پدر پشیمان
عاطفه میرافضل
رابرت اوپنهایمر، سال ۱۹۰۴ در یک خانواده یهودی ـ آلمانی مهاجر در نیویورک ـ آمریکا به دنیا آمد. پدرش یک واردکننده ثروتمند لباس بود که در سال ۱۸۸۸ از آلمان به آمریکا مهاجرت کرده بود. برادر کوچک وی، فرانک اوپنهایمر نیز فیزیکدان بود.
او در دوازده سالگی وارد دانشگاه هاروارد شد و فیزیک، شرقشناسی، زبانشناسی و شیمی را آموخت و با درجه ممتاز فارغالتحصیل شد. سپس برای ادامه تحصیل به کمبریج رفت و پس از بازگشت از اروپا، همزمان دانشیاری در دانشگاه برکلی و مؤسسه فناوری کالیفرنیا به او پیشنهاد شد و در این دو دانشگاه به تدریس و تحقیق پرداخت و در 25 سالگي به مقام پروفسوري رسيد. اپنهايمر پس از چندي سرپرستي تحقيقات وزارت جنگ آمريكا را در لسآنجلس برعهده گرفت و در سالهاي بعد، به مديريت مركز تحقيقاتي مهم ديگري دست يافت. وی به تحقيق در نحوه شكافت هسته اتم در هنگام نزديك شدن به يك هسته اتم داراي بار مثبت پرداخت و جزئيات آن را تشريح كرد. نتايج اين تحقيقات سرانجام به ساخت بمب هستهاي توسط اپنهايمر انجاميد و اين در حالي بود كه جنگ جهاني دوم جريان داشت. اپنهایمر به خاطر نقشش در پروژه منهتن، پروژهای در زمان جنگ جهانی دوم که به ساخت اولین بمب اتمی منجر شد، در جهان به عنوان «پدر بمب اتمی» شناخته شده است. با اين حال هرگز به خاطر انهدام بشريت، در تحقيقات مربوط به ساختن آن شركت نكرد. در اوت 1945میلادی، وقتي به او خبر رسيد كه اولين بمب هستهاي آمريكا، كه او در ساختن آن نقش و سهم اساسي داشته، وحشيانه در هيروشيما منفجر شده و هزاران نفر را به كام مرگ كشانده است، از فرط پريشاني بيمار شد. وي در اینباره گفته بود: «فيزيكدانان به منبعي دست يافتهاند كه مشحون از گناه و شر است و رهايى از آن، غيرممكن مينمايد.» از اينرو اپنهايمر پس از جنگ، در برابر كنگره امريكا اظهار داشت كه انرژي هستهاي بايد انقلابي در زمينه امور عمراني بشر فراهم سازد نه آنكه دنيا را ويران نمايد. وي پس از اين سخنان و نيز انجام فعاليتهاي ديگر در راستاي تبليغ صلحجويانه از انرژي هستهاي، از مؤسسه تحقيقات هستهاي آمريكا استعفا كرد و راهي اروپا شد.
...