سردرد و کمردرد از شایع ترین دردهایی هستند که افراد درگیر آن می شوند و حدود 95 درصد از افراد دنیا این 2 نوع درد را در طول عمر خود حتی برای یک‌بارهم که شده تجربه می‌کند. اما به جرأت می‌توان گفت شایع‌ترین و خطرناک‌ترین معضل در ستون فقرات «پوکی استخوان» است. پوکی استخوان در سنین بالای 60 سال بسیار شایع بوده و در طی آن مشکلات جدی مانند شکستگی سر ران و لگن در سالمندان را به همراه دارد و هم‌چنین این بیماری در سنین بالا ممکن است تا 70 درصد منجربه خطر مرگ‌ومیر شود.
دکتر مسعود صابری، متخصص مغز و اعصاب توصیه‌های مهمی در ارتباط با مشکلات ستون فقرات کرده که در ادامه با هم مرور می‌کنیم:
توصیه می‌شود افراد به هیچ عنوان مصرف شیر و لبنیات را قطع نکنند، والدین دقت داشته باشند کودکشان روزانه باید 4 لیوان شیر بخورد هم‌چنین زنان باردار نیز حتما مصرف لبنیات را در برنامه غذایی خود بگنجانند. افرادی که علاقه‌ای به شیر ندارند ماست، دوغ، بستنی، پنیر یا کشک را جایگزین آن کنند.
اختلالات ستون فقرات در جوانان
ـ بعد از پوکی استخوان اختلالات دیسک را می‌توان در اولویت بعدی بیماری‌های شایع ستون فقرات نام برد و جالب است بدانید بیماری‌های دیسکی مختص جوانان است. تنگی و سُرخوردگی کانال نخاع بیماری مخصوص سالمندان بوده و اختلالات دیسک جزو بیماری‌های مخصوص جوانان محسوب می‌شود چرا که فعالیت فیزیکی بیشتری نسبت به افراد سالمند دارند. اما علت شیوع آن است که، راستایی ستون فقرات انسان وابسته به عضلات بوده، برای مثال ستون فقرات را مانند یک تسبیح تصور کنید حال این دانه‌های تسبیح با نخ بهم متصل شده‌اند و عضلات در ستون فقرات نقش نخ در تسبیح را ایفا می‌کند. حال به دلیل تغییر سبک زندگی و ماشینی شدن جامعه امروزی، بی‌تحرکی، تغذیه نامناسب و ورزش نکردن افزایش پیدا کرده است.
ـ تغذیه یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در این سری از بیماری‌های مرتبط به استخوان است. کلسیم که کمبود آن در زنان ایرانی نیز بسیار مشاهده می‌شود از جمله گزینه‌هایی است که می‌توان نقش سرنوشت‌سازی را در استحکام و سلامت استخوان‌ها ایفا کند. در این میان گفته شده است مصرف سیگار نمی‌تواند ارتباط معناداری با اختلالات دیسک داشته باشد اما در جامعه ما عوامل معنادار دیگری هم‌چون مصرف مواد مخدر و الکل بسیار دیده می‌شود و همین عوامل دست به دست هم می‌دهند تا یک فرد را دیگر اختلالات استخوانی کنند.
بهترین زمان خوردن قرص کلسیم
مناسب‌ترین زمان برای خوردن قرص کلسیم ،شب است در صورتی که اکثر افراد کلسیم را صبح‌ها استفاده می کنند. حال در این‌جا این سؤال ذهن‌ها را درگیر می‌کند که چرا؟ زمانی که در طول روز کلسیم می‌خوریم تا 1 ساعت کلسیم خون بدن بالاست و بعد از مدتی این میزان کاهش پیدا می‌کند، حال با خوردن هر خوراکی میزان کلسیم موجود در خون را بالا می‌بریم و هم‌چنین بعد از مدتی مجدد این میزان کاهش می‌یابد. پس به این نتیجه می‌توان دست یافت که در طول روز میزان کلسیم موجود در خونمان به صورت مکرر بالا و پایین می‌شود بنابراین هنگامی که می‌خوابیم میزان کلسیم در بدن به حداقل خود می‌رسد، در طول این افت کلسیم بدن از استخوان کلسیم مورد نظرش را برداشت می‌کند.
بهترین روش رساندن کلسیم این گونه است که، قرص کلسیم را در یک کاسه ماست انداخته و هرشب قبل از خواب میل شود، هم خواب آرامش‌بخشی را تجربه می‌کند و هم بدن سرشار از کلسیم می‌شود.
درمان‌های سنتی برای درمان و تسکین دردهای ستون فقرات
ـ متاسفانه هم‌چنان برخی افراد دارای یکسری باورهای غلط و قدیمی هستند، برخی روش‌های درمانی اشتباه مانند ماساژ دادن و یا جا انداختن مهره‌ها در میان مردم رواج داشته است. برای مثال بسیار دیده می‌شود افرادی که درگیر اختلالات ستون فقرات هستند به جای مراجعه به متخصص این کار خودسرانه به سراغ روشی به نام «کایروپرکتیک» می‌روند، ما متخصصین این روش را رد نمی‌کنیم اما به افراد توصیه می‌کنیم خودسرانه به سراغ این دسته از روش‌ها نروند و در صورت مشاهده عارضه‌ای به متخصصین مغز و اعصاب مراجعه کرده و حال پزشک به صلاح‌دید خود بیمار را راهنمایی می‌کند تا عارضه خود را با انواع ورزش‌ها، فیزوتراپی، کاردرمانی، کایروپرکتیک و در نهایت جراحی درمان کند.
ـ افراد در خصوص روش‌هایی که از ماساژ استفاده می‌شوند دقت داشته باشند چرا که افراد غیر متخصص حتی بدون درک و مشاهده ام آر ای از ستون فقرات بیمار شروع به انجام ماساژ می‌کنند و در پی آن فرد ممکن است در ابتدا احساس بهبودی و تسکین درد داشتنه باشند اما بدانند ممکن است درگیر آسیب‌های جدی و جبران‌ناپذیری شوند.
جراحی ستون فقرات و منع بارداری
برخی بر این باور غلط هستند که جراحی ستون فقرات مانع بارداری در زنان می‌شود. این موضوع به هیچ عنوان صحت علمی ندارد و به جرأت می‌توانم بگویم من چندین بیمار را عمل کردم و الان در خصوص باردار شدن هیچ مشکلی ندارند و برخی ازآن‌ها نیز چندین فرزند هم دارند.
ارتباط بین اختلالات ستون فقرات و سردرد‌ها
طی بررسی‌های انجام شده، دریافتند هرگونه اختلال در راستای ستون فقرات می‌تواند منجربه دردها و خستگی‌های مزمن شود علاوه بر آن با گذر زمان عوارض انحراف ستون فقرات به مشکلات دندان و فک ختم می‌شود، حال اختلالات دندان پزشکی مسلما سردردهای مزمنی را برای افراد رقم می‌زند .
مشکلات ستون فقرات و ژنتیک
بهتر است بگوییم ارتباط ژنتیک با اختلالات ستون فقرات 60 تا 70 درصد اکتسابی است و 30 تا 40 درصد زمینه ژنتیکی دارد. این‌طور نیست اگر مادری دیسک داشته باشد فرزند حتما دیسک بگیرد اما خمیر‌مایه اسکلتی فرد و اختلالاتش و راستایی‌اش می‌تواند ژنتیکی باشد، مثلا وقتی مادر کج بنشیند فرزند هم می‌تواند یاد بگیرد که کج بنشیند. مادر ورزش نکند فرزند هم ممکن است نکند، این به نوعی اکتسابی است.
توصیه برای پشت میز‌نشین‌ها
کارمندان حتما هر یک ربع تا بیست دقیقه موقعیت نشستن خود را تغییر دهند، مثلا نشسته‌اید بلند شوید، ایستاده‌اید بنشینید، چون تغییر پوزیشن در نشستن مهم است. زاویه پا به بدن باید 90 درجه باشد، صندلی باید به گونه‌ای باشد که گودی کمر را پُر کند و حتما سطح مانیتورها را بالا بیاورند تا مسیر دید مستقیم باشد، مورد بعدی هم نور است که بهتر است از سمت چپ تابیده شود.
توجه:
غربالگری ستون فقرات خیلی مهم است، در مدارس باید رایگان انجام شود، یعنی وزارت آموزش و پرورش و وزارت بهداشت همان‌طور که بینایی‌سنجی می‌کنند برای بچه‌های هفت یا هشت ساله نیز این کار باید انجام شود.