نیلوفر حاجقاضی
میان خارج و خارج نشینان و خارجکی ها و خارجهپسندها، جمعه سیاه، آغاز فرآیند خرید برای کریسمس است که با بهترین تخفیفها در آخرین جمعه ماه نوامبر انجام میشود.
مثلا در آمریکا بلک فرایدی بعد از روز شکرگزاری است، که عملاً آخرین جمعه ماه نوامبر است و در واقع همان آتش زدن به مال آخر سال است.با وجودی که جمعه سیاه تعطیل نیست، اما اکثر شرکتها این اجازه را به کارکنان خود میدهند که این روز را مرخصی بگیرند و بروند سراغ خرید سال نو.
این روز به قدری اهمیت دارد که فروشگاهها قبل از ساعت ۴ صبح کار خود را آغاز کرده و مردم از همان زمان برای خرید به فروشگاه هجوم میآورند و باید تا قبل از آغاز شب خرید کرده باشند. حتی دیده شده که برخی از مردم شب را کنار فروشگا هها چادر میزنند تا اولین نفرهای ورود به حراجی باشند. سالها است که این روز، شلوغترین روز برای فروشندهها است. ریشه این رسم در آمریکای شمالی است، اما این سنت به کشورهای دیگر هم سرایت کرده، حتی ایران!
خوب طبیعی است که به یمن و برکت و شگون جمعه آخر سال میلادی، بازارهای مکاره در ایران هم دست به کار شدند تا از آب گل آلود حراجی ماهیهای درشت بگیرند. ارسال پیامک های تبلیغاتی در روزهای قبل از جمعه غربی ها که انصافا هیچ دخلی هم به تقویم ما ایرانیان به خصوص آریاییهای دو اتشه ندارد،
که در روز بلک تخفیفهای واقعی ارایه میدهد و خریداران از خرید خود در این روز لذت می برند و کالاها را به چندین برابر زیر قیمت می خرند.
اما نظر جمعی از کاربران و خریداران اینترنتی این سایتها چیز دیگری بود. اکثر خریداران اذعان داشتند که برخی از فروشگاههای اینترنتی یکی دو روز مانده به جمعه سیاه قیمتهای خود را افزایش دادند و پس از آن درصدی تخفیف ارایه دادند که بنظر برسد این تخفیفات مربوط به جمعه سیاه است ولی در اصل قیمت کالا زیاد تفاوتی با گذشته نداشته و حتی برخی فروشگاهها که تخفیفات زیادی داده بودند دسترسی به وب سایت های آنها نیز غیر ممکن شده بود تا عملا فروشی صورت نگیرد و فقط در حرف گفته شود که این فروشگاهها در تخفیفات جمعه سیاه شرکت کرده اند ولی در عمل کالایی معامله نشود. برخی دیگر از خریداران نیز تخفیفات را فقط شامل کالاهای بنجل و اجناس روی دست مانده فروشندگان میدانستند. در این حراجی از میخ گرفته تا تی شرت سگ بفروش می رسد.
نظر برخی کاربران
· چرا جمعه باید خرید کنید؟ به لطف کدوم سایت؟ دیجی کالا که دقیقا از سایت امازون کپی برداری کرده ولی یک ریال مثل امازون کار نمی کنه؟ تازه کارش رو هم تبلیغ به عنوان کار بومی کرده؟؟؟؟ چند وقت پیش این خبر در امریکا کار شد که در ایران سایتی باز شده که دقیقا گرته برداری از آمازون کرده
· برای اولین بار در حراجمعه فلان فروشگاه اینترنتی شرکت کردم و باید بگم یه افتضاح واقعی بود.از همون دقیقه اول، هم سرورشون از کار افتاد و هم اپلیکیشنشون و جالبه که بطور خودکار هم من رو ساین اوت کرد و تا ۲ ساعت هم میگفت نام کاربری و پسورد اشتباه است و هم بعد از اینکه متصل شدم لیست علاقمندیها رو بصورت خودجوش! پاک کرده بود. بیشتر از ۳ ساعت طول کشید تا تونستم وارد شم و اون موقع هم که به جوک ببشتر شبیه بود تا حراج! و در تمام این مدت هم روی وبسایت و هم اپلیکیشن، تمام سعی خودم رو کردم تا بلکه موفق بشم. یکبار دیگه حداقل به خودم ثابت شد که تو ایران، ما فقط ظاهر خیلی چیزا رو داریم و خبری از کیفیت و کارکرد واقعی نیست.جالبه که چه حجم تبلیغاتی هم میکردند .
· یک سری از این ملت بدبخت ایران فقط عاشق اسمهای خارجی هستن و هرجا که یک اسم خارجی قلابی و کلاهبردار حتی طناب دار هم بهشون بفروشه براش میرن صف میک
· تیشرت سگ با 51 درصد تخفیف در #حراجمعه، 4 میلیون و 700!#سرمایه_داران، اینگونه با تقلید ابلهانه از غرب، فرهنگ اصیل ایرانی را لگدمالِ #پول_پرستی و منافع خود میکنند!با پول لباس سگ در ایران می شود بلیت رفت و برگشت از تهران به کیش گرفت به اضافه دو شب اقامت هتل.
· با ورود رُب به كالاهاى#جمعه_سياهمرزهاى حراج توسط#باميلوجا به جا شد! البته در گرونترين وضع هم هيچ وقت رب 25500 نشد كه حالا با 61٪ تخفيف به 10000 تومان
جمعه سیاه در ایران
از دو سال پیش، یک دو فروشگاه اینترنتی با ارائه تخفیفاتی جزئی سعی کردند که خود را با روز جهانی جمعه سیاه تطبیق دهند. این در حالی است که جمعه سیاه در ایران مانند کشور های دیگر در آستانه سال جدید برگزار نمیشود. بلکه دقیقا در روز جهانی بلک فرایدی تشکیل می شود که در آذرماه است و سنخیتی با خرید شب عید در ایران ندارد.
طبق آمارهایی که شرکت های مختلف از جمعه سیاه ایرانی می دهند، میتوان فهمید در ایران استقبال خوبی از جمعه سیاه نمی شود، چون زمان آن مثلا باید در حدود یک هفته به عید نوروز باشد. از طرفی سایتهای مذکور به بهانه حراج و فروش ویژه اجناس به خصوص اکسسوریهای جوان پسند کلاه های گشادی سر مشتریانشانز میگذارند.
تخفیف دروغین:در ایران، اجناس اصلی و مورد نیاز مردم از جمله وسایل الکترونیکی تخفیف ندارند یا اگر داشته باشند؛ بسیار ناچیز است. بنابر این بیشتر تخفیفها برای لباس و لوازم آرایشی و بهداشتی ارائه می شوند.گزارشهای منتشر شده از حراجیهای سال گذشته در ایران، نشان میدهد برخی فروشگاهها اجناس خود را پیش از شروع جمعه سیاه گران کرده و بعد تخفیفها را اعمال کردند یا اینکه تخفیفهای عمده شامل اجناسی بوده که مشتری ندارند.
مدیریت افتضاح:شلوغی سایتها و خوابیدن سایتها بر اثر ترافیک زیاد در یک روز، صدها خرید و درخواست سفارش اشتباه، عدم پاسخگویی و توانایی در پردازش خریدها توسط فروشگاهها، همگی موجب تجربه خرید ناموفق برای بسیاری از کاربران شده است.
این حراج آریایی نیست: حراجی جمعه سیاه در پایان سال میلادی برگزار میشود، در حالی که این تاریخ در ایران مصادف با اوایل آذرماه است. یعنی در زمانی که برخی مردم قدرت خرید ندارند و در تب و تاب خرید سال نو نیستند.
نظر یک جامعه شناس درباره برگزاری جمعه سیاه در ایران
جعفر بای جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی در رابطه با بلک فرایدی یا «جمعه سیاه» اظهار کرد: معمولا در فرهنگ خودمان بازارهای سنتی و گاهی اوقات هفتگی را داریم که در برخی از شهرهایمان وجود دارند و ملزومات اصلی و خوراکی ها را به فروش می رسانند.
بای افزود: هر خانواده در طول مدت زمانی نیازمند وسایل جدید و نو هست و با توجه به کهنه شدن آنها، مرتب به سبک های جدید نیاز پیدا می کند.به همین دلیل وجود بازارهای حراجی از جمله «جمعه بازار» به خصوص در پایان سال که ما به استقبال سال نو میرویم، این امکان را فراهم می کند که همه اقشار مردم از جمله قشرهای محروم و نیازمند نیز بتوانند از امکانات و وسایل استفاده کنند.
از سوئی دیگر، حسین درودیان - مسئول نظارت و بازرسی اتاق اصناف - در این باره گفته است: برای ارائه تخفیف معمولا قانون وجود دارد و فروشگاههای مختلف موظف هستند پیش از برگزاری حراج هماهنگی لازم را با اتحادیه مربوطه انجام دهند و حراج خود را زیر نظر اتحادیه برگزار کنند.
او در عین حال اظهار کرد: البته در بسیاری از موارد حراجهای برگزار شده در روز جمعه مربوط به برندهای خارجی بوده و به طور معمول حراج این برندها جهانی است و مربوط به یک کشور خاص نمیشود، حتی در این حراجها نیز تمام محصولات این برند به فروش گذاشته نمیشود و تنها برخی از کالاها که ممکن است فصلی باشند تخفیف داشته باشند.
درودیان ادامه داد: اما در ارتباط با کالاهای داخلی همان طور که اشاره شد معمولا تخفیفها زیرنظر اتحادیههای مربوطه و با هماهنگی ارائه میشود و در صورتی که افراد در برگزاری حراجهای خود تخلفی داشته باشند جریمههای متعددی برای آنها در نظر گرفته می شود.
با این وجود روز گذشته (جمعه) در تهران حراجیهای مختلف برگزار شد و به اصطلاح افرادی که روی این واژه تمرکز کرده بودند "حراجمعه" میهمان تهران شد، اما درباره این که چقدر برگزاری این حراج در ایران و سایر کشورها مشابهت دارد جای بحث بسیار است، چراکه این تحریک تقاضا در شرایطی صورت گرفت که در بسیاری موارد تخفیفهای جزیی ارائه شد و گاه به استناد گفتههای افرادی که در این حراجیها شرکت کردهاند قیمت یک کالا از ابتدا رقمی بالاتر اعلام شد و پس از آن مبلغی تخفیف به آن میخورد؛ به گونهای که ممکن بود رقم نهایی این حراجها از قیمت مرسوم بازار بالاتر باشد.