مریم کمالینژاد
بیاید با هم روراست باشیم. آمار آرایش کردن و استفاده از لوازم آرایش در میان زنان ایرانی زیاد است. زیادتر از چیزی که انتظارش را داریم و این رفتار دارد نسل به نسل منتقل میشود. بسیاری از ما به آرایش کردن علاقه داریم. شاید بهتوان گفت همهمان، کیست که نخواهد زیباتر به نظر بیاید؟ کیست که نخواهد مورد ستایش بابت ظاهرش قرار بگیرید؟ با این حال اما اگرهایی در باب آرایش کردن وجود دارد. شرط و شروطهایی که آن را در مسیر درست و اساسی خودش قرار دهد. مثل رعایت حریم مکانی که میخواهیم برویم. عدم حضور نامحرم. رعایت قوانین دانشگاه و محل کار و...! البته در باب آرایش کردن میتوان ساعاتها بحث کرد، اما موضوع این نوشتار این نیست، ما میخواهیم درباره آرایش کردن کودکان کم سن و سال و اثر آن بر روی جسم و روح آنها بگوییم. چیزی که این روزها اپیدمی شده. کافی است سری به شبکههای اجتماعی بزنید و عکسهای فراوانی از کودکان آرایش کرده ببینید. چرا نباید کودکمان را آرایش کنیم؟ با علاقه دختربچهها به آرایش کردن چه کنیم و چطور با آن کنار بیایم؟ در ادامه به این سوالات پاسخ میدهیم.
رنگ، رنگ است
کودکان هم مثل بزرگسالان متوجه رنگها میشوند. آرایش هم که همان رنگ بخشیدن بیشتر به صورت است. پس گمان نکنیم که میتوانیم آن را از نگاه کودکمان مخفی کنیم. او متوجه تغییرات صورت شما میشود و عجیب نیست که به آن علاقه نشان دهد. بنابراین کودکانی که مادر یا خواهری که مدام در حال خودآرایی است، دارند، بیشتر به این سمت گرایش پیدا میکنند. اگر میخواهید کمتر کودکتان به آرایش کردن علاقه نشان دهد یا شرایط درست استفاده کردن از آن را بداند، بهتر است خودتان کمتر به خودآرایی بپردازید.
آرایش کردن کودکان
هستند والدینی که به کودکشان اجازه آرایش کردن را میدهد یا اینکه دختربچهشان را برای جشن و عروسی، آرایش میکنند. هرگز چنین نکنید. با این کار آسیبهایی به جسم و روح فرزندتان وارد میکنید که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
چرا آرایش کردن برای دختربچهها مضر است؟
· آرایش کردن دختر بچهها، یکی از عللی است که به بلوغ زودرس منجر میشود.
· از دیگر عوارض آرایش کردن کودکان، بحران هویت است. همین که کودک اجازه داشته باشد خود را شبیه به بزرگسالان بیاراید و با همسن و سالهایش متفاوت به نظر برسد، به هویت او آسیب میرسد.
· بهطور کلی کسانی که بیشتر آرایش میکنند، اعتماد به نفس کمتری دارند. شما با آرایش کردن کودکتان به او این پیام را مخابره میکنید که قیافه طبیعی خودش مقبول نیست و لازم است با آراستن و استفاده از لوازم آرایش بهتر شود. با این کار او کمکم اعتماد به نفس حضور بدون آرایش در جمع را از دست میدهد.
· استفاده طولانی مدت و زیاد از لوازم آرایش اثرات بدی روی پوست صورت دارد، خاصه پوست لطیف کودکان که حساستر است. اغلب لوازم آرایش باعث بسته شدن منافذ پوست و بروز جوش، آکنه و ایجاد آلرژی و حساسیت و قرمزی پوست میشود.
· استفاده از لوازم آرایشی سبب بروز کم خونیهای شدید و نیازمند درمان در کودکان میشود زیرا این مواد حاوی فلزات سنگین هستند که به تدریج وارد بدن میشوند. خاصه استفاده از رژلبها که کودک حتما بخشی از آن را به دهان فرو میبرد و مواد این لوازم آرایش حاوی سرب و سرطانزا هستند.
· تشدید حملات آسم در کودکان مبتلا به تنگی نفس هم یکی دیگر از عوارض خطرناک استفاده از لوازم آرایش برای خردسالان است.
· عطرها و مواد معطر موجود در لوازم آرایش، شایعترین علت آلرژی پوستی است که باعث بروز حساسیت به نور آفتاب، کهیر پوستی و ایجاد نوع خاصی از لکهای پوستی میشود.
· کمرنگ شدن مبانی دینی و پایبندی به آن در کودکانی که توسط والدینشان آرایش میشوند یا به سادگی به آنها اجازه آرایش کردن داده میشود.
· فرهنگسازی غلط نیز از دیگر مواردی است که با آرایش کردن اتفاق میافتد. با این کار کودکان یاد میگیرند که آرایش کردن کار بسیار خوب و ضروری است و تنها با آن است که مقبول و زیبا هستیم.
نگران شویم؟
اینکه کودک به آرایش کردن علاقه نشان دهد، اتفاق عجیبی نیست، حتی میتوان گفت طبیعی است، زمانی که کودک یا نوجوان علاقه افراطی به آرایش نشان میدهد و بدون در نظر گرفتن هیچ نکتهای به آرایشهای زیاد و سنگین رومیآورد و بدون آرایش کردن نمیتواند لحظهای در جمع حاضر شود، باید نگران شد. قبل از اینکه کودک یا نوجوانتان به چنین مسئلهای دچار شود بهتر است پیشگیری کنید و گمان کنید یکبار و دوبار که چیزی نمیشود.
چه کنیم؟
قبل از اینکه به این چاه درآیید پیشگیری کنید. با راهکارهای ساده و رعایت نکاتی که در ادامه میگوییم.
· اگر کودکتان به آرایش کردن علاقه نشان میدهد، سریع او را با خشونت و سرزنش از خودتان نرانید. آرام باشید. گاهی به او اجازه دهید که آرایش کند، مثلا یک مرطوب کننده لب به او بدهید، اما برایش توضیح دهید که فقط در زمان و مکانی مشخص میتواند از آن استفاده کند. اگر زیادی در مقابل آرایش کردن و علاقه کودک به این مسئله موضع بگیرید و سرسختی نشان دهید، ممکن است او را لجباز کنید و نتیجه عکس بدهد و کودک بیشتر به سمت آن تمایل پیدا کند.
· همانطور که در سطور قبل هم گفتیم، در حضور کودکتان خودآرایی کمتری داشته باشید و برای او توضیح دهید که این کار مخصوص بزرگترهاست و برای سلامت کودکتان مضر است.
· برای پیشگیری از مشکلات پوستی و همچنین توجه نشان دادن به علاقه کودک، برای او لوازم آرایشی که جنبه اسباب بازی دارند بخرید که ضرر پوستی ندارند.
· علاقه کودک را به سمت کارهای مفید راهنمایی کنید. مثلا به کودک بگویید که برای سن و سال تو مسواک زدن هم نوعی آرایش کردن است. یا همین که با این شوینده مخصوص خودت هر شب صورتت را بشویی و از این کرم مرطوب کننده استفاده کنی و وقتی قرار است در نور آفتاب قرار بگیری، ضد آفتاب استفاده کنی، بهتر است.
· به کودکتان بیاموزید به جای استفاده از کرم پودر از ضد آفتاب، مرطوب کنندههاو وازلین استفاده کند. بهترین کرم ضدآفتاب برای کودکان برای جلوگیری از نور خورشید و آفتاب سوختگی، ضدآفتابهای مینرال یا فیزیکال است که عاری از فیلترهای شیمیایی هستندSPF آنها نیز 30 تا 50 است.
· اجازه ندهید کودکتان از لوازم آرایش مخصوص شما استفاده کنند. این وسایل به هیچ عنوان برای سلامت کودک خوب نیستند و آسیبهای زیادی دارند. وسایل آرایشتان را جلوی چشم کودک قرار ندهید.
· بعد از هر بار آرایش کردن نیازی نیست نظر کودک را بپرسید که «مامان خوشگل شده؟» با این کار خوشگل بودن را با آرایش کردن پیوند زدهاید.
آرایش کردن پسران
دکتر کتایون رازجویان عضو هیئت علمی علوم پزشکی دانشگاه شهید بهشتی درباره علاقه پسران به آرایش کردن و الگوبرداری و همانندسازی بعضی پسربچهها با مادر و یا خواهرانشان میگوید: «در صورتی که والدین مشاهده کنند، پسرشان رفتارهایی مغایر با جنسیتش از او سر میزند، مثلا تمایل به آرایش کردن دارد، یا به بودن در جمع خانمها تمایل بیشتری دارد و یا دوست ندارد با پدرش جایی برود، این رفتارها ممکن است پیامدهای ناخوشایندی را در زندگی فردی و اجتماعی کودک به همراه داشته باشد. در این شرایط باید برای اصلاح این رفتارها با صحبت کردن، توضیح دادن تفاوتهای رفتاری بین زن و مرد، این مشکل را در ذهن کودک حل کرد، اما اگر باز هم این مشکلات تداوم پیدا کرد، خانوادهها باید از خدمات افراد متخصص در این حوزه بهره ببرند.»