نیلوفر حاج قاضی
مردم گلایه دارند. مادران شهدا خاطرشان آزرده شده. مردم عادی کوچه و بازار دل خوشی از اوضاع فرهنگی مملکت ندارند و وضعیت نابسامان حجاب به خصوص میان سلبریتیها و هنرمندانی که قرار است با هزینه بیتالمال مروج فرهنگ اخلاق و الگویی برای جوانان باشند، و حداقل اگر نمیخواهند الگوی ارزشی باشند لازم است حرمت نگه دارند و به قوانین حجاب احترام بگذارند ناهنجاریهایی است که این روزها به چهره اقتدار نظام و نظم جامعه پنجه میکشد.
مطالبات و گلایههای مردم و آزردگی روح ارزشی حاکم بر جامعه از یکسو و تغییرات شایسته، بنیادین و درخور توجه قوه قضاییه زمینهای را فراهم آورد تا این نهاد دست به کار شده، در پیامرسانهای داخلی شمارهای را به این موضوع اختصاص دهد تا اندکی خاطر آزرده مردم التیام یابد.
از طرفی در پاسخ به سیاست معاندان برای کمرنگ کردن واجب فراموش شده یعنی امر به معروف، بسیاری از مردم هم خودشان دست به کار شدهاند و در اقدامی خودجوش و با حفظ شرایط لازم این فریضه و با لحن و ادبیات مناسب، دختران و زنان بدحجاب و هنجارشکن را به قانونمداری و حفظ پوشش دعوت میکنند.
خبری که دل مردم را التیام بخشید
در شرح حال ابتدای پیج آمده است:«این سامانه به منظور تسهیل امنیت
روانی شما تأسیس شده است.»
به گزارش خبرگزاری میزان، اعلام شماره تماس و راه ارتباطی جهت تسریع در روند برخورد
قانونی با جرائم منافی اخلاق و عفت عمومی اقدام مهم و مؤثری است که این روزها از سوی
دادسرای ارشاد تهران صورت گرفته است.
سرپرست این دادسرا از شهروندان اخلاقمدار تهرانی خواسته است که به محض مشاهده هرگونه «کشف حجاب در خودرو»، «کشف حجاب یا سرو مشروبات یا برگزاری مراسم مختلط رقص در اماکنی همچون سفرهخانه، کافه، رستوران، مراکز خرید، باغ تالار و...»، «اطلاع از برگزاری پارتیهای شبانه یا خانههای فساد و فحشا»، «انتشار مطالب خلاف عفت در اینستاگرام و...» موضوع را پس از جمع آوری مستندات لازم با ذکر کامل مشخصات محل و زمان وقوع جرم به شماره ۰۹۰۵۴۳۰۹۴۸۴ در پیام رسانهای سروش، ایتا و... ارسال نمایند.
آنطور که محمدمهدی حاج محمدی سرپرست دادسرای ارشاد تهران به خبرگزاری میزان گفته است این اقدام برای تسریع در برخورد با هنجارشکنیها با استفاده از ظرفیت مردم و شهروندان دغدغهمند است. او که این مستندات را شخصا بررسی و رسیدگی میکند، به شهروندان تهرانی اطمینان خاطر داده است که گزارشات واصله در سریعترین زمان ممکن رسیدگی و با اعمال مجرمانه برخورد میشود.
سرپرست دادسرای ارشاد در رابطه با هدف از ایجاد این بستر برای ارسال گزارشات مردمی، تصریح کرد: قصد داشتهایم شرایطی را برای مردم فراهم کنیم که اگر فردی با هنجارشکنی مواجه شد و مایل بود که آن را در راستای اصلاح وضعیت جامعه گزارش کند، بتواند به یک مرجع مشخص اطلاع دهد و در اصلاح آن مورد مشارکت داشته باشد.
سرپرست دادسرای ارشاد از شهروندان دلسوز و اخلاقمدار تهرانی خواسته است که در راستای مقابله با برخی تلاشها برای ضربه به بنیان خانواده ایرانی، با مشاهده هرگونه کشف حجاب یا اقدامات هنجارشکنانه در خودرو، کشف حجاب یا سرو مشروبات یا برگزاری مراسم مختلط رقص در اماکنی همچون سفرهخانه، کافه، رستوران، مراکز خرید، باغ تالار و...، اطلاع از برگزاری پارتیهای شبانه یا خانههای فساد و فحشا، انتشار مطالب خلاف عفت در اینستاگرام و دیگر شبکههای اجتماعی، موضوع را پس از جمعآوری مستندات لازم، به شماره 09054309484 در پیامرسانهای بله، سروش، ایتا و... ارسال کنند.
لازم به ذکر است مستندات لازم برای گزارش کشف حجاب و اقدامات هنجارشکنانه در خودرو، شامل فیلم یا تصاویری از خودروست که سرنشین خاطی و پلاک در آن مشخص باشد. برای گزارش اماکن متخلف، ذکر نام مغازه، آدرس دقیق آن و ذکر زمان وقوع جرم کفایت میکند؛ البته در صورتی که فیلم یا تصاویری از اتفاق مورد نظر به این شماره ارسال شود، بهمیزان زیادی به فرآیند پیگیری کمک میکند.
نظر کارشناس؛ چرا سرپرست دادسرای ارشاد شماره داد؟
شیرین ولیپوری، جرمشناس در باره لزوم سامانهای برای ارتباطات مردمی با قوه قضائیه میگوید:
یکی از موارد حقوقی ـ قضایی که لازم است مردم به خوبی با آن آشنا شوند، «جرم مشهود» است. در حقوق جزا، جرایم به اقسام مختلفی تقسیم میشوند که یکی از این اقسام، جرم مشهود است. در تعریف جرم مشهود میتوان گفت رفتارهای خلاف قانون در اماکن عمومی که در معرض دید مأموران نیروی انتظامی اتفاق میافتد، جرم مشهود نامیده میشود. پایه و مبنای جرم مشهود که طریق غیرعادی و فوقالعاده رسیدگی است، ضرورت، فوریت و سرعت است. تشریفات با طبع جرم مشهود ناسازگار بوده و نقض غرض محسوب میشود. در جرم مشهود، تجری و جسارت مرتکب زیادتر بوده، دلایل علیه متهم محکمتر است و اختیارات ضابطان نیز برای شروع تحقیقات مقدماتی بیشتر است.
مشارکت مردم در کاهش انحرافات و جرایم
بیشک در هر اقدامی که مردم مشارکت پویا و فعال داشتهاند موفقیتهای بینظیری حاصل شده است و حال، طرح دیدهبان پیشگیری از جرم و آسیبهای اجتماعی «سجام»، طرحی از مردم برای مردم و در جهت کاهش جرایم و آسیبهای اجتماعی است. اگر مردم نسبت به حوادث و اتفاقات پیرامون محله و شهر خود حساس باشند و موارد مشکوک یا رفتارهایی که میپندارند خلاف شئون اجتماع است یا تخلفات یا... را بهموقع و از طریق سامانه سجام یا هر راه دیگری که اعلام میشود، اطلاعرسانی کنند، بدون تردید بررسی دقیق، رسیدگی و برخورد با جرایم در همان ابتدای شکلگیری برای مأموران و مسئولان بسیار آسانتر و برای نظام هم بسیار کمهزینهتر خواهد بود.ضمن اینکه باید به خاطر سپرد مشارکت مردم در کاهش انحرافات و جرایم، بحثی است که در قوانین کیفری ما همیشه در قالب عنوان «جرم مشهود» تعریف شده و رسالتی در قبال جامعه بر دوش آحاد ملت است. چرا که هیچکسی دلسوزتر از ملت بر جامعهشان جهت به آرامش و سامان رساندن اجتماع نیست.
این نوع ارتباط، فقط مخصوص ایران نیست
در حالی که شبکههای معاند برای تحریک افکار عمومی نام گزارشات مردمی را خبرچینی میگذارند، ارائه گزارشی از سایر ممالک در ارتباط با همکاری مردم با پلیس به منظور مقابله با اعمال خلاف قانون، تخلفات یا هنجارشکنیها و این که این اتفاق فقط مخصوص ایران نیست و در سایر کشورها سابقهای طولانیتر از کشور ما دارد مورد توجه عمومی قرار گرفته است.
کشورهایی از آمریکا، اروپا و آسیا که از گزارش تخلفات و قانونشکنیها توسط مردم به عنوان تلاش برای ایجاد شبکه ایمنی مؤثر است و از این گروه از مردم دغدغهمند به عنوان افرادی که از یکدیگر محافظت میکنند، یاد میکنند.
این تعامل مردم و پلیس در نقاط مختلف جهان به ویژه در اروپا و آمریکا سابقه داشته که کمک مؤثری به پلیس برای تسریع و تسهیل مقابله با قانون یا هنجارشکنی محسوب میشوند و شامل معرفی پستهای الکترونیک، شمارههای تلفن، برنامههای آنلاین قابل نصب بر روی گوشیهای هوشمند، و سایتهای مخصوص ارائه گزارش جرایم است. علاوه بر اروپا و آمریکا مالزی، پاکستان، هند، سریلانکا، سنگاپور از مهمترین فعالان این عرصه هستند.
ارائه شیوههای نوین گزارش تخلفات، قانونشکنی و هنجارشکنی
پایگاه «زد دینت» که از سال ۱۹۹۱ رخدادهای دنیای فناوری را پوشش میدهد،
در سال ۲۰۱۲ از راهاندازی نخستین برنامه آنلاین گزارش مردمی به پلیس خبر داد
که کاربران را قادر میسازد اطلاعات صوتی و تصویری خود را به شکل محرمانه و بدون
مخاطره در اختیار پلیس قرار دهند. زد دینت در توضیح کارآیی برنامه آنلاین گزارش
جرم «CrimePush» اعلام کرده بود که گزارش جرایم و هنجارشکنیها به پلیس تاکنون
زمانبر بوده و گاهی افراد به دلیل نگرانی از به خطر افتادن امنیت خود از مراجعه
به پلیس خودداری میکردند. اما این برنامه ضمن رفع موانع مذکور نقش بازدارندهای
در ارتکاب جرم دارند.
تمایل ۹۵ درصدی مردم آمریکا برای همکاری آنلاین با پلیس
نهادهای انتظامی و سیستم قضایی دولت آمریکا در سالهای گذشته با ارائه دستورالعملهایی از مردم درخواست میکردند در صورت قربانی شدن یا مشاهده جرایم، آن موارد را به پلیس و نهادهای مربوطه گزارش دهند. گزارش جرایم، جنایات و هنجارشکنیها مانند تهدیدات بمبگذاری، سرقت، جرایم جنسی، قاچاق انسان، تهیه محتواهای هرزه نگارانه از کودکان، انواع جنایت، سوءاستفاده از خودروهای دولتی، تخلفات گمرکی، تخریب اموال عمومی حتی گرافیتی و بیاحتیاطی در رانندگی در آمریکا همیشه با پاداش همراه بوده است.
با پیشرفت تکنولوژی درخواست ارائه گزارشهای مردمی از تخلفات و قانونشکنیها در آمریکا نیز دچار تحولاتی شد. طراحی سایتهای تخصصی در این زمینه مانند «پلیس وان» که با ارائه ویدئوهای آموزشی از شهروندان میخواهد تا در صورت مشاهده جرایم و ناهنجاریها با پلیس تماس بگیرند نیز از دیگر اقدامات انجام شده در این راستا هستند. این سایت با ارائه گزینههای متعددی این فرصت را برای شهروندان فراهم میکند تا بدون نگرانی در رفع ناهنجاریها و ناامنیها نقش مؤثری داشته باشند.
استقبال از برنامههای آنلاین گزارش به پلیس به حدی گسترده بوده که اکنون جامعه اطلاعاتی آمریکا با معضل ذخیرهسازی اطلاعات و تلفیق اطلاعات تدوین شده به صورت سنتی با اطلاعات جدید روبرو شده است.
درخواست پلیس کانادا از مردم برای گزارش تخلفات
در کانادا از شیوه گزارش آنلاین برای ارسال تصاویر تخلفات رانندگی و نیز گزارش
تخلفات و جرایم استفاده میشود. در حالی که به گزارش «سیتی نیوز ۱۱۳۰»، پلیس «ونکوور» از
مردم خواسته است در صورت مشاهده تخلفات رانندگی با ارسال تصاویر راننده و پلاک
خودروی وی به پلیس برای کمک در برقراری نظم کمک کنند، پلیس شهر «ادمونتون» در سایت
رسمی خود از مردم این شهر خواسته تا کلیه جرایمی که در اطرافشان رخ میدهد را از
طریق برنامه آنلاین گوشی خود، به پلیس گزارش دهند.
بیتفاوت نباشیم
به قول مولانا، این جهان کوه است و فعل ما ندا/ سوی ما آید نداها را صدا... عمل ما به خودمان برمیگردد و همین کارهای کوچک و مثبت که در حق دیگران انجام میدهیم و به ظاهر درجایی ثبت نمیشود و کسی هم از آنها باخبر نمیشود، شاید روی هم انباشته شوند و به ما را به انسانی با قوت قلب و اتکا به نفس بیشتر تبدیل کند.
هرچه را بکاریم، همان را درو میکنیم و فصلالخطاب این تکمله همین که امیرالمؤمنین علیعلیهالسلام در نهجالبلاغه میفرمایند: «همه کارهای خوب و جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهی از منکر چون قطرهای است در دریای عمیق.»
در ایه 110 سوره آلعمران نیز آمده است:
«كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ تَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ»؛ شما بهترین امتی بودید که پدید آمدید (از این رو که) امر به معروف و نهی از منکر میکنید و به خدا ایمان دارید.
خداوند در آیه ۳۲ سوره مائده نیز میفرماید: «هر کس انسانی را حیات بخشد گویی همه مردم را زنده کرده است.» مراد از زنده کردن یک انسان، آفریدن یک انسان زنده و یا زنده کردن یک انسان مرده نیست بلکه منظور از آن، هدایت و راهنمایی به سوی حق است. بیتفاوت نبودن، هم برای خودمان مفید است هم برای جامعه. ای بسا سر تیز پیکان بیاخلاقی و هنجارشکنی با بیتفاوتیهایمان خانه و خانواده خود ما را نشانه رود.