یاسمین رضوی
می‌خواهید بنشینید پشت فرمان زندگی و در جاده دنیا برانید، آیا نیاز به یک گواهینامه ساده ندارید؟
آدمی برای راه انداختن اغلب کارهایش نیاز به آموزش دیدن دارد. آموزش دیدن یعنی یاد گرفتن و کمک گرفتن از تجربه و تخصص دیگران. آدم بی‌تجربه آموزش ندیده مجبور است تجربه دیگران را دوباره تجربه کند و دوباره سرش به سنگ بخورد و چه بسا که آسیب‌های جبران نشدنی هم ببیند. آدم عاقل اول یاد می‌گیرد بعد می‌زند به دل جاده. شما هرگز بدون داشتن گواهینامه و تشخیص گاز و کلاچ و ترمز حاضرید پشت فرمان اتومبیلی بنشیند که سرنشینانش اعضای خانواده‌تان هستند؟ اگر آدم عاقلی باشید با جان خود و خانواده‌تان بازی نخواهید کرد. چه کسی است که بگوید زندگی کردن بدون آموزش دیدن آسیب‌هایی کمتر از رانندگی بدون آموزش دارد؟ اگر انتخاب همسر و پس از آن زندگی مشترک را ادامه جاده زندگی بدانیم، مشاوره و آموزش دیدن برای تمامی این مراحل امری ضروری به حساب می‌آید؛ اما دخترها از کجا باید این تجربه‌ها را کسب کنند؟ و از چه سنی باید این آموزش‌ها شروع شود؟
پله‌های مشاوره
زنان در دوره‌های متفاوت زندگی مشترک نیاز به مشاوره و آموزش دارند. اولین آن قبل از انتخاب است. یعنی باید خصوصیات اخلاقی خودتان، عقاید و سلایق و معیارهایتان را با یک مشاور متخصص و معتمد در میان بگذارید تا خوب شما را بشناسد و تحلیل کنید و معیارهایتان را بررسی کرده و ببینید که کدام‌هایش واقعی است و در زندگی نیاز مبرم است و کدام‌ها از ذهن فانتزی دوره جوانی برآمده و چندان هم اهمیتی ندارند. بالأخره دختر جوانی که تجربه زندگی مشترک ندارد، ممکن است تصورش از زندگی آن چیزی نباشد که واقعا هست. این مرحله مربوط به زمانی است که دختر جوانی تصمیم به ازدواج می‌گیرد. نه وقتی که قرار است به خواستگاری جواب بدهد و کسی در انتظار جوابش است.
پله دوم: در زمان شروع رابطه. کسی به خواستگاری آمده، صبحت‌های اولیه شده و در مرحله انتخاب و تصمیم‌گیری قرار گرفته‌اید. لازم است که مشترکا با خواستگار به یک مشاور معتمد و متخصص رجوع کنید، تنهایی رفتن فایده چندانی در این مرحله ندارد. البته شما پله اول را در خاطر داشته باشید که خودتان به تنهایی و قبل از تصمیم‌گیری به یک مشاور مراجعه کرده و به کمک او خود و شرایطتان را بهتر حلاجی کرده و شناخته‌اید.
پله سوم، زمان شروع زندگی مشترک است. در این زمان نیز نیاز به مشورت گرفتن است. شناخت روحیه مردها، تفاوت‌های جنسیتی‌شان و رسیدن به یک نقطه تفاهم در میان همه این تفاوت‌ها، کاری است که با مشورت گرفتن بهتر می‌توان از پس آن برآمد.
پله چهارم، در حین زندگی؛ طبق آمار بیشترین طلاق‌ها در پنج سال اول زندگی مشترک رخ می‌دهد. دختر و پسر جوان بدون شناخت درست و حسابی از جنس مخالف، از دو فرهنگ متفاوت و با روحیات ناشناخته برای هم، بی‌تجربه و با منیت‌های فراوان قدم به زندگی گذاشته‌اند و هر روز دچار مشکل و مسأله‌ای جدید می‌شوند که برخی از آن‌ها با یک راهکار بسیار ساده قابل پیشگیری و گاهی قابل درمان است. اما امان از بی‌تجربه‌گی. پس بهتر است حین زندگی مشترک، هرگاه به مشکل و مسأله‌ای برخوردیم که به گمانمان لاینحل می‌آمد یا احساس کردیم که اتفاقاتی در جریان است که زمینه‌ساز اختلاف خواهد شد به یک مشاور متخصص مراجعه کنیم و از او کمک بخواهیم.
مشاوره پزشکی و جنسی
بپذیریم یا نه مسائل مربوط به روابط زناشویی و مسائل و امور جنسی، محل بروز اختلافات است. بسیار هم مهم هستند. بنابراین لازم است با یک اورولوژیست یا پزشک زنان و مشاور متخصص، مشورت کنیم، آموزش ببنیم و مهارت‌های سالم را کسب کنیم.
مراکز مشاوره
آنچه به عنوان جلسات مشاوره اجباری برای زوجین قبل از آزمایش خون، در جریان است، جلساتی است که کافی نیست، فشرده است و زمان مناسبی برای آن در نظر گرفته نشده. دختر و پسر تصمیمشان را گرفته‌اند، در ابتدای راه مصمم و محکم قدم برداشته‌اند و آنقدر تحت تأثیر هیجانات هستند که آنقدرها دل به مباحث کلاس و کارگاه نمی‌دهند. بهتر است در شرایط طبیعی‌تر این کلاس‌ها برگزار می‌شد. نمی‌گوییم بی‌فایده است اما کافی نیست. اطلاعاتی که در این جلسات ارائه می‌شود ضروری‌اند اما ساده هستند و به نظر می‌رسد باید قبل از رسیدن به این مرحله چندین جلسه مشاوره را بگذرانید و برای سؤالات مفهومی و پیچیده‌ترتان پاسخی یافته باشید. ضمن این‌که این جلسات معمولا به مسائل فرهنگی و اخلاقی و تفاوت‌های شخصیتی کاری ندارد و بیشتر مشاوره ژنتیک و روابط زناشویی هستند.
کلینیک‌های شلوغ
خوشبختانه این روزها بازار مشاوره گرفتن داغ است اگر چه که هنوز هم بعضی‌ها مشاوره ازدواج را چندان به رسمیت نمی‌شاسند و ضرورت آن را نادیده می‌گیرند. با این حال کلینیک‌های روانشناسی و مشاورهای هم هستند که وقتشان تا سه چهار ماه بعد پر است و یا رقم‌های نجومی برای حق مشاوره از شما طلب می‌کنند. مراکز دولتی هم آنقدر شلوغ هستند و زوجین باید آنقدر منتظر بمانند که گاهی به کل یادشان می‌رود برای چه قرار بوده پیش مشاور بروند. ما نمی‌گوییم منتظر نمانید یا این ارقام را نپردازید. حق انتخاب با شماست. اما در انتخاب مشاور مهم این نکته است که مشاور شما فقط مشاور تجربی نباشد، بلکه حتما متخصص بوده و مدرک معتبر علمی هم داشته باشد. ضمن این‌که فقط به تست‌های روانشناسی که به شما می‌گویند برونگرا یا درونگرایید و به درد هم نمی‌خورید یا می‌خورید، اکتفاء نکنید. بیشتر صحبت و مطالعه کنید، بیشتر گفتمان کنید، بیشتر بشناسید و دقیق‌تر بپرسید و انتخاب کنید.
دست روی دست نگذارید
اگر خودشناسی دغدغه‌تان است که باید باشد، دست روی دست نگذارید و تنها به مشاوره و چند کارگاه اکتفا نکنید. کتاب بخوانید و خوب فکر کنید و در مسیر پیشرفت و تغییر قدم بردارید. کم نیستند کتاب‌هایی که بسیار مؤثرند و اطلاعات جامع و خوبی در اختیار شما قرار می‌دهند. از مطالعه غافل نشوید اما هر کتابی را هم نخوانید. پیشخوان کتابفروشی‌ها پر است از کتاب‌های روانشناسی زرد که صحت علمی‌شان هیچ کجا اثبات نشده. کتاب‌هایی را که قصد مطالعه‌شان را دارید با یک فرد متخصص در میان بگذارید و از او کمک بگیرید. با این حال کتاب‌ها با همه خوبی و جامعیتشان جای مشاوره را نمی‌گیرند.
مشاوره‌های مجازی
این روزها همه مشاورند. کانال‌های تلگرام و صفحات اینستاگرام پر شدند از مشاورهای مجازی. صفحه فلان دکتر و کانال تلگرامی خانم فلانی که از صبح تا شب به شما انواع فیلم‌های آموزشی و صوت‌های روحیه‌بخش ارائه می‌کنند. بازارشان هم حسابی داغ است. اما چه کسی است که از صحت اطلاعاتی که این کانال‌ها ارائه می‌کنند مطمئن باشد؟ نشده که تا به حال با چندین راهکار متفاوت برای یک مشکل واحد روبرو شوید و یا صحبت‌های متناقض که ادعای علمی بودن هم دارند بشنوید؟ توصیه ما این است که به مشاورهای مجازی اعتماد نکنید مگر این‌که آن‌ها را در دنیای واقعی ملاقات کرده و بشناسید و از تخصص و تجربه آن‌ها مطمئن باشید. لازم هم نیست برای زندگی موفق داشتن چندین و چند کانال روانشناسی عضو شوید، یک خوب و مطمئن‌اش را پیدا کنید.
مشاوره‌های بی‌تعهد
مراقب باشید سراغ کسی بروید که علاوه بر تخصص، تعهد هم داشته باشد. به هر حال مشاوره‌هایی که خدا را در نظر می‌گیرند اخلاق و دین را مدنظر دارند، معمولا موفق‌تر هستند چون با فطرت انسانی و روحیه شرقی ما بیشتر جور در می‌آیند. همچنین کسی که خدا را ناظر بر اعمال خودش می‌داند، نتیجه بهتری از کارش ارائه می‌دهد.
مشاور فقط مشاور است
و در پایان باید متذکر شویم که مشاور، فقط صحبت‌های شما را می‌شنود و اوضاع را برایتان بهتر تحلیل کرده و سعی می‌کند به شما کمک کند تا خودتان و شرایط و طرف مقابلتان را بهتر و روشن‌تر بشناسید، اما قرار نیست مشاور به شما بگوید این کار را حتما انجام بده یا قطعا از آن دوری کن! نه مشاور چنین حقی را دارد نه شما چنین توقعی داشته باشید. تصمیم آخر با شماست. شمایید که باید با استفاده از مجموع چیزهایی که آموخته‌اید و به دست آورده‌اید تصمیم نهایی را بگیرید، پس فکرتان را به کار بیندازید و بار تصمیم را به دوش مشاور نینداخته و چنین انتظاری از او نداشته باشید که کار صحیحی نیست.