باران زعیمی
ترسیدن دست و پایت را قفل میکند. مانع میشود با دنیای اطرافت رابطه برقرار کنی و دوستان و همراهان جدید پیدا کنی. ترس، دریای درون را پرآشوب و طوفانی میکند و قدرت تصمیمگیری درست را، میگیرد. چه از سوسک یا تاریکی بترسی، چه از حوادث زندگی یا چارچوبهای ظالمانه دستساز بشری، قادر به حرکت نخواهی بود. غلبه بر ترسهای مخرب، لازمه یک زندگی پیشرو و فعال است.
این موضوع با دامنههای وسیعش، دست مشاوران و مربیان انگیزشی را برای پر کردن هزاران صفحه کتاب و صدها ساعت سخنرانی و گفتگو باز کرده است. انواع راهکارها با دستمایه قراردادن رخدادهای طبیعی و الگوسازی از قهرمانهای افسانهای و قصهپروری از حکمای داخلی و خارجی توسط این مربیان و مشاوران بازگو میشود تا الهامبخش مقابله با اضطراب افراد باشد. اما این راهکارها معمولا انتزاعی، با اثری لحظهای و گاه پر عوارض هستند که بیشترین فایدهشان تراکنش مالی قابل توجه فیمابین گوینده و شنونده است.
داستان معروف شکست آهو با سرعت 90 تا در برابر حمله شیری با سرعت 57 تا، از جمله داستانهایی است که حتی اگر پایه و اساس علمی هم نداشته باشد، در مجلات، سایتها و سخنرانیهای انگیزشی زیادی ذکر شده تا شاهدی باشد برای نکوهش ترس و لزوم مقابله با آن و اعتماد به تواناییهای خود. آنچه شنیدن این داستان درنهایت نصیب شنونده میشود این است که باید به توانایی فرار کردن خود اعتماد کند! این قصه هیچ گاه او را به شیر تبدیل نمیکند. به او یاد میدهد از شرایط موضع ضعف خود نهایت استفاده را ببرد، نه اینکه شرایط را به موضع قوت و کسب قدرت تبدیل کند.
این راهکارها تنها به درد سهل کردن زندگی تحت سلطه میخورد. اینکه یاد بگیری شمشیر بالای سرت را بپذیری و تلاش کنی روی گردنت نیفتد و خلاصه طوری بروی و بیایی که گربه شاخت نزند! من که ندیدهام کسی با این جملات مکتوب و غیرمکتوب، دنبال تغییر وضع موجود برود و به یک قهرمان ملی تبدیل شود.
این روزها برای انگیزش میتوان و باید سراغ داستانهای پرکشش عینی و در حال وقوع رفت. داستانهایی که مصداق حقیقی اصلیترین راهکار خورشید علم و کلام، امیرالمومنینعلیهالسلام درباره مقابله با ترس هستند؛ «هنگامی که از چیزی میترسی، خود را در آن بیفکن». راهکاری استراتژیک مبتنی بر یک رابطه پرقدرت معنوی توحیدی. این مصداقها به ما میگویند وضع موجود قابل تغییر است. باید مبارزه کرد و از سایههایی که ما را ناتوان و ضعیف میخواهند نترسید. داستان شیر و آهو به ما انگیزه مبارزه با ترس نمیدهد اما داستان رسیدن به قدرت موشکی و پرتاب ماهواره به فضا در دل سختترین تحریمها و زیر سایه بیشترین تهدیدها، نیروی غلبه بر مشکلات را در ما بیدار میکند.
اثر قصه فرار پرقدرت آهو از شیر به تصمیمی دیپلماتیک میرسد که با تهدید تلفنی گاوچران، کشتی ایران را از مسیر یمن بازمیگرداند. اما نتیجه قصه علوی ایستادگی در دل ترس، میشود فروریختن هیمنه گاوچرانها با ورود نفتکشهای ایرانی به آبهای ونزوئلا. برای غلبه بر اضطراب خود یا کودکانمان لازم نیست آهو باشیم. کافیست داستان مردان مقاومت را مرور کنیم.