فواصل میان آخر تابستان و اول پاییز که هوای گرم به هوای سرد تبدیل میشود و آخر زمستان و اول بهار که هوای سرد به هوای گرم تبدیل میشود، بیشترین مشکلات و بیماریهای جسمی و روحی بروز میکند.
سید مهدی میرغضنفری، پزشک و متخصص فیزیولوژی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ارتش در این خصوص میگوید، چون در فصل پاییز از حرارت هوا کاسته میشود و رطوبت هم مانند زمستان زیاد نیست، مزاج این فصل، سرد و خشک است.
به گفته وی در دو زمان از سال تغییر آب و هوا خیلی زیاد است. فواصل میان آخر تابستان و اول پاییز که هوای گرم به هوای سرد تبدیل میشود و آخر زمستان و اول بهار که هوای سرد به هوای گرم تبدیل میشود که بیشترین مشکلات و بیماریهای جسمی و روحی مانند آلرژیها، برخی از مشکلات روحی و روانی، مشکلات گوارشی، مفصلی، تنفسی و... در این زمانها رخ میدهد.
از آنجا که هوای پاییز رو به خنکی میرود و افراد از فصل تابستان عادت به پوشیدن لباسهای کم دارند به دنبال قرار گرفتن در معرض بادهای پاییزی دچار سرماخوردگی، سینوزیت و عفونتهای سیستم تنفسی میشوند. دکتر میر غضنفری ضمن اشاره به این موضوع میگوید در فصل پاییز میانه روز، هوا گرم و اول و آخر روز، هوا خنک است؛ بنابراین به طرز لباس پوشیدن خود توجه کنید و لباسهای گرم همراه خود داشته باشید. افراد توجه داشته باشند که در مکانهای سرد و در مجاورت با سوز سرما توقف نکنند و زیرانداز و رواندازشان کافی باشد.
با توجه به اینکه فصل پاییز سرد و خشک است باید از مصرف غذاهایی که سردی و خشکی زیاد دارند همچون ترشیجات، عدس، بادمجان، کلم، قارچ، گوجهفرنگی، میوههای ترش و آب یخ پرهیز کنید و برعکس تابستان، از غذاهایی که مزاج گرم دارند و خونساز هستند استفاده کنید. آبگوشت، گوشت گوسفند و شتر و بلدرچین، تخممرغ، حبوبات، غذاهای ادویهدار و موادی که طعم شیرین دارند مانند شیره خرما و انگور، فرنی بادام، شیربرنج، مرباها، میوههای شیرین مانند کشمش، توت خشک، مویز، انجیر و از میان میوههای تازه مصرف به، سیب، انار و گلابی توصیه میشود.
میرغضنفری میافزاید از قدیم رسم بوده که در زمان مدارس از خوردنیهایی مانند نخودچی، کشمش و توتخشک که مزاج رو به گرم دارند در جیب دانشآموزان میریختند تا بچهها انرژی بگیرند و یادگیری آنها افزایش یابد.
میرغضنفری میگوید: در پائیز استحمام با آب گرم همراه با روغنمالی در حمام با روغنهایی مانند روغن بادام شیرین، بابونه یا کنجد به پیشگیری از بروز خشکیها و لطیف و حالتپذیر ماندن پوست کمک میکند ضمن اینکه خارش، اگزما، خونریزی و ترک پوست به این روش التیام مییابد.
در فصل پاییز بروز یبوست به علت خشکی بدن و مزاج بیشتر میشود که باید برای رفع این حالت از ملینهای با مزاج گرم استفاده شود که بهترین آنها انجیر و روغن زیتون است. البته اگر فرد مبتلا به دیابت نباشد میتواند انجیر را به صورت خشک، روزی سه تا پنج عدد استفاده کند. در صورت خشکی بیش از حد مزاج، میتوان انجیر را شب در گلاب خیس کرد و صبح ناشتا استفاده کرد. روغن زیتون را هم میتوانید یک قاشق غذاخوری یا مرباخوری صبح ناشتا میل کنید یا آن را در یک فنجان آب داغ ریخته و همراه با کمی نبات یا عسل شیرین بنوشید که این روش برای درمان یبوست بسیار مفید است. روغنمالی روی شکم با روغن زیتون یا روغن بادام شیرین در جهت عقربههای ساعت نیز میتواند به رفع یبوست و خشکی کمک کند. از روغن بادام شیرین خوراکی نیز میتوان در روز با فاصله هر هشت ساعت به میزان یک قاشق مرباخوری میل کرد.