یاسمین رضوی
پیش از این درباره اینکه چطور دعوا کنیم، صحبت کردیم. بله درست شنیدید، ما قبلا درباره دعوا کردن صحبت کردیم، اگر گمان میکنید که دعوا کردن نیاز به مهارت ندارد، یا شما هیچوقت به آن احتیاجی پیدا نخواهید کرد، سخت در اشتباهید. بگومگو و اختلاف سلیقه بین همه زوجها رایج است. دونفر با دو فرهنگ، شرایط زیستی و تربیتی و شخصیتهای متفاوت میخواهد زیر یک سقف زندگی کنند و چیزهایی زیادی را با هم شریک شوند، طبیعی است که آن وسط بحث و دلخوری و دعوا هم پیش بیاید. در این شماره نمیخواهیم بگوییم که چطور دعوا کنید، چون قبلا در این باره مفصلا صحبت کردهایم، بلکه میخواهیم بگوییم بعد از اینکه دعوایتان تمام شد و آبها از آسیاب افتاد، چه رفتارهایی داشته باشید و چه کارهایی نکنید. در واقع بکن نکنهای بعد از دعوا را در این شماره با هم مرور خواهیم کرد.
افراط و تفریط
آدمها معمولا بعد از دعوا به دو دسته تقسیم میشوند، آنهایی که طوری رفتار میکنند که انگار هیچ اتفاقی نیفتاده و آب از آب تکان نخورده است و دسته دوم آنهایی که نمیتوانند از فضای دعوا دور شوند و ماجرا را تا مدتها کش میدهند و رفتار سرد بروز میدهند. کار درست چیست؟
کار درست این است که طوری رفتار نکنیم که انگار اتفاقی نیفتاده است، این یک جور پاک کردن صورت مسأله است. بالأخره دعوایی رخ داده، دلخوریای پیش آمده و باید دربارهاش صحبت کرد. نگذارید پروندههای باز و حل نشده زندگیتان روی هم تلنبار شوند و مدام دچار خودخوری شوید. رفتار خوبی داشته باشید، کلامتان از سرزنش، توهین، تحقیر و طعنه خالی کنید اما درباره مشکل حتما صحبت کنید و از دلخوریتان صحبت کنید. بیشتر از آنکه رفتار او را قضاوت کنید از احساس خودتان صحبت کنید. «بسیار احساس ناامنی کردم. خیلی دلخور بودم. دلم شور میزد و استرس گرفته بودم»
فامیل را خبر نکنید
هستند زن و شوهرهایی که دلشان طاقت دلخوری را ندارد. در واقع نمیتوانند ناراحتی و داستان دعوایشان را توی دلشان نگه دارند. قبلتر، ممکن بود تلفن را بردارید و با گریه و زاری برای مادر، خواهر، دختر خاله یا رفیقتان بگویید که چطور دلتان شکسته و ناراحتید اما این روزها کافی است در شبکههای اجتماعی یک جمله دوپهلو و معنادار پست کنید تا همه یکییکی سروکلهشان پیدا شود و ازتان بپرسند چه خبر است یا حدس بزنند که دعوایی رخ داده و دلخوریای پیش آمده. لازم نیست همه جا جار بزنید که دعوا کردهاید. هرچه کمتر آدمها از بحثهایتان باخبر باشند، مدیریت آن آسانتر است و کمتر استرس قضاوت شدن را به دوش میکشید و نظر دیگران را هم نسبت به همسرتان تغییر نخواهید داد.
به من زمان بده
ممکن است همسرتان از شما تقاضای زمان و فاصله بکند. بگوید میخواهم تنها باشم. این حق را برای او قائل باشید. اجازه دهید تنها باشد و ذهنش آرام بگیرد. نه دعوا را کش بدهید نه با محبت و ابراز پشیمانی سراغش بروید. زمان و فاصله به او کمک میکند که بتواند منطقیتر ماجرا را بررسی کند.
«مگان فلمینگ»، روانشناس بالینی میگوید: وقتی در دعوا یکی از دو طرف کلافه میشود، توانایی پردازش افکار را از دست میدهد؛ بنابراین وقتی طرف مقابل تأکید میکند که به زمان نیاز دارد، خواستهاش را بپذیرید. در چنین وقتهایی و درحالیکه طرف مقابل به افکارش نظم میدهد، طبیعی است که مضطرب باشیم! چند نفس عمیق بکشید و به این فکر کنید که اگر جای شما و همسرتان عوض میشد، انتظار داشتید او با شما چطور رفتار کند. درک کنید که نیاز به وقفه و گذر زمان، ربطی به شما ندارد.
پذیرنده باشید
پذیرای عذرخواهی همسرتان باشید. اگر صحبت کردید و همسرتان ازتان عذرخواهی کرد و سهم خودش را پذیرفت، عذرخواهی او را بپذیرید و با استدلال من کینهای هستم، دست خودم نیست، زندگی را به خودتان و او زهر نکنید. اینکه همسرتان میتواند عذرخواهی کند و دیدش نسبت به مسأله باز است، باعث خوشحالی است. خود شما نیز در این رابطه باید پذیرنده باشید، یعنی اگر متوجه شدید که مقصر شمایید، عذرخواهی کنید. عذرخواهی کرد شأن آدم را از بین نمیبرد.
تمامش کنید
برخی از زوج ها تا ابد میخواهند راجع به تمام دعواهایی که کردهاند صحبت کنند و با هر بحث و اختلافی که پیش میآید پای دعواهای طول زندگیشان را هم وسط بکشند: «یادم نمیره که چطور همون ماههای اول ازدواج به من دروغ گفتی» اگر مدام موضوع دعوا صحبت کنید و آن را وسط بکشید، انگار که مدام دلخوری و کینه را تغذیه کرده و پرورشش میدهید. بحث که تمام شد و دربارهاش منطقی صحبت کردید، تمامش کنید و دیگر دربارهاش صحبت نکنید.
منظوری نداشتم
گفتن جمله «من منظوری نداشتم» به هیچ عنوان پایان خوبی برای یک دعوا نیست. این جمله ممکن است که همسرتان را دلخورتر کند. چه منظور داشته باشید چه نه، حرفتان را زدهاید و همسرتان را ناراحت کردهاید، بهتر است به جای گفتن این جمله و شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت کاری که کرده یا حرفی که زدهاید، درباره علت واقعی آن صحبت کنید. همچنین وقتی میگویید: منظوری نداشتم، یعنی ممکن است باز هم تکرار شود و دوباره بدون منظور تو را دلخور و ناراحت کنم.
ولم کن
گفتن یک ببخشید و رها کردن داستان یعنی دلخوریهای بیشتر. وقتی هنوز واقعا ذهنتان پر از سؤال است، دلخورید و میگویید: ببخشید، یعنی خسته شدهام، دست از سرم بردار. «لوری پان» کارشناس روابط زوجها توصیه میکند که روشن کنیم به چه دلیل عذرخواهی میکنیم و همچنین چطور در آینده برای جلوگیری از تکرار اشتباه تلاش میکنیم: «ببخشید که... ؛ از این به بعد...»
قهر نکنید
امان از قهر کردن بعد از دعوا. قهر کردن مربوط به کودکان زیر 10 سال است نه زوج بالغ. قهر کردن باعث خشم بیشتر در طرف شما میشود. درست است که گفتیم به همسرتان زمان بدهید تا ذهنش آرام شود اما این به معنای قهر کردن نیست. قهر کردن دردی را دوا نمیکند، صحبت کنید و راه را برای گفتگو عذرخواهی باز بگذارید. قهر کردن باعث میشود رابطهتان دچار شوک شود و بینتان فاصلهای پیدا شود که بازگشت به رابطه سابق و حس و حال قبل از قهر ازتان انرژی زیادی میگیرد و ممکن است هیچوقت نتوانید درباره مسأله درست و منطقی گفتگو کنید.
اتاق خوابتان را جدا نکنید
بعد از دعوا اولین کاری که میکنید جدا کردن اتاق خواب نباشد. به هر بهانه و بگو مگوی سادهای جای خوابتان را جدا نکنید. همانطور که معتقدیم از رابطه جنسی به جای عذرخواهی و آشتی استفاده نکرده و آن را جایگزین گفتگوی سالم و حل مشکل نکنید، همانقدر هم توصیه میکنید فاصله و دلخوری و خشم را با جدا کردن اتاق خواب بیشتر نکنید.
از دعوا نترسید
بسیاری از زوجین از شروع دعوای دوباره ابا دارند. به ویژه زنها از ترس بگومگو و بحث و دعوای دوباره، میپذیرند و بدون اینکه ذهن و قلبشان آرام گرفته باشد از مسأله عبور میکنند. از دعوای دوباره نترسید و حین گفتگو احساستان را عنوان کنید و هر جا که متوجه صحبت همسرتان نشدید، بپرسید و یا با گفتن: «پس منظورت این است که ...» تأیید او را بگیرید تا مطمئن باشید که خوب متوجه منظورش شدهاید.
آزار کلامی
ناراحت و خشمگینید و میخواهید کاری کنید که فقط دلتان خنک شود و به عبارتی انتقامتان را بگیرید، پس ممکن است با کلامتان شروع کنید همسرتان را آزار دادن، این آزار کلامی میتواند شامل فحاشی کردن، وسط کشیدن پای پدر و مادر همسر، برچسب زدن و یا نادیده گرفتن زحمات و عشقش باشد. از گفتن «تو همیشه... و تو هرگز...» خودداری کنید.