عاطفه میرافضل
ساعت 10 صبح 1 بهمن ماه 1343 اتومبیل سیاه رنگ نخستوزیر مقابل در مجلس توقف کرد. وی در حال ورود به ساختمان مجلس بود که با شلیک سه گلوله توسط محمد بخارایی از اعضای جمعیت مؤتلفه اسلامی نقش بر زمین شد. منصور بیست و هفتمین نخستوزیر در دوران سلطنت محمدرضا پهلوی بود. پدرش «علی منصور» نیز دو دوره نخستوزیر رضا شاه و محمدرضا شاه شده بود. عاملان این اتفاق از اعضای هیئت مؤتلفه بودند.
پس از حادثه فيضيه و قيام خونين 15 خرداد 1342، عدهاي از متدينين و چهرههاي موجه بازار تهران به اين نتيجه رسيدند كه مبارزه سياسي با رژيم شاه بيفايده است و بايد فكري براي براندازي آن كرد و تنها راه آن نيز اقدام مسلحانه عليه رژيم و عناصر اصلي آن است. لذا تعدادي از اين افراد شامل حاجصادق اماني، حاجمهدي عراقي، حبيباللّه عسكراولادي، عباس مدرسيفرد، احمد شهاب، صادق اسلامي و سيد اسداللّه لاجوردي و... دست به تركيب و تلفيق شش هيئت مذهبي مهم و داراي گرايش سياسي از ميان هيئتهاي عزاداري سنتي تهران زدند كه نتيجه آن، پديد آمدن سازمان يا گروه «هيئتهاي مؤتلفه اسلامي» با مشي مسلحانه بود. پس از مدتي جمعيت مؤتلفه اسلامي، قصد آغاز مبارزه مسلحانه عليه رژيم پهلوي را داشتند كه امام(ره) آن را نهي کردند. تا اينكه حضرت امام به تركيه تبعيد شدند و ياران مؤتلفه، تصميم به ترور انقلابي حسنعلي منصور نخستوزير سر سپرده شاه گرفتند. حسنعلي منصور كسي بود كه براي تصويب و اجراي قانون ننگين كاپيتولاسيون تلاش زيادي از خود نشان داد و فرياد حقخواهي امام خميني(ره) در اعتراض به اين قانون را با تبعيد آن حضرت به تركيه پاسخ گفت. با اعدام انقلابي منصور شهيد محمد بخارايي عامل اعدام منصور به دست مأموران ساواك افتاد و سپس ديگر يارانش نيز دستگير شدند. پس از مدتي، رژيم پهلوي در يك دادگاه فرمايشي اعضاي اين گروه را به اعدام و زندان طولاني مدت محكوم كرد. به طوري كه برخي از آنان تا پيروزي انقلاب اسلامي در زندان ماندند و در بين زندانيان سياسي به قَتَله (كشندگان) منصور معروف بودند. شهيد صادق اماني در دادگاه از خود و راهي كه در پيش گرفته بود دفاع كرد و با اشاره به حوادث خونين 15 خرداد 42 گفت: «ما با بررسي اوضاع به اين نتيجه رسيديم كه پاسخ به اين مسأله از لوله تفنگ ميتواند خارج شود.» سرانجام در سحرگاه 26 خرداد 1344 هجریشمسی، حاج صادق اماني، محمد بخارايي، مرتضي نيكنژاد و رضا صفارهرندي این 4 نفر در سحرگاه 26 خرداد 1344 در میدان تیر پادگان حشمتیه تیرباران و به شهادت رسیدند و برخی دیگر از جمله شهید حاج مهدی عراقی و حبیبالله عسگراولادی به حبس طویلالمدت محکوم شدند.