باران زعیمی
مگر میشود امری خط قرمز محسوب شود و گذر از آن هیچ تغییری در حال صاحب خط ایجاد نکند؟ حداقل اتفاقی که با دیدن این رخداد میافتد برجسته شدن رگ گردن با ضربانی پرقدرت است که بسته به شرایط، میتواند نقطه شروع واکنشهای مختلف، از اعتراض زبانی تا قهر باشد. از دیرباز میزان حساسیت بر خطوط قرمز ترسیم شده بر پایه ارزشهای اخلاقی، انسانی و الهی، تعیینکننده عظمت یا حقارت وجودی و میزان شرافت فرد یا جامعه بوده است.
درواقع حساسیت بر ارزشها و داشتن «غیرت» نسبت به آنها یک ویژگی مطلوب فطری بوده که در صورت محفوظ ماندن از گریبانگیری افراط و تفریطها در طول تاریخ، بهعنوان ثمرهای از شجره شجاعت و قوت نفس آدمی شناخته میشده است. فقط هم مربوط به ناموس و خانواده نبوده و نیست بلکه میتواند دایرهای به وسعت تمام مقدسات یک فرد را در بر بگیرد. غیرت، زن و مرد هم ندارد اما بهواسطه قدرت و جایگاه مرد در جامعه، برای او لزوم و بروز بیشتری داشته و دارد. در یک محیط سالم، غیرتمندی مرد، ارزش است و وسیلهای است برای حفظ تمامیت حریمهای جامعه.
حالا وقتی این ویژگی مهم مثل بسیاری از ارزشها که از روی نادانی یا عناد مورد هجمه قرار گرفتهاند، منکوب شده یا به عنوان نماد افراطیگری و مانعی برای آزادی معرفی شود دیگر هیچ حریمی از گزند مصون نمیماند. برای مرد مهم نخواهد بود همسرش ویترین خیابانها شود یا خواهرش هملقمه مردی غریبه. در مقابل ظلم و بیعدالتی تا آنجا که منافع شخصی او را به خطر نیندازد بیتفاوت خواهد بود. از خون بیگناهان عالم که هیچ، از خون هموطن بیگناه خود و خاک کشورش هم بهراحتی میگذرد و رگ غیرتش در مقابل توهین به مقدسات دینیاش نمیجنبد. در چنین وضعیتی آیا میتوان انتظار سلامت فردی و اجتماعی و آرامش دنیوی و اخروی داشت؟
نقطه آغازین تبدیل موفق ارزشها به ضدارزش و تهی ساختن جامعه از ستون فقرات قدرتهایش، همیشه درون کوچکترین جزء جامعه یعنی زن، مرد و فرزندانشان قرار داشته است. مثلا ابتدا حیا و عفت را در تقابل با آزادی قرار داده، سپس در راستای تعمیق ارزشنمایی آزادی حیوانی، به برجسته کردن افراط و تفریطهای غیرتورزی پرداختهاند. اگر هم خیلی در برابر این جریانسازی مقاومت شود، کاریکاتوری از غیرت را به استخدام محافظت از بیحیاییها درمیآورند.
این روزها فراموش کردهایم که غیرت نیز حداقل بهاندازه حیا و عفت نیاز به پرداختن، آموزش و بازسازی محتوایی براساس منابع اصیل و ناب دینی دارد. باید همچون الگوهای درخشان غیرتورزی غیور بود و شکل صحیح آن را به نسلهای بعد آموخت و نگذاشت حس نوپای غیرت جوانان اسیر بیحوصلگی و کجاندیشی خانواده یا انحراف تحمیلی جاهلان و معاندان قرار گیرد. بالندگی این ویژگی متعالی یعنی محافظت از ناموس، کشور، دین و انسانیت در بزنگاههای خطیر شرافت. باید شریف بمانیم.