نیلوفر حاج‌قاضی
فکرش را بکنید! روزهای خوش جوانیتان در تب شرکت در کنکور بسوزد و چندین سال، اضطراب این هول عظیم آسایش را از شما ربوده باشد، شب‌ها کابوس ببینید و نیمه‌شب با صدای جیغ ناشی از پشت در آزمون ورودی دانشگاه ماندن از خواب بپرید! پشت خودتان و پدر و مادر و هفت جدتان زیر بار سنگین مخارج مالی مافیاهای کلاسهای کنکور خم شده باشد و بالأخره با رتبه و ترازی ایده‌ال به دانشگاه راه یابید. اما با ارسال یک پیامک خشک و خالی بفهمید تمام رشته‌هایتان پنبه شده است!
پنبه‌ای که زده شد!
ماجرا از این قرار است که مطابق روال همه ساله بعد از اعلام رتبه‌ها، نام دانشجویان پذیرفته شده در دانشگاه‌ها اعلام می‌شود و باز مطابق روال همیشه، دانشگاه آزاد اسلامی ظرفیت ذخایر خود را اعلام کرده، از تعدادی از دانشجویانی که قبلا در سایر رشته‌های سراسری یا آزاد قبول شده‌اند، در لیست ذخیره‌های خود ثبت‌نام به عمل می‌آورد. بعد از مدتی با 200 نفر از دانشجویانی که در لیست ذخیره‌های رشته پزشکی ثبت‌نام کرده بودند، تماس گرفته و از آن‌ها برای ثبت‌نام دعوت به عمل آمده است. دانشجویان هم با اطمینان کامل و با انصراف از تحصیل در رشته دانشگاه قبلی و به عشق پزشکی در دانشگاه آزاد ثبت‌نام کرده حتی شهریه خود را پرداخت کرده، کارت دانشجویی هم دریافت کرده‌اند. اما بعد از یک هفته، دانشگاه از ورود دانشجویان به دانشگاه جلو‌گیری کرده و می‌گوید اشتباه کرده‌ایم.
درددل بچه‌ها
تعدادی از دانشجویان مشکل خود را این‌گونه بیان کرده‌اند:
- «در رشته پرستاری در دانشگاه شهید بهشتی پذیرفته و مشغول به تحصیل شدم. اواسط مهرماه به من اطلاع داده شد که در رشته پزشکی واحد علوم پزشکی ساری پذیرفته شدم. به همین خاطر از دانشگاه سراسری انصراف دادم و در رشته پزشکی ثبت‌نام کردم، اما هفته گذشته به من و چهار نفر دیگر از هم‌کلاسی‌هایم گفته شد اشتباهی رخ داده و ما نمی‌توانیم در این دانشگاه تحصیل کنیم.»
ـ «ما دستمون به هیچ‌جا بند نیس. الان در این وضعیت و با خسارتی که ما و خانواده‌هایمان متحمل شدیم، دانشگا تنها راهکاری که می‌دهد ثبت‌نام در رشته‌های بدون آزمون است! واقعا این راهکار خوبیه؟ با این نمره‌ها و تراز‌های شاخص بریم این رشته‌هایی که افراد عادی هم می‌توانند بروند؟... این اشتباه باعث نابودی خیلی‌ها شد. من و خانوادم داغون شدیم. چرا خودشون رو جای ما نمی‌گذارند؟ این قسمت که میگن برداشت دانشجو اشتباه بوده، دروغه! دانشگاه‌ها بعد از گرفتن فرم 15 اعلام حضور روی سایت‌های خودشون و توی برگه قسمت ثبت‌نام لیست پذیرفته‌شده‌ها را بر اساس ظرفیتش منتشر کرد و بعد از قبولی ما را ثبت‌نام کردند. نزدیک 400 نفر فرم 15 را پر کردند ولی 25 نفر قبول شدیم. با ردیف ذخیره‌های پایین. خوده من ردیف ذخیرم 10 بودم!»
ـ « واقعا بی‌نظمی و اشتباه مسئولان سازمان مرکزی باعث لطمه‌های روحی، روانی و مادی به داوطلبان شد. خودم پس از این‌که نامم به‌عنوان ذخیره اعلام شد با هزار درد سر و صدها کیلومتر راه خودم را به کیش رساندم و فرم را تکمیل کردم، سپس گفتند بروید شنبه یا یکشنبه پذیرفته‌شدگان اصلی را در سایت اعلام می‌کنیم و اعلام هم کردند که این‌جانب هم قبول قطعی شده بودم ولی وقتی برای تحویل مدارک رفتیم گفتند سازمان مرکزی اجازه ثبت‌نام را نداده و سیستم ثبت‌نام باز نمی‌شود.»
این اتفاق در مورد دانشجویان پسری که مشمول خدمت سربازی هستند، موضوع را پیچیده‌تر می‌کند. برخی از آن‌ها از رشته‌های تحصیلی دیگر انصراف داده‌اند که در دانشگاه آزاد رشته‌های پزشکی بخوانند و اکنون با این بلاتکلیفی دیگر حق تحصیل ندارند و باید به سربازی بروند.
ـ مادر یکی از این افراد در تماس با خبرگزاری فارس گفته است: «نام پسرم جزو ذخیره‌های دانشگاه آزاد بود که برای مشهد و قشم اعلام شد و پس از آن از سوی دانشگاه، پیام تبریکی به ما ارسال شد که از قبولی پسرم در دانشگاه شاهرود خبر دادند و اعلام کردند که پسرم در دانشگاه آزاد قبول شده و باید به صورت اینترنتی ثبت‌نام کنیم، پس از ثبت‌نام پیامک دیگری برای ما ارسال شد که شماره دانشجویی پسرم را اعلام کردند و پیامک با این مضمون بود که ثبت‌نام شما با موفقیت انجام شد و می‌توانید مدارک خود را حضوری ارائه کنید. اما زمانی که ما به شاهرود رفتیم گفتند پسرم قبول نشده است! البته به جز ما عده دیگری هم بودند که همین مشکل را داشتند و با در دست داشتن شماره دانشجویی در دانشگاه حضور یافتند ولی به آن‌ها هم گفتند که قبول نشده‌اند. دوست دارم بنویسید مظلوم‌ترین قشر تاریخ کنکور، همین‌ها هستند که با سرنوشتشان بازی شد.»
ـ پدر دیگری می‌گوید: «من برای قبولی فرزندم سور دادم و جشن گرفتم حالا فرزند من چگونه در میان فامیل سر بلند کند؟ این پیامک تبریک به قیمت آبروی فرزندم تمام شد. حالا گفته‌اند ظرفیت‌ها را افزایش می‌دهیم و این داوطلبان را پذیرش می‌کنیم اما چه زمانی قرار است این کار را انجام دهند؟ این فرزندان ما چقدر ضربه می‌خورند؟ این داوطلبان تا چه زمانی درس نخوانند و منتظر باشند؟»
این در حالی است که محمدمهدی طهرانچی سرپرست دانشگاه آزاد در گفتگویی این مسأله را برداشت اشتباه داوطلبان برشمرده و گفته است: «ذخیره به معنای قبولی نبوده و ذخیره‌ها برحسب ردیف خود پذیرفته می‌شوند، یعنی هر کس ثبت‌نام کند اگر در ردیف ذخیره بالاتر از دیگران قرار بگیرد حقش حفظ می‌شود و وجه دریافتی از آن‌ها نیز به آن‌ها بازگردانده می‌شود، اما برخی داوطلبان قرار گرفتن در لیست ذخیره را نتیجه قطعی دانستند.»
تلاش کردیم حق هیچ داوطلبی ضایع نشود
سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر صیانت از حقوق داوطلبان، به لزوم احترام به مردم و پاسخگو بودن آنان به رعایت حق، عدل و انصاف در همه مراحل و ترجیح آن به منافع سازمانی تأکید کرد.
دکتر محمدمهدی طهرانچی سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی در پی مشکلات اخیر به وجود آمده برای داوطلبان پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی با صدور پیامی بر صیانت از حقوق داوطلبان تأکید کرد.
در قسمتی از پیام سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی آمده است:
«در این چند روز و در فرآیند اعلام نتایج آزمون کنکور 97 رشته‌های علوم پزشکی ناهماهنگی‌ها و اختلالات و به تبع آن ابهاماتی پیش آمد در این اختلالات متأسفانه ظرفیت‌های اعلامشده از سوی مرکز سنجش و پذیرش دانشگاه بسیار بیشتر از ظرفیت‌های موجود دانشگاه بوده و همین امر باعث شد موجی از امید و تقاضا و انتظار همراه با ابهام در بین داوطلبان عزیز و خانواده‌های مکرم آن‌ها به وجود آید .
این در حالی است که ظرفیت رشته‌های پزشکی در دانشگاه آزاد اسلامی محدود بوده و تابعی از امکانات موجود در دانشگاه اعم از آزمایشگاه، بیمارستان و کلاسهای تخصصی حسب ارزیابی‌های دقیق کارشناسی و اعلام ظرفیت مجاز توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است .
هفته گذشته در پی مطالبه به حق داوطلبان رشته‌های پزشکی و ابهامات پیش‌‌‌آمده در مورد نتایج اعلامشده و تخلفات صورت‌گرفته در بعضی از واحدها در ثبت‌نام بیش از ظرفیت‌های تخصیص‌یافته بنا بر رسالت پاسخگویی دانشگاه به مردم مقرر گردید تا کارشناسان خبره با نظارت مراجع عالی دانشگاه مجددا به صورت شبانه‌روزی کلیه نتایج را بر اساس کلیه انتخاب‌های داوطلبین مورد بررسی قرار داده و به منظور صیانت از حقوق داوطلبان عزیز مانع به وجود آمدن هرگونه بی‌عدالتی و اجحاف شوند و با واکاوی نظام‌مند حتی به صورت موردی در تراز و نمرات اخذشده در آزمون و رشته محل‌های انتخاب‌شده توسط داوطلبین باعث شوند تا حقی از هیچ داوطلبی ضایع نشود.
در این‌جا لازم می‌دانم ضمن دلجویی از داوطلبان رشته‌های پزشکی و خانواده‌های بزرگوار آن‌ها که به هر علت شاید نتوانیم میزبان آن‌ها در دانشگاه آزاد اسلامی باشیم، عذرخواهی نموده و امیدواریم سال آتی با توسعه رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی که یکی از سیاست‌های هیئت مؤسس و امنای دانشگاه است بتوانیم با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پذیرای تعداد بیشتری از پذیرفته‌شدگان این رشته‌ها باشیم .
از این رو به مرکز بازرسی و رسیدگی به شکایات و مرکز حراست دانشگاه مأموریت می‌دهم با بررسی همه‌جانبه و کارشناسانه، ابهامات و ناهماهنگی‌های به وجودآمده را به دقت بررسی نموده و با برخورد با خاطیان و مسببان احتمالی، در اسرع وقت زمینه اعتمادبخشی به آحاد جامعه اسلامی را فراهم نمایند.»
دود بی‌تدبیری مسئولان در چشم دانشجو
انتخاب دانشگاه موضوعی بسیار مهم است و داوطلب باید سرانه تمام موضوعات مثل آموزش، بُعد مسیر، آینده شغلی رشته مورد نظر، وضعیت اقتصادی خود برای تحصیل و... را در نظر بگیرد و با توجه به اولویت‌های خود به‌خصوص از لحاظ موضوعات مالی و سکونت در شهر خود یا مهاجرت موقت به شهر دیگر، میان دانشگاه‌های غیر‌انتفاعی، پیام‌نور، علمی ـ کاربردی و دانشگاه آزاد اسلامی یکی را انتخاب کند. حالا تصورش را بکنید دانشجویی که با انواع ابهامات در این رابطه دست و پنجه نرم کرده و با انتخاب نهایی تمام برنامه‌ریزی‌های خودش را هم انجام داده است یا حتی به شهر دیگری برای تحصیل سفر کرده و احیانا مکانی را اجاره کرده ناگهان با خبر قبولی خود در رشته پزشکی دانشگاه آزاد مواجه می‌شود و با اطمینان تمام برنامه‌های خود را به هم می‌ریزد و با انصراف از رشته قبلی در‌صدد تحصیل در این رشته برمی‌آید. اما متوجه می‌شود که قرار است با بلاتکلیفی بزرگی دست به گریبان شود.
دانشگاه آزاد همیشه در پذیرش‌های خود با ریزش مواجه است چون داوطلبان خواستار قبولی در دانشگاه‌های دولتی هستند و اگر در دانشگاه‌های دولتی قبول شوند دانشگاه آزاد نمی‌روند. به همین خاطر معمولا دانشگاه آزاد برای پیششگیری از خالی ماندن صندلی‌هایش در سه دوره برای تکمیل ظرفیت خود اقدام می‌کند که متأسفانه امسال با اشتباه فاحش در ثبت‌نام نهایی ذخایر رسوایی بزرگی برای دانشگاه و داغ مسئولیتی بزرگ‌تر بر پیشانی مسئولینش نشست. سیاستی که برای برخی فرزندان این سرزمین بسیار گران تمام شد.
علیرغم آن‌که مسئولان دانشگاه آزاد در پی رفع این مشکل هستند و رئیس دانشگاه آزاد ضمن عذرخواهی از داوطلبان و خانواده‌های آن‌ها برای مشکلات ایجاد‌شده، رؤسای برخی واحد‌های دانشگاهی خود را عزل کرده است، اما خانواده‌های مضطرب همچنان در بلاتکلیفی به سر می‌برند و به دنبال حق‌خواهی، قبولی و پذیرش فرزندان خود هستند.