یاسمین رضوی
اگر تصورتان از زندگی مشترک، خانه‌ای است که با همسرتان از صبح تا شب در آن می‌نشینید و گل می‌گویید و گل می‌شنوید و تمام روز به ابراز عشق و علاقه مشغولید، سخت در اشتباهید، حتی اگر گمان می‌کنید همسری خواهید داشت که صبح می‌رود سر کار و عصر باز می‌گردد و شما به استقبالش می‌روید و با روی گشاده و غذاهایی خوشمزه از او پذیرایی می‌کنید و او با لبخندی روشن، از شما تشکر می‌کند و قربان صدقه‌تان می‌رود و این روال در 365 روز تکرار می‌شود، باز هم در اشتباهید. زندگی موفق زندگی همیشه موافق نیست. اصلا خاصیت زندگی این نیست که مدام در صلح و موافقت زندگی کنیم که نشدنی است. ما را اگر با یک جسم بی‌جان هم در یک جا قرار دهند احتمال بر سر اینکه او را جای دیگری قرار دهیم و گاهی خودمان به جایش بنشینیم، درباره تمایل او به یک جانشینی دچار اختلاف سلیقه می‌شویم، چه رسد به زندگی با آدمی که دارای رأی، عقیده، سلیقه و فرهنگ است که در بسیاری جهات ممکن است با دقیقا موافق ما نباشد.
می‌خواهم بگویم که بحث کردن برای رسیدن به نقطه مشترک آرامش، اصلا چیز عجیبی نیست، حتی بد هم نیست. اگر روزی با همسرتان بگو مگو دارید، زمین به آسمان نیامده است، این روال طبیعی زندگی بشری است. اگر دعوایتان می‌شود، چیز غریبی رخ نداده است. شما فقط مشغول زندگی هستید مثل تمام آدم‌های دیگر. فقط برای اینکه در تله منفی بافی، خودخواهی، لجبازی و پرخاشگری نیفتید و بتوانید مسیر گفتگو و حتی دعوا را درست پیش ببرید، نیاز به مهارت‌هایی دارید. در واقع هر کدام ما باید بلد باشیم چطور دعوا کنیم. در ادامه به این موضوع بیشتر خواهیم پرداخت.
چالش همگانی
قبل از هرچیز تصورات فانتزی را دور بریزید و بدانید که چالش، اختلاف سلیقه و حتی دعوا، در تمام زندگی‌ها وجود دارد، حتی صاحبان عشق‌های افسانه‌ای هم با هم دچار اختلاف می‌شوند؛ این نگاه شما را آماده شنیدن انتقاد، مخالفت از سوی طرف مقابل می‌کند و زود از کوره در نمی‌روید و حتی می‌توانید بهتر آرامش‌تان را حفظ کنید. با خودتان گمان نکنید که مردم در چه آرامش و عشقی زندگی می‌کنند و شما چقدر بدبختید که باید درگیر دعوا و بحث باشید. چیزی که مهم است آموزش مدیریت بحث و دعوا در زندگی مشترک است. آن را فرابگیرید.
لحن من خیلی هم خوب است
ما، به عنوان گوینده و انتقاد‌کننده گاهی به هیچ عنوان متوجه لحن گزنده و کلام تلخ خودمان نیستیم. حواسمان نیست که داریم چه نقطه‌ای از وجود و شخصیت طرف مقابلمان را نشانه می‌گیریم، گمان می‌کنید یک حرف ساده و انتقاد دم دستی بود که او باید می‌پذیرفت و خیلی زود هم انجامش می‌داد. این سرآغاز خراب شدن کار است. بد نیست که یکبار خودتان را به جای طرف مقابل قرار دهید و لحن و کلامتان را مرور کنید، آیا در جایگاه همسرتان می‌توانید آرام باشید و فقط چشم بگویید؟ زن می‌گوید: «من فقط گفتم هر شب داره یادش می‌ره که نون بخره و این نشون از بی‌مسئولیتیشه، چیز بدی نگفتم، اون واقعا وظیفه خرید نون رو باید به عهده بگیره و...»
مرد می‌گوید: «من از صبح سر کارم و برای آرامش اون تلاش و کار می‌کنم، اسم این مسئولیت پذیری نیست؟ حالا اگر چهار روز هم یادم رفت نون بخرم، اون نباید این‌قدر همدل باشه که با این لحن من رو بی‌مسئولیت ندونه؟»
حق با کیست؟ لحن و کلام «بی‌مسئولیت» تمام شخصیت و مسئولیت‌پذیری مرد را زیر سؤال برده و او را حسابی تلخ و ناراحت کرده است.
این میدان بازنده و برنده ندارد
فراموش کنید؛ شما وسط میدان جنگ نیستید که مدام دنبال برنده شدن باشید. در دعوا و بحث‌های زناشویی بازنده و برنده نداریم. هدف، رسیدن به نقطه آرامش و تفاهم است. نگاهتان را تغییر دهید. گفتن «معذرت می‌خواهم» و «حق با توعه» و پذیرش اشتباه، کوتاه آمدن از شأن، بازندگی و تحقیر شدن نیست، بلکه نشان از فهم و عقلانیت و بلوغ است.
چیزی به دست می‌آید، چیزهایی از دست می‌رود
دنیا همین است. چیزی را به دست می‌آورید و در ازای آن چیزهایی را از دست می‌دهید. ازدواج هم چنین است. در زندگی مشترک هم وضع به همین منوال است. برای رسیدن به زندگی مشترک موفق باید از برخی خواسته‌هایتان دست بکشید تا به اولویت‌های برتر و مشترک با خانواده برسید، نه تنها شما که همسرتان هم مطمئنا از برخی خواسته‌هایش باید کوتاه بیاید.
زمان مناسب دعوا
زمان‌شناسی، آن چیزی است که بسیاری از زن‌های ما فاقد آن هستند. زمان مناسب برای بیان خواسته و نیاز یا انتقاد و شکایت. قطعا تا چشممان به همسرمان می‌افتد، زمان مناسبی برای شروع گله و شکایت نیست. همچنین آن را آن‌قدر به عقب نیندازید تا تنور یخ کند و تبدیل شود به خاکستر کینه‌های روی هم تلنبار شده و شکایت‌های فروخورده و عنوان نشده. زمانی که همسرتان خسته است، مشغول کاری است و سرش شلوغ است، بیمار و ناخوش است و به هر دلیل دیگر آمادگی بحث ندارد، بدترین زمان برای شروع و رفع کدورت است. کمی هم صبور باشید.
حاشیه نروید
باید دقیقا بدانید که موضوع بحث چیست. روشن و صریح آن را عنوان کنید و آسمان و ریسمان نبافید و به هزارو یک حاشیه دیگر که هیچ ربطی به بحث ندارد، گریز نزنید. از موضوع ناراحتی‌تان بر سر نخریدن نان و عدم مسئولیت‌پذیری و به تربیت نادرست خانوادگی‌اش و نازپرورده بارآمدنش و مادرش که به شما تکه انداخته و خواهرش که احترامتان را نگه نداشته است، نپردازید.
یک اصل طلایی
از عبارت «تو همیشه» و «تو هرگز» به هیچ عنوان استفاده نکنید. این عبارت نه تنها در بحث‌های همسران و روابط زناشویی که در هر نوع رابطه دیگر، هم نتیجه بدی به همراه دارند. آدم‌ها دوست ندارند برچسب بخورند و این عبارت یعنی برچسب‌زدن به شخصیت طرف مقابل. «تو همیشه بی‌مسئولیتی می‌کنی» «تو هرگز نتوانستی مرا خوشحال کنی» این عبارت باعث می‌شود که کل عملکرد و تلاش‌های طرف مقابل و رابطه‌تان زیر سؤال برود و کاملا او را دلسرد و دلزده کرده و حتی در موضع تدافعی و لجبازی قرار دهد. بهتر است درباره یک رفتار خاص صحبت کنید و طوری جملاتتان را انتخاب کنید که فقط همان یک رفتار را مورد انتقاد قرار دهد.
فرمول انتقاد کردن
یک فرمول برای انتقاد کردن وجود دارد که به نسبت لوسادا معروف است که می‌شود گفت یک فرمول روانشناسی است برای اینکه درست از هم انتقاد کنیم. این فرمول کمکمان می‌کند که واقعا انتقاد کنیم و حسن نیتمان را ثابت کنیم به جای اینکه طرف مقابل را فقط متهم کنیم. متهم کردن با انتقاد کردن تفاوت دارد.
نسبت لوسادا برابر است با نسبت ۳ مثبت و ۱ منفی. در این حالت طبق مشاهده و بررسی و تحلیل‌های روانشناسان، انتقاد کردن بهترین نتیجه را خواهد داشت؛ ماکسیمم آن نسبت ۷ مثبت به یک منفی است. این یعنی چه؟
یعنی اینکه وقتی که می‌خواهید از طرف مقابلتان انتقاد کنید و نکته‌ای را به او گوشزد کنید اول 3 نکته مثبت را عنوان می‌کنید و در کنارش یک انتقاد؛ تو خیلی محترم، مهربان و مردم‌دار هستی، اما گاهی هم حواس‌پرتی!
ممکن است این مثال در زندگی روزمره و روابط زناشویی لوس و لوث به نظر برسد که به همسرمان بگویید تو مهربان و محترم و مردم‌داری اما گاهی هم حواس‌پرتی، منظورمان بازگو کردن عین این جمله نیست، بلکه یک فرمول را مطرح کنیم. شما با خلاقیت و ظرافت‌های کلامی زنانه می‌توانید این نسبت و فرمول را به کار ببرید.
فن معاوضه را امتحان کنید
گاهی ما تبدیل می شویم به متکلم وحده، فقط می‌گوییم و می‌گوییم و توقع داریم طرف مقابلمان بدون هیچ اعتراضی فقط بشنود، چرا؟ چون ما گمان می‌کنیم تمام حق با ماست. در این مواقع جایتان را عوض کنید. یعنی از متکلم وحده بودن دست بردارید و جایتان را با همسرتان عوض کنید، حالا شما تبدیل شوید به یک شنونده فعال و خوب. کمی هم شما بشنوید و از زاویه نگاه همسرتان موضوع را بررسی کنید.
خط قرمز
داد زدن، توهین کردن، استفاده از کلمات رکیک، نشانه گرفتن اعضای خانواده همسر خطوط قرمز بحث محسوب می‌شوند، به هیچ عنوان به آن‌ها نزدیک نشوید.