زهره نیابی
این روزها فرقی نمی‌کند کجا باشیم؛ در مهمانی، محل کار، مترو، خیابان و... همه جا این دنیای اعجاب‌انگیز مجازی همراه‌مان است و سخت ما را به خود مشغول می‌کند. برخی از ما آن‌قدر در این فضاها غرق شدیم که دنیای حقیقی اطراف‌مان را فراموش کردیم و تمام وقت‌مان به گشت و گذار در این سایت و آن کانال و لایک کردن و هشتگ‌گذاری می‌گذرد. اگر روزی عکسی سلفی از خودمان نگیریم و چیزهایی که خوردیم را با دیگران به اشتراک نگذاریم حس کمبود می‌کنیم و روح و روان‌مان به هم می‌ریزد. مرزی بین دنیای حقیقی و مجازی قائل نیستیم و تمام آدم‌های آن دنیا را مثل اطرافیان نزدیک‌مان محرم می‌دانیم و درب زندگی خصوصی‌مان را به روی آن‌ها گشوده‌ایم و می‌گذریم هر وقت خواستند سرکی به آن بکشند. بارها دیدیم و خواندیم که بستر فلان جنایت هولناک در این فضا فراهم شده اما بی‌خیال از کنارش گذشتیم. ادعای آن را داریم که هیچ صدمه و خطری ما را تهدید نمی‌کند و در دل‌مان گفتیم مرگ برای همسایه است درحالی که خیلی از ما چشم بسته و بدون این‌که بدانیم کجا می‌رویم وارد این دنیا شدیم. نه دستورالعملی در دست داریم و نه از پیخ و خم‌های فراوانش سر درمی‌آوریم. اگر این مسیر را به همین منوال دنبال کنیم و هر روز ساعت‌های زیادی از طریق تلفن همراه، تبلت، لب‌تاب‌ها و کامپیوترهای شخصی‌مان وارد این دنیای ناشناخته شویم، دیر یا زود گم‌شدن‌مان در این دنیای پهناور حتمی است. پس تا دیر نشده باید کاری کنیم.
برای اولین قدم با ما همراه شوید تا با خواندن صحبت‌های «محمد جواد عربیان» پژوهشگر حقوق فضای مجازی و عضو هیأت مدیره مؤسسه رایان‌پژوهان فضای مجازی، کمی کوچه پس کوچه‌های تاریک این فضا برایمان روشن شود.
فضای مجازی و کارکردهای دو جانبه
در سال 1969 اولین شبکه اینترنتی برگرفته از شبکه‌های سلولی و ارتباطی مغز انسان، در آمریکا پدید آمد که رشد سریع و قابل توجهی داشت و در واقع تحولات اساسی را در زندگی انسان‌ها پدید آورد. این فناوری و این ابزارهایی که در اختیار بشر قرار گرفته دارای کارکردهای فراوانی است که از یک طرف می‌تواند رفاه و آرامش را برای بشر فراهم کند و از سوی دیگر کارکردهای منفی بی‌نهایت را در ذات خودش دارد. ما می‌توانیم این فناوری را به چاقو تشبیه می‌کنیم که استفاده دوگانه دارد. یعنی شما می‌توانید از آن هم استفاده مثبت کنید هم منفی. پس طبق نوع استفاده و به کارگیری شما این ابزار می‌تواند تغییر کند.
تهدیداتی همه جانبه
نکته‌ای که باید به آن توجه شود این است که این فناوری در ذات خودش برای فرهنگ اسلامی ـ ایرانی ما یک تهدید محسوب می‌شود. حتی اگر این را در نظر نگیریم که این ابزار در اختیار دشمن است و از این طریق می‌خواهد در جامعه ما نفوذ کند و آن را به تباهی کشاند، باز هم ذات این ابزارها و فناوری‌ها چون متناسب با فرهنگ غربی است و با فرهنگ ما تناسبی ندارد، تهدیدی در آن نهفته است مگر آنکه ما بتوانیم آن را بومی‌سازی و از وجوه مثبت آن استفاده کنیم. الان بحث روز ما سیل جنوب و گرد و خاک خوزستان است.
...