نمیتوان از انقلاب سبز سخن گفت و از «نورمن ارنست بورلاگ» یاد نکرد. او از سال 1944 تا زمان مرگش در سال 2009 محقق برجسته و نفر دانشی سه نسل از راکفلرها در حوزه ژنتیک گیاهی به شمار میرفت. در گزارش ذیل به سرگذشت پدر انقلاب سبز و اسطوره ژنتیک گیاهی راکفلرها، «نورمن بورلاگ» و همچنین سرنخهای ارتباطی او با داخل ایران مروری خواهیم داشت.
نورمن بورلاگ کیست؟
نورمن از نسل خانواده امریکایی است که اصالتا مهاجران نروژیتبار هستند. وی 25 مارس 1914 ـ در آستانه جنگ اول جهانی ـ در «سوده» از توابع «کرسکو» فیلم لحظه اعطای مدال صلح 6 در ایالت «آیوا»7 دیده به جهان گشود. او تا 19 سالگی در مزرعه 106 هکتاری پدربزرگ و مادربزرگ خود زندگی میکرد. مهمترین فعالیتهای این مزرعه را ماهیگیری، شکار، پرورش ذرت و جو و همچنین پرورش گاو، خوک و مرغ نوشتهاند.
در سال 1933 نورمن موفق شد علیرغم مردود شدن در آزمون ورودی، با شرایطی در کالج عمومی «دانشگاه مینهسوتا» ثبتنام کند. پس از دو فصل، او به کالج جنگلداری کشاورزی منتقل شد. بورلاگ برای تأمین مخارج تحصیلش بهنوعی در سازمان جنگلداری بورسیه شد.
تنها یک ماه مانده به پایان دوره کارشناسی، نقطه عطفی در زندگی نورمن اتفاق افتاد. وی در یک ارائه10 با عنوان «دشمنان کوچک متغیر و نابودگر محصولات غذایی ما» توسط استاد پیشتاز ژنتیک گیاهی «الوین استکمن» شرکت کرد. او نظر استاد ارائهدهنده را درباره این که در آینده روی آسیبشناسی جنگلها کار کند جویا شد. استکمن به او توصیه کرد روی «بیماریشناسی گیاهی» کار کند.
این سرآغاز تحصیل نورمن بورلاگ در زمینه بیماریشناسی و ژنتیک گیاهی بود. وی دکترای خود را در این رشته دریافت کرد. این ایام مقارن با جنگ دوم جهانی و در آستانه اعلام رسمی برنامه «انقلاب سبز» توسط راکفلرهاست؛ گرچه نام «انقلاب سبز» تا سال 1968 به این برنامه منسجم و سریع اطلاق نشد.
بورلاگ درحالی که کمتر از 30 سال داشت درخلال سالهای 1942 تا 1944، برای طی دوره سربازی خود، بهعنوان میکروبیولوژیست در کمپانی «دوپونت» در «دلور» مشغول به کار شد. او قرار بود در زمینه باکتریکشها، قارچکشها و مواد نگهدارنده صنعتی و کشاورزی پژوهش کند؛ اما با آغاز جنگ او جهت حل برخی مسائل فنی جنگ به تحقیق پرداخت.
...