سیستیت بینابینی که به عنوان سندرم مثانه دردناک هم شناخته میشود یک بیماری مزمن است که موجب فشار روی مثانه، درد مثانه و گاهی اوقات درد لگن میشود. این درد از ناراحتی ملایم تا شدید است.
به نقل از سایت مجله قرمز؛ مثانه یک اندام عضله‌ای توخالی است که ادرار را ذخیره می‌کند. ادرار ابتدا در کلیه‌ها تصفیه شده سپس به مثانه فرستاده میشود. مثانه تا زمانی که پر شود، دچار اتساع میشود و بعد از این مدت از طریق اعصاب لگن به مغز پیام می‌فرستد که زمان ادرار کردن فرا رسیده است.
این حالت برای اکثر افراد هشدار ادار کردن را ایجاد می‌کند. با وجود کیست بینابینی، این پیام‌ها مختلط می‌شوند و فرد بیمار اغلب اوقات بیشتر نیاز به دستشویی دارد و با حجم کمتر ادرار نسبت به سایر افراد. سیستیت بینابینی بیشتر زنان را دچار می‌کند و می‌تواند بر کیفیت زندگی اثر بگذارد. از آنجایی که سیستیت بینابینی طیف زیادی از علائم و شدت را دارد، اکثر کارشناسان درمانی فکر می‌کند این مورد ممکن است چندین بیماری باشد. اگر درد مجاری ادراری دارید که بیش از ۶ هفته طول می‌کشد و علت آن مشکلاتی همچون عفونت یا سنگ کلیه نباشد ممکن است التهاب مثانه داشته باشید.
این بیماری می‌تواند بر زندگی اجتماعی، ورزش، خواب و حتی توانایی کار کردن اثر بگذارد. به جز این، شما می‌توانید با انواع درمان‌ها و روش‌ها علائمتان را کنترل کنید.
سیستیت بینابینی یک مشکل مزمن مثانه است. مثانه پس از تصفیه ادرار توسط کلیه، آن را داخل خود نگه می‌دارد سپس آن را به بیرون می‌فرستد. این بیماری موجب درد و فشار زیر قسمت پایین شکم میشود. علائم ممکن است ظاهر و یا ناپدید شوند یا ممکن است ثابت باشند.
سیستیت بینابینی موجب نیاز شدید به ادرار کردن و اغلب دردناک میشود. در موارد شدید ممکن است ۴۰ تا ۶۰ بار دستشویی داشته باشید. حتی ممکن است شما را به هنگام شب بیدار نگه دارد.
علائم سیستیت بینابینی
نشانه‌ها و علائم سیستیت بینابینی از شخصی به شخص دیگر متفاوت است. اگر سیستیت بینابینی دارید، علائمتان ممکن است به مرور زمان تغییر کنند، به طور متناوب با عکس‌العمل به تحریک کننده‌های رایج همانند قاعدگی، نشستن به مدت طولانی، استرس، ورزش و فعالیت جنسی شعله‌ور شوند.
علائم شایع
*درد و فشار روی مثانه که با پر شدن مثانه بدتر میشود.
*درد در پایین شکم، پایین کمر، لگن یا مجرای ادراری (لوله‌ای که ادرار را از مثانه به خارج از بدن می‌فرستد)
*درد در لگن یا بین واژن و مقعد در زنان
*درد بین اندام جنسی و مقعد در مردان (پرینیوم)
*درد مزمن مثانه
*نیاز فوری و شدید به ادرار کردن.
*تکرار ادرار اغلب با مقدار کم در طول روز و شب (حداکثر ۶۰ بار)
*درد و ناراحتی موقع پر بودن ادرار و راحت شدن پس از ادرار کردن
*برای زنان درد حین رابطه جنسی
*برای مردان درد هنگام ارگاسم یا پس از رابطه جنسی
علائم برای هر کسی متفاوت است و بعضی از افراد ممکن است دوره‌های بدون علامت را تجربه کنند. ممکن است ادرار کردن کمی‌سوزناک باشد یا حسی شبیه به سوزش جدی ایجاد کند. اگر چه نشانه‌ها و علائم سیستیت بینابینی علائمی شبیه به عفونت مزمن مجاری ادراری است اما معمولا هیچ عفونتی وجود ندارد. البته علائم در صورتی که شخص عفونت داشته باشد، بدتر می‌شوند. تمامی این افراد مثانه ملتهب دارند. حدود ۵ تا ۱۰ درصد این افراد زخم‌هایی را در مثانه خود دارند.
بعضی چیزها علائم را بدتر می‌کنند از جمله:
*مرکبات همانند پرتقال و لیمو
*گوجه
*شکلات
*نوشیدنی‌های کافئین دار همانند قهوه و سودا
*نوشیدنی‌های گازدار
*غذاهای تند
*شیرین کننده‌های مصنوعی
*استرس جسمی یا ذهنی
*قاعدگی
علت‌های کیست بینابینی
علت دقیق سندرم مثانه دردناک مشخص نیست اما احتمال دارد به عوامل بسیاری مربوط باشد. به عنوان مثال افراد مبتلا به سیستیت بینابینی ممکن است دچار نقص در پوشش محافظ مثانه (اپیتلیوم) باشند. نشت در اپیتلیوم موجب میشود مواد سمی ادرار دیواره مثانه را تحریک کند. امکان دیگر اما اثبات نشده شامل عکس‌العمل سیستم ایمنی، توارث، عفونت یا آلرژی است.
۹۰% افراد مبتلا به سیستیت بینابینی زن هستند. طوری که بین ۳ تا ۶ درصد زنان نوعی از سیستیت بینابینی را دارند. به طور میانگین شروع مشکلات برای افراد در دهه ۴۰ شروع میشود. خطر آن با افزایش سن بیشتر میشود. این چند نظر در مورد این بیماری مطرح میشود:
*مشکلات مربوط به بافت مثانه که باعث میشود ادرار مثانه شما را تحریک کند.
*التهاب موجب میشود بدن مواد شیمیایی را آزاد کند که موجب علائم می‌شوند.
*مشکلی عصبی باعث احساس درد در مثانه ناشی از چیزهایی میشود که معمولا صدمه زننده نیستند.
*سیستم ایمنی به مثانه حمله می‌کند.
*بیماری دیگری که موجب التهاب میشود تحریک کننده مثانه نیز هست.
عوارض
سیستیت بینابینی می‌تواند منجر به چندین عارضه شود از جمله:
کاهش ظرفیت مثانه: سیستیت بینابینی می‌تواند منجر به سفتی دیواره مثانه شود که باعث میشود مثانه کمتر ادرار نگه دارد.
کاهش کیفیت زندگی: تکرر ادرار و درد ممکن است با فعالیت‌های اجتماعی، کار و فعالیت‌های روزمره زندگی تداخل داشته باشد.
مشکلات جنسی: تکرر ادرار و درد ممکن است روابط شخصی شما را تحت الشعاع قرار دهد.
مشکلات احساسی: درد مزمن و اختلال خواب مربوط به سیستیت بینابینی ممکن است موجب استرس احساسی میشود و می‌تواند منجر به افسردگی شود.
تشخیص
هیچ تستی برای سیستیت بینابینی وجود ندارد. اگر با شکایت از درد مثانه همراه با تکرر و ضرورت ادرار به پزشک مراجعه کنید، قدم بعد کنار گذاشتن دلایل دیگر است.
هم در مورد زنان و هم مردان باید دلایلی از جمله عفونت‌های ادراری، سرطان مثانه، بیماری‌های آمیزشی و سنگ کلیه رد شود. در زنان اندومتریوز احتمال دیگری است. برای مردان، سیستیت بینابینی را می‌توان با التهاب پروستات یا سندرم درد مزمن لگن، اشتباه گرفته شود. این تست‌ها می‌تواند بیماری‌های دیگر را رد کند:
سابقه پزشکی و ثبت رویدادهای مثانه: پزشک شما از شما سؤالاتی می‌پرسد تا علائم را تشریح کند و ممکن است از شما بخواهد که رویدادهای مثانه را ثبت کنید، حجم مایعی که می‌نوشید و حجم ادرار را ثبت کنید.
معاینه لگن: به هنگام معاینه لگن، پزشک اندام‌های تناسلی خارجی، واژن و رحم را بررسی می‌کند و شکم شما را لمس می‌کند تا اندام‌های داخلی لگن را بررسی کند. ممکن است مقعد و رکتوم را هم معاینه کند.
آزمایش ادرار: نمونه ادرار برای بررسی علائم عفونت ادراری و سنگ کلیه آنالیز میشود.
سیستوسکوپی: پزشک یک لوله نازک با یک دوربین کوچک (سیستوسکوپ) از طریق مجرای ادراری وارد می‌کند که نشان دهنده پوشش مثانه است. پزشک همچنین مایعی را وارد مثانه می‌کند تا ظرفیت مثانه را اندازه بگیرد. این عمل به عنوان هیدرودیستنشن شناخته میشود که بعد از اینکه یک داروی برای جلوگیری از ناراحتی و درد به شما داده میشود، انجام میشود.
نمونه برداری: به هنگام سیستوسکوپی تحت بیهوشی، یک نمونه از بافت را از مثانه و مجرای ادرای برای بررسی زیر میکروسکوپ برمی‌دارد. این برای بررسی سرطان مثانه و علل نادر درد مثانه است.
سیتولوژی ادرار: پزشک یک نمونه ادرار را جمع آوری می‌کند و سلول‌ها را برای رد علت سرطان، بررسی می‌کند.
آزمایش حساسیت پتاسیم: پزشک دو محلول آب و پتاسیم کلراید را در یک زمان داخل مثانه قرار می‌دهد. پاسخ به درد بر حسب مقیاس درد از ۰ تا ۵ است و نیاز به ادرار پس از هر محلولی که ریخته شده، می‌پرسد. اگر بطور قابل ملاحظه‌ای درد و نیاز به دستشویی با محلول پتاسیم نسبت به آب، احساس کردید، پزشک کیست بینابینی را تشخیص می‌دهد. افراد دارای مثانه نرمال نمی‌توانند تفاوتی میان دو محلول احساس کنند.
کشت مایع پروستات (در مردان): پزشک روی پروستات را فشار می‌دهد و نمونه مایع را برای آزمایش بر می‌دارد. این روش معمولا انجام نمی‌شود.