببرد.
یکی از شبهات بی‌اساسی که برخی افراد منحرف به آن دامن می‌زنند این است که: امام‌حسین‌علیه‌السلام توسط شیعیان خود به شهادت رسید. با توجه به حساسیت موضوع کارشناسان خبرگزاری حوزه به بررسی این شبهه پرداخته اند تا مشخص شود قاتلین اباعبدالله‌علیه‌السلام دقیقا چه نسبت و چه رابطه‌ای با تشیع و اهل‌بیت‌علیهم‌السلام دارند.
این نوشتار به زندگی «شمربنذیالجوشن» یکی از جنایت‌کاران واقعه عاشورا اختصاص دارد؛ ولی از آنجا که کارنامه این شخصیت پلید در وقایع عاشورا بر همگان واضح و روشن است تنها به فعالیت‌های او قبل از نهضت عاشورا پرداخته شده است تا مشخص شود قبل از آن نیز شمر علیه‌السلام نبوده است.
شمر که بود؟
شمربنذیالجوشن، یکی از جنایت‌کاران اصلی واقعه کربلا، از تابعین و رؤسای قبیله هوازن از تیره بنی‌عامر‌بن‌صَعْصَعَه و از خاندان ضِباب بن کلاب بود. (۱)
پدر او به «ذی‌الجوشن» معروف بود.(۲) ذوالجوشن دعوت پیامبر اکرم‌صلی‌‌الله‌‌علیه‌‌و‌آله را برای پذیرش اسلام نپذیرفت، ولی پس از فتح مکه، چون مسلمانان بر مشرکان پیروز شدند، اسلام آورد. (۳)
وی پس از تأسیس شهر کوفه در زمان خلیفه دوم در این شهر ساکن شد (۴) و شمر نیز به‌تبع او در این شهر سکونت گزید و به‌خاطر جایگاهی که در قبیله خود داشت، رفته‌رفته به یکی از شخصیت‌های تأثیرگذار در کوفه تبدیل شد که اوج آن را در اعمال جنایت‌کارانه او در قبال قیام امام‌حسین‌علیه‌السلام شاهد هستیم.
بخشی از دوران اقامت شمربنذیالجوشن در کوفه مصادف شد با خلافت امیرالمؤمنین‌علیه‌السلام و انتخاب این شهر به‌عنوان مرکز خلافت. شمر در این دوران به‌تبع اکثریت مردم حجاز و عراق با امیرالمؤمنین‌علیه‌السلام بیعت کرد.
باید توجه داشت که بیعتی که مردم با امیرالمؤمنین‌علیه‌السلام انجام دادند؛ بیعت به‌عنوان «خلیفه» مسلمانان بود، نه بیعت به‌عنوان «امام»؛ لذا بسیاری از مردمان این نواحی اعتقادی به امامت امیرالمؤمنین‌علیه‌السلام به عنوان جانشین بلافصل پیامبرصلیاللهعلیهوآله نداشتند.
بیعت شمر و بسیاری از اشراف عرب نیز بر همین اساس بود و اگر می‌بینیم که این افراد از امیرالمومنین علی‌بن‌ابی‌طالب‌علیه‌السلام اطاعت می‌کردند، به‌خاطر اعتقاد آنان به امامت امیرالمؤمنین‌علیه‌السلام نبود، بلکه اطاعت آنان از سنخ اطاعت از خلفای پیشین بود. مرور در زندگی و فعالیت‌های سیاسی این افراد می‌تواند به درک بیشتر این موضوع کمک کند.
خیانت‌های شمر قبل از عاشورا
همان طور که گذشت شمربنذیالجوشن که از اشراف کوفه بود، پس از بیعت مردم کوفه با امیرالمؤمنین‌علیه‌السلام با حضرت بیعت کرد.
وی از جمله افرادی بود که در جنگ صفین در رکاب امیرالمؤمنین‌علیه‌السلام حاضر شد و به جنگ با معاویه‌بن‌ابی‌سفیان که بر خلیفه وقت شورش کرده بود رفت.
شمر در جنگ صفین به مقابله با «ادهم‌بن‌محرز» از سپاه معاویه پرداخت و ضربت شمشیر سختی به صورتش وارد شد و مجروح شد. (۵) پس از تحمیل حکمیت بر امیرالمؤمنین‌علیه‌السلام گروهی از افراد خودسر از سپاه امیرالمؤمنین‌علیه‌السلام جدا شدند که خوارج نام دارند و شمر نیز از جمله افرادی بود که به آنان ملحق شد. جنایات این گروه امیرالمؤمنین‌علیه‌السلام را وادار به جنگ با آنان کرد که تنها عده اندکی از آنان جان سالم به در برد که شمربنذیالجوشن یکی از آنان بود.
پس از شهادت امیرالمؤمنین‌علیه‌السلام شمر با امام‌حسن‌علیه‌السلام بیعت کرد و مدتی هم در سپاه حضرت حاضر شد، ولی به‌سرعت جذب معاویه شد و به امام‌حسن‌علیه‌السلام خیانت کرد.
البته این پایان فعالیت‌های شمر بن ذی‌الجوشن علیه شیعیان نبود. او در هنگام دست‌گیری «حجر‌بن‌عدی» ـ صحابی پیامبرصلیاللهعلیهوآله و از شیعیان نامدار کوفه ـ در سال ۵۱ هجری قمری، جزو کسانی بود که به دروغ نزد زیادبن‌ابیه شهادت داد که حجر کافر و مرتد شده است و شهر را به آشوب کشیده است و در نتیجه همین شهادت‌نامه‌های دروغ بود که معاویه‌بن‌ابی‌سفیان دستور اعدام حجر و یارانش را صادر کرد و سربازان بنی‌امیه آنان را در منطقه «مرج عذراء» به شهادت رساند. (۶)
پایان ماجرا
به این ترتیب خلاف تصور نا آگاهانه یا مغرضانه برخی، همان طور که گذشت شمربنذیالجوشن قبل از واقعه عاشورا در چهار واقعه مهم تاریخی حضور داشت که در تمام آن‌ها به اهل‌بیت‌علیهم‌السلام و شیعیان خیانت کرد و مرتکب جنایت شد. و بدیهی است با این سابقه سیاه نمی‌توان وی را در شمار شیعیان به حساب آورد و انچه از او انتظار می‌رفت جنایتی بود که در صحنه کربلا رقم زد.