کد خبر: ۵۴۹۱
تاریخ انتشار: ۲۸ آبان ۱۳۹۹ - ۱۸:۴۹
پپ
صفحه نخست » کاشانه


شایعه ترس

مریم کمالی‌نژاد

حتما شما هم طی یکی دو هفته ی اخیر نام «مومو» را شنیده اید و اگر بچه مدرسه ای در خانه دارید، نگران و مضطرب شده اید. برخی دیگر هم فقط اسمش به گوشمان خورده است و چیزهایی پراکنده درباره اش می دانیم که هیچ خط و ربط درست و حسابی ای نمی توانیم بین شان بکشیم. آخرش هم متوجه نشدیم باید امنیت کودک و نوجوان مان نگران باشیم یا همه چیز صرفا یک شایعه مجازی است.

نکته مهم این است که تا پیش از این اگر گمان می کردید تنها مشکل آموزش آنلاین، صرفا عدم حضور آنها در کلاس فیزیکی مدرسه است، سخت در اشتباه بوده اید، از این مدل اتفاقات و مسائل زیاد پیش می آید و آنچه اهمیت فوق العاده ای دارد این است که والدین می بایست «سواد اطلاعاتی» و «سواد رسانه» خود را بالا برده و تقویت کنند و کودکشان را هم نسبت به این دست مشکلات خاص اینترنت و فضای دیجیتال آگاه کنند. ما در ادامه این نوشتار می خواهیم همه چیز را درباره چالش مومو مرور کنیم و در خلال این بحث نکات مهم سواد رسانه ای لازم برای والدین را با هم مرور کنیم.

چالش چیست؟

در دیکشنری کمبریج، ذیل واژه echalleng یا همان چالش آمده است: چیزی که برای انجام موفقیت آمیز آن نیاز به تلاش ذهنی یا جسمی زیادی است پس توانایی زیادی را می‌طلبد.

در فضای مجازی وقتی صحبت از یک چلنج یا چالش است، منظور کاری است که یک نفر از بقیه می خواهد که انجام دهند. صفحات اینستاگرام یا فیسبوک که پشت آنها یک فرد حقیقی یا یک کسب و کار خاص است، ممکن است برای افزایش «دنبال کنندگان» و گرفتن لایک و نظرهای بیشتر، چالش های متفاوتی راه اندازی کنند. طبق آمارها، معمولا برگزاری یک چالش از سمت صفحات اینستاگرامی، بازدید و لایک آنها را به شکل قابل توجهی بالا می برد. چالش ها می توانند اهداف متفاوتی داشته باشند. هدفی اجتماعی، سیاسی و ... یا صرفا جهت سرگرمی. روزهای اول کرونا را به خاطر آورید، چالشی که در آن روزها در شبکه های اجتماعی باب شده بود، کمک به سالمندان و خرید مایحتاج آنها توسط جوانان محله بود. این چالش کارکردی اجتماعی داشت. در کنار این چالشهای دیگری هم در این سالها شکل گرفته اند که جز جنبه سرگرمی هیچ هدف دیگری نداشته اند. در کنار این چالش های اجتماعی و معمولا بی خطر، چالش هایی هم هستند که ادعا می شود خطرناکند و همراه با خطر مرگ و یا آسیب جسمی و روانی زدن به افراد شرکت کننده. مثل چالش «نهنگ آبی» که چند سال قبل حرفش بود.

«مومو» نیز به عنوان یک چالش در ابتدا معرفی و شناخته شد.

چالش مومو چیست؟

مومو، یک اکانت است در پیام رسان واتساپ. پیام رسانی که درصد بالایی از کاربران اینترنت از آن استفاده می کنند. مومو عکس پروفایلش ترسناک است. عکسی از یک مجسمه ژاپنی که برای یک پروژه‌ی سینمایی ساخته شده و سپس از بین رفته است. این عکس چشم‌های از حدقه بیرون زده و دهانی گشاد و کش آمده تا کنار گوش دارد و به نظر می رسد جنسیتش زن باشد.

ادعا شد که این اکانت با دانش آموزان تماس می گیرد و آنها را تهدید و یا تحریک به انجام اعمال خطرناک می کند.

گفته می شد که این اکانت با دانش آموزان تماس واتساپی برقرار می کند و به محض پاسخ دادن، گوشی دانش آموز هک شده و اطلاعاتش در اختیار مومو قرار می گیرد.

پلیس فتا در ابتدا نسبت به حضور آن در شهرهای جنوبی ایران مثل بوشهر، شیراز و اصفهان هشدار داد و صحبت و سخن در شبکه های اجتماعی و تلوزیون حول و هوش این موجود عجیب و هویتش زیاد شد.

مومو واقعیت دارد؟

به جرئت می توان گفت که چالش هایی مثل «مومو» یک شایعه است. شاید شما کودکی در خانه داشته باشید که تجربه تماس مومو را داشته باشد، یا نوجوان تان اصرار دارد که مومو با او تماس گرفته یا به او پیام داده است.

بله، این عجیب نیست. در ادامه درباره اش صحبت خواهیم کرد. طبق جستجوهای انجام شده، هویت واقعی و بیرونی از شخصیتی به اسم «مومو» مطلقا وجود ندارد. بنابراین به هیچ عنوان نباید گمان کنید، فردی است به اسم مومو که بسیار خطرناک است و اکانت فرزند شما را در واتساپ پیدا کرده و با او تماس گرفته و جانش را تهدید می کند. چالش مومو در جهان به عنوان یک «حقه» شناخته شده است که هیچ هویت بیرونی ندارد.

پس جریان چیست؟

با هر شماره‌ی مجازی و هر ناشناسی می توان خود را به عنوان «مومو» جا زد و بچه ها را ترساند. ممکن است پشت آن اکانت مومویی که بچه ای را ترسانده است یا به او پیام داده و یا تماس صوتی برقرار کرده، صرفا یک نوجوان شیطان باشد. کما اینکه مادرانی گزارش داده اند که فرزند نوجوانشان چند روزی است که به فکر مومو شدن افتاده اند و همکلاسی هایشان را می ترسانند.

وقتی یک هیجان و چالش مجازی، تبدیل به ترند شده، یعنی بازدید زیادی می گیرد و به عبارتی تو دهان همه می افتد و همه درباره اش در واقعیت و مجازی صحبت می کنند، عجیب نیست که کسانی که مشکلات روانی دارند، یا نیازمند حس قدرتمندی هستند به آن روی بیاورند. نوجوانی که خودش را جای مومو جا زده است، شک نکنید که از مشکل «عدم توجه» رنج می برد و نیاز دارد تا دیگران در مقابلش کرنش کرده و به او توجه کنند تا احساس قدرت کند.

به فرزندمان چه بگوییم؟

مادری می گوید که فرزند کلاس دومی اش از ترس «مومو» دچار شب ادراری شده است. آنقدر بچه های مدرسه درباره اش حرف زده اند و از تلوزیون و بقیه شنیده است که یک لحظه ذهنش از آن خالی نمی شود و گمان می کند که مومو قرار است جانش را بگیرد.

با بچه ها صحبت کنید، اگر گمان می کنید که صحبت های شما اثر خاصی ندارد و کودک یا نوجوان آنها را باور نمیکند، او را نزد یک متخصص یا فردی متعمد ببرید تا برایش توضیح دهد.

به کودکتان بگویید که این فقط یک «حقه » و «فریب» است و مومو در جهان واقعی وجود ندارد. آگاهش کنید که شاید کسی از آشنایان سعی کنید با این روش سر به سرش گذاشته و بترساندش. بگویید که امکان ندارد کسی بتواند با یک پیام، گوشی موبایل او را هک کند.

به فرزندتان بیاموزید که تنظیمات ایمنی واتساپش را کامل انجام دهد. می توانید طوری واتساپ را تنظیم کنید که فقط فهرست مخاطبین گوشی همراهش بتوانند پیام بدهند و این کار برای دیگرانی که شماره شان ناآشنا و سیو نشده است، غیرممکن است. در صورتی که فرزندتان آنقدر ترسیده که نسبت به این پیام رسان واکنش های عصبی دارد؛ یعنی حتی با شنیدن صدای پیام یا دیدن آیکن آن، دچار پینک می شود، آن را از روی گوشی حذف کرده و از پیام رسان های داخلی استفاده کنید.

به فرزندتان بیاموزید که پاسخ شماره و اکانت های ناشناس را ندهد. اگر مزاحمتی برایش اتفاق افتاده، ابتدا با شما مطرح کند و سپس آن اکانت را بلاک کرده یا در مراحل پیشرفته تر که مزاحمت تمام نشود و از راه های دیگر وارد عمل شود، به پلیس فتا گزارش دهید.

به فرزندتان بیاموزید که درباره این مدل اتفاقات، حتما جستجو کند. خود شما نیز از آنهایی نباشید که به صرف همه گیر شدن یک موضوع و با این استدلال «همه می گن، پس راسته» یک موضوع را برای بقیه هم فرستاده و موجب گسترش و بیشتر دیده شدنش شوید.

خاصیت فضای مجازی و شبکه های اجتماعی این است که یک شایعه که سر تاپایش ناصحیح و دروغ است می تواند چنان تحت تاثیر هیجانات جمعی، دست به دست شود که دیگر افراد قبول نکنند که این فقط یک شایعه است نه واقعیت.

امنیت روانی

آنچه در این سالها توسط شبکه های اجتماعی و گسترش فضای مجازی بسیار تهدید می شود، امنیت روانی ماست. کودکان و نوجوانان نسبت به والدین خود بسیار آسیب پذیرترند، مثل کسی که سیستم ایمنی بدنش ضعیف تر باشد و نسبت به ویروس ها، سریع تر تحت تاثیر قرار بگیرد، نسبت به آسیب های مجازی بی دفاع ترند، چرا که خیلی زود می ترسند یا همه چیز را باور می کنند. تنها راه برای بالا بردن امنیت روانی کودکان در فضای مجازی، بالا بردن سواد اطلاعاتی و سواد رسانه خود و فرزندتان است، تا کودک یاد بگیرد چطور از خود و اطلاعاتش در این فضا محافظت کرده و هر آنچه به دستش می رسد را چطور صحت سنجی کند.

نظرات
نام:
ایمیل:
* نظر: