یاسمین رضوی
جزء اولین معیارهایی که افراد برای زندگی مشترک و انتخاب همسر آینده‌شان در نظر می‌گیرند، صداقت است. ممکن است فرد، چندان هم به وسعت و چند و چون این واژه فکر نکرده باشد، اما می‌داند که صداقت در مقابل دروغگویی قرار دارد و دروغ شیرازه زندگی و اعتماد را از بین می‌برد. طبعا هیچ فردی در جلسه خواستگاری به شما نمی‌گوید: «بله، من فرد دروغگویی هستم و شما بهتر است با من ازدواج نکنید» و احتمالا بعد از رفتن زیر یک سقف متوجه شوید که همسرتان دروغ‌های ریز و درشتی را به شما گفته است. در چنین شرایطی باید چه کار کنیم؟ در مقابل همسری که دروغ می‌گوید چه رفتاری نشان دهیم؟
دروغگوی موقت یا ابدی؟
در گام اول باید ببینید که همسرتان پیش از ازدواج با شما هم به دروغ گفتن عادت داشته است یا نه. این بسیار مهم است که او به همه آدم‌ها از جمله والدینش هم دروغ می‌گوید یا فقط به شما دروغ می‌گوید. پیدا کردن پاسخ این سؤال می‌تواند ادامه مسیر را برایتان روشن و هموارتر کند.
دروغ ریز یا درشت؟
هیچ فردی را پیدا نخواهید کرد که روزی گمان نکرده باشد با پنهان کردن حقیقت و دروغ گفتن، اوضاع برایش بهتر رقم خواهد خورد، پس دروغی گفته است. حتی بعید نیست که خود شما هم دروغ‌هایی گفته باشید، اما معمولا آدم‌ها برای آرام کردن وجدان و تبرئه کردن خودشان، توجیهاتی دارند؛ مثل این‌که: «دروغ من به کسی ضرر نمی‌رساند» یا «دروغ مصلحتی گفتم»
درست است که دروع گفتن در هر حالتی مذموم و ناپسند است، اما گاهی لازم است که به روی آن چشم بپوشید و به روی خودتان نیاورید. دروغ‌های کوچکی که چندان زندگیتان را تحت‌الشعاع قرار نمی‌دهند و همیشگی نیستند را چشم‌پوشی کنید. مثل این‌که همسرتان به شما گفته است تا ساعت 5 عصر در اداره می‌ماند، اما شما باخبر شده‌اید که از ساعت 3 با همکارانش به استخر رفته‌اند.
لازم نیست بنشینید و برای خودتان فکرهای مسموم درست کنید. هوشیار باشید اما تغافل را از یاد نبرید.
اما دروغ‌هایی وجود دارند که به اصول زندگی برمی‌گردند و سرنوشت شما را دگرگون می‌کنند، مثل دروغ درباره رابطه‌های پنهانی، درجه شغلی و تحصیلی و از این دست دروغ‌ها را نباید نادیده بگیرید.
همسر دروغ‌پرور
بهتر است به جای محکوم کردن مدام همسر، کمی هم به خودمان بازگردیم و ببینیم آیا ما کاری کرده‌ایم، رفتاری داشته‌ایم که باعث دروغگو شدن همسرمان شده باشد؟ به ویژه اگر به این نتیجه رسیدید که همسرتان فقط به شما دروغ می‌گوید، بهتر است رفتار خودتان را بازبینی کنید.
همسرانی هستند که با سخت‌گیری، سرزنش کردن، گیردادن و غرزدن‌های مداوم باعث دروغگو شدن همسرشان می‌شوند. وقتی شما راضی نباشید و قبول نکنید که همسرتان زمانی را هم برای وقت گذرانی با دوستانش نیاز دارد، او برای پیش نیامدن بحث و مشاجره به شما نمی‌گوید که با دوستانش دورهمی داشته‌اند، دروغ می‌گویند چون حوصله گفتگوهای بی‌حاصل را ندارد، از طرفی هم نمی‌تواند علاقه همنشینی با دوستانش را هم کنار بگذارد. این یک مثال ساده است، می‌توانید زندگیتان را با کنجاوی و دید باز تر نگاه کنید و ببینید چه کارهایی کرده‌اید که فرد مقابل‌تان مجبور شده است دروغ بگوید.
راست گفتن نباید برای فرد عواقب سنگینی به دنبال داشته باشد. البته گاهی این امر اجتناب ناپذیر است، مثل وقتی که فرد خیانت کرده است و رابطه پنهانی داشته و قطعا عواقب سنگینی به دنبال خواهد داشت. اما در مورد مسائل ساده، اگر فرد به طور دائمی و مکرر سرزنش شود، غر بشنود و وارد مشاجره شود، دیگر راست نخواهد گفت. کودکان هم از همین شگرد استفاده می‌کنند.
تصور کنید که فرزند شما با خوشحالی به خانه می‌آید و برایتان تعریف می‌کند که چطور با دوستانش به پارک نزدیک مدرسه رفته‌اند و بازی کرده‌اند. شما به جای همراهی با آن و گوش دادن به حرف‌هایش برآشفته می‌شوید و می‌گویید: «صد دفعه نگفتم با این آدم‌ها دوست نباش؟ تو کی می‌خوای آدم بشی و اینا رو بفهمی» نتیجه این است که فرزند شما دیگر به شما راستش را نمی‌گوید.
گفتگو کنید
بسیاری از ما خالی از مهارت گفتگو کردن هستیم. گفتگو کردن بدون دعوا و سرزنش و تحقیر. گفتگوی مسالمت‌آمیز را بلد نیستیم. هنوز یاد نگرفته‌ایم چطور وقتی نگران و ناراحتیم، طوری صحبت کنیم که طرف مقابل احساس نکند داریم طعنه می‌زنیم یا قضاوتش می‌کنیم. به زن‌ها می‌گوییم اگر همسرتان دروغگویی می‌کند، لازم است که با او صادقانه گفتگو کنید و زن جواب می‌دهد: «فکر می‌کنید تا حالا حرف نزدیم؟ هزار بار بهش گفتم با این وضعیت من می‌ذارم میرم و دیگه نمی‌مونم»
این جملات از نظر زن، گفتگو کردن است، اما از نظر مرد تهدیدی است که معمولا هم عملی نمی‌شود. گفتگوی سالم، گفتگویی است خالی از تهدید، طعنه، سرزنش و قضاوت. گفتگویی که شما از احساستان صحبت می‌کنید که چقدر ناراحت شدید و ضربه خوردید و اگر راستش را می‌دانستید بهتر می‌توانستید اوضاع را مدیریت کنید و خوب است اگر بدانید که علت این دروغ چه بوده است.
آمادگی برای شنیدن حقیقت
زمانی که همسرتان را به گفتگو دعوت می‌کنید باید آمادگی شنیدن حقیقت را هم داشته باشید. ممکن است چیزهایی بشنوید که غافلگیرتان کند، حرف‌هایی که به هیچ عنوان توقعش را نداشته‌اید. پس از قبل فکرش را بکنید و برای هر راستی آماده باشید تا بهتر بتوانید خودتان را کنترل کرده و شرایط را مدیریت کنید.
توقعتان را صریح بیان کنید
این‌که شما در جلسه خواستگاری به همسرتان گفته‌اید مهم‌ترین معیارتان صداقت است، بسیار حرف کلی است. شاید تعریف همسرتان از صداقت با شما تفاوت داشته باشد، یا حتی مصادیق‌تان با هم فرق کند. صریح و روشن بگویید که در چه زمینه‌هایی توقع دارید کاملا راست بشنوید و نمی‌توانید دروغ را تحمل کنید، تا همسرتان در جریان تعاریف شما، مصادیق و نظرتان قرار بگیرید. یکی از بزرگترین مشکلات زنان و مردان ما در زندگی زناشویی کلی‌گویی است، صریح صحبت نکردن و دقیق از توقعات نگفتن و همه چیز را به علم غیب داشتن طرف مقابل موکول کردن.
به روانشناس مراجعه کنید
اگر همسرتان تبدیل به یک دروغگوی دائمی شده است و می‌دانید به تنهایی از پس آن برنمی‌آیید، به یک روانشناس مراجعه کنید تا به هر دوی شما برای ادامه مسیر کمک کنید. ناامید نباشید، مسأله کاملا قابل حل است.
سرزنش و بی‌احترامی ممنوع
اجازه ندهید کار به سرزنش کردن و بی‌احترامی و از بین رفتن حریم زناشویی‌تان بکشد. به ویژه اگر فرزندی دارید، به هیچ عنوان پدر یا مادرش را به خاطر دروغگویی، پیش چشمانش تحقیر نکنید. مشاجره کردن بر سر دروغگویی نتیجه عکس دارد.
چطور به رویش بیاوریم؟
برخی معتقدند که به طور کلی نباید به روی فرد دروغگو آورد و بعضی‌ها دقیقا خلاف این را معتقدند. ما نظرمان را در بالا گفتیم، اما در ادامه می‌گوییم که اگر موضوع تبدیل به یک روتین زندگی شده است و شما هر روز از همسرتان دروغ می‌شنوید باید به رویش بیاورید که متوجه شده‌اید. در اینجا اگر خودتان را به آن راه بزنید، او گمان می‌کند که متوجه نشده‌اید و به کارش ادامه می‌دهد. البته باید با رفتاری به جا و منطقی و همان طور که گفته شد بدون دعوا و سرزنش کردن و پرخاشگری به رویش بیاورید. زمانی که حال هر دویتان خوب است، غیرمستقیم به او بگویید که متوجه شده‌اید که راستش را نگفته و البته ماجرا را آن‌قدر کش ندهید تا تبدیل به مشاجره شود.
به همسرتان مهلت بدهید حرف بزند
به همسرتان زمان بدهید تا حرف بزند، از خودش دفاع کند و علت دروغش را بیان کند. برخی از ما آن‌قدر از شنیدن دروغ عصبی هستیم که زمانی برای شنیدن حرف‌های فرد مقابل به او نمی‌دهیم و فضا را کاملا متشنج می‌کنیم.
اجازه دهید همسرتان بگوید چرا دروغ گفته، شاید خود شما علت این دروغگویی باشید.