واکاوی کاوازاکی
کرونا که اوج گرفت بیماری دیگری به نام کاوازاکی هم میان اطفال پدیدارشد و به دنبال آن اخبارمنتشره و اطلاعات غلط مبنی بر اینکه بیماری نوع جهش یافته بیماری کروناست موجی از نگرانی را بین خانوادهها به وجود آورده است. برای اگاهی بیشتر والدین کاوازاکی را بررسی میکنیم.
کاوازاکی یک سندروم است که بیشت در کودکان زیر 5 سال شایع است و تقریبا همزمان با کرونا در کشورهای درگیر با این بیماری شیوع یافته است. کاوازاکی یک بیماری است که طی آن دیواره شریانها دچار ورم و التهاب میشود. عروق کرونر از جمله شریانهایی است که در بیماری کاوازاکی ملتهب میشوند. عروق کرونر، خون را برای تغذیه به عضله قلب میرسانند.
علائم
در این عارضه، غدد لنفاوی پوست و غشای مخاطی دهان و بینی و گلو نیز دچار التهاب میشود. نشانه اصلی بیماری کاوازاکی تب بدون منشأ مشخص است. بروز علائم بیماری شامل 3 مرحله است.
مرحله اول
ـ تب بالا که به طور معمول بیش از ۵ روز طول میکشد.
ـ قرمز شدن شدید چشمها (ورم ملتحمه) بدون ترشحات
ـ بروز جوشهای قرمز رنگ (راش) در بدن و ناحیه تناسلی
ـ خشکی و ترک خوردن لبها، ورم و قرمز شدن زبان (زبان توتفرنگی)
ـ ورم و قرمزی پوست کف دست، پا، غدد لنفاوی گردن و قسمتهای دیگر بدن و کجخلقی
مرحله دوم
ـ لایه لایه شدن قسمتی از پوست دست و پا به خصوص نواحی سر انگشتان دست و پا که به صورت صفحات بزرگ جدا میشود.
ـ درد مفاصل، اسهال، استفراغ، درد شکم
مرحله سوم
ـ در این مرحله از بیماری، علایم به آرامی از فرد دور میشود، مگر آنکه عوارض آن پیشرفت کند.
علت
هنوز علت مشخصی برای این بیماری پیدا نشده است. دانشمندان علوم پزشکی بر این باورند که این بیماری مسری نیست و از فردی به فرد دیگر منتقل نمیشود. طبق برخی از بررسیهای صورت گرفته علت این بیماری میتواند باکتری و یا ویروس باشد، اما هنوز به طور قطعی اثبات نشده است. همچنین وجود برخی ژنهای خاص حساسیت فرد را نسبت به بیماری کاوازاکی افزایش میدهد. کاوازاکی اغلب در اواخر زمستان و اوایل بهار رخ میدهد ولی ممکن است در فصلهای دیگر هم عارض شود.
بهطور معمول کودکانی که یک بار به این بیماری مبتلا میشوند، نسبت به ابتلای مجدد مصون میشوند.
درمان
هدف از درمان اولیه، پایین آوردن تب و التهاب است تا آسیبهای وارده کاهش پیدا کند.درمانها شامل موارد زیر هستند:
گاماگلوبولین: تزریق پروتئینهای ایمنی (گاما گلبولین) از طریق رگ (داخل وریدی) خطر ابتلای فرد به مشکلات عروق کرونر را کاهش میدهد.
آسپیرین: مصرف آسپرین، التهاب فرد را کاهش میدهد. همچنین درد و التهاب مفاصل را در فرد کمتر میکند. مصرف آسپرین در کودکان با محدودیتهایی روبرو است، اما پزشکان اغلب برای درمان این بیماری، این دارو را برای کودکان تجویز میکنند.
تذکر: اگر بیماری کاوازاکی تحت درمان قرار نگیرد، معمولا پس از ۱۲ روز بهبود پیدا میکند، اما عوارض قلبی آن ممکن است بعدا بروز پیدا کند. همچنین پیگیری فرد مبتلا پس از بهبودی و درمان از اهمیت بهسزایی برخوردار است.
والدین باید در نظر داشته باشند که آزمایشهایی را برای بررسی سلامت قلب کودک در فواصل منظم (معمولا شش تا هشت هفته یکبار) پس از شروع بیماری انجام دهند تا در صورت پیشرفت مشکلات قلبی کودک، سریع وی را تحت درمان قرار دهند.
خطرات کاوازاکی
تشخیص و درمان زودهنگام این عارضه بسیار مهم است زیرا که دوره بیماری را کوتاهتر میکند و احتمال بروز مشکلات قلبی را کاهش میدهد. همچنین برخی از کودکان با آسیبهای عروق کرونری مواجه میشوند. ممکن است عروق بیش از حد بزرگ شده و یک آنوریسم (aneurysm) را تشکیل دهند و یا اینکه عروق باریک شوند و کودک در معرض خطر بروز لخته خون قرار گیرد.
کودکی که با آسیبهای عروق کرونری مواجه میشود، در سنین بزرگسالی بیشتر در معرض حمله قلبی قرار دارد. اگر این شرایط کودک شما را تحتتأثیر قرار داد حتما در این مورد تحقیق کنید و تمام اقدامات پزشکی لازم را انجام دهید.
ارتباط بیماری کاوازاکی با کرونا
اگر چه رابطه میان کووید ـ ۱۹ و کاوازاکی بارها رد شده است اما سازمان جهانی بهداشت از آغاز پژوهشها به منظور یافتن ارتباط احتمالی میان بیماری کووید ـ ۱۹ و بیماری کاوازاکی خبر داد.
تدروس آدهانوم، رئیس سازمان جهانی بهداشت، در کنفرانس خبری روز جمعه این نهاد گفت: «براساس گزارشهای اولیه تئوریهایی مبنی بر وجود ارتباط سندروم کاوازاکی و کووید ـ 19 مطرح شده است .آدهانوم پزشکان و متخصصان سراسر دنیا را به همکاری در شناخت بهتر این سندروم دعوت کرده است.
تاکنون بیش از ۸۵ کودک زیر ۱۵ سال در ۹ ایالت آمریکا و همچنین چند کشور اروپایی از جمله ایتالیا، فرانسه و بریتانیا به سندروم کاوازاکی یا سندروم پاسخ التهابی سیستمیک مبتلا شدهاند.
سندروم کاوازاکی از بیماریهای نادری است که برخی پزشکان احتمال دادهاند با ویروس کرونا ارتباط داشته باشد.
نظر کارشناسی متخصص کودکان
در عین حال محمدحسن اعلمی، عضو هیأت علمی گروه کودکان دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: بیماری شایعشده کاوازاکی هیچ ارتباطی با ویروس کرونا ندارد و خطاب به مردم میگوییم که جای هیچگونه نگرانی وجود ندارد و تنها به توصیههایی که از سوی پزشکان در بحث پیشگیری میشود عمل کنند.
او افزود: بیماری کاوازاکی یک بیماری التهابی است که علت و عامل ایجاد آن مشخص نیست و کودکان زیر ۵ سال به این بیماری مبتلا میشوند.
عضو هیأت علمی گروه کودکان دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به علائم بیماری کاوازاکی، ادامه داد: سرخی چشم و دهان، خشکی و ترک لبان، بزرگ شدن غدههای لنفاوی گردن، ورم دست و پا از علائم بیماری کاوازاکی است.
اعلمی با تأکید بر اینکه بیماری کاوازاکی نباید با استراحت در منزل و مراقب از سوی خانواده درمان شود، بیان کرد: درمان بیماری کاوازاکی باید در بیمارستان باشد تا از ابتلای به بیماریهای قلبی جلوگیری کند، زیرا مهمترین عارضه بیماری کاوازاکی درگیری عروق کرونر قلبی بوده در یکچهارم موارد اتفاق افتاده و با درمان مؤثر، بتلای قلبی کاوازاکی تا ۱۰ برابر کاهش مییابد.
نظر فوق تخصص بیماریهای عفونی کودکان
به نقل از خبرآنلاین، دکتر عباس مؤمنزاده، فوق تخصص بیماریهای عفونی کودکان در پاسخ به نگرانی مطرح شده مردم در سامانه ۴۰۳۰ ستاد اجرایی فرمان امامره و وزارت بهداشت با اشاره به رابطه بیماری کرونا و کاوازاکی در کشور گفت: کودکان زیادی در ایران و دیگر کشورهای دنیا به کاوازاکی که یک بیماری قلبی و عروقی است مبتلا شدهاند.
وی با بیان اینکه این بیماری در دنیا بسیار شناخته شده است، افزود: این بیماری باعث دیلاته (بزرگ شدن) عروق قلب میشود. برخی مطالعات نشان میدهد که کاوازاکی بعد از کرونا در کودکان بسیار شایع شده است و رابطه مستقیمی با کووید ـ ۱۹ دارد.
فوق تخصص بیماریهای عفونی کودکان با تأکید بر اینکه مهمترین سؤالی که در خصوص بیماری کاوازاکی مطرح شده این است که آیا در گذشته کودکان به این بیماری مبتلا شده بودند یا به کووید ۱۹، گفت: کرونا انواع مختلفی مانند سارس و مرس هم داشته است و تنها نوع در دنیا ویروس کووید ۱۹ نیست.
مؤمنزاده در ادامه با بیان اینکه هم اکنون کاوازاکی با دانههای مخصوص در بدن کودکان ظاهر میشود، تصریح کرد: همچنین کرونا هم با دانههایی مانند بیماری کاوازاکی در بدن کودکان شایع شده است.
وی با اشاره به مباحثی که در خصوص مبتلا نشدن کودکان به کووید ۱۹ مطرح میشود، افزود: مطرح شدن این موضوعات بسیار اشتباه است چرا که احتمال ابتلای کودکان به کرونا ویروس خفیف یا شدید بدون داشتن هیچ علامتی، وجود دارد و باعث شود بیماری از کودکان به بزرگسالان انتقال یابد.
این فوق تخصص بیماریهای عفونی کودکان بیان داشت: ممکن است نوزادان از زمان تولد به کووید ـ ۱۹ مبتلا شوند اما شیوع این بیماری با مرگومیر کمتری همراه است.
مؤمنزاده تأکید کرد: تشخیص ویروس کووید ـ ۱۹ در کودکان بیشتر بر اساس ابتلای خانواده این کودک به کرونا ویروس است. تستهای تشخیصی میتواند ابتلای کودکان به کووید ـ ۱۹ را به صورت دقیقتری مشخص کند.
نکته: معمولا در طول تاریخ با شیوع هر بیماری، آزمون و خطاهایی به وقوع میپیوندد تا راه علاج مشخص شود. در ارتباط با بیماریهای نوظهور این عصر و نظرات کارشناسی متعدد وگاه متضاد وظیفه ما آشنایی با علائم بیماری و رعایت نکات بهداشتی در مورد خود و کودکانمان به منظور پیشگیری است تا واکسن و داروی بیماری پیدا شود.