تبدیل مواد غذایی
موجود در رژیم غذایی به سوخت برای بدن، گوارش نام دارد. جویدن، بخش مهمی از پروسه
گوارش است که معمولا اهمیت آن نادیده گرفته می‌شود و در واقع یکی از چند مرحله
گوارش است که کنترل آگاهانه مستقیمی روی آن داریم. خرد کردن مناسب غذا، سیستم
گوارش را در وضعیت بهتری برای جذب مواد مغذی قرار داده و از بروز مشکلات گوارشی
پیشگیری می‌کند، بنابراین منطقی است که خوب نجویدن غذا هم می‌تواند حتی بهترین
رژیم‌های غذایی را بی‌فایده کند.
شش عملکرد اصلی برای گوارش غذا وجود دارد که عبارتند از:
ـ بلعیدن: فرو دادن غذا
ـ ترشح مایعات: هر روز بدن شما حدود 7 لیتر مایعاتی ترشح می‌کند که برای گوارش ضروری هستند شامل بزاق، خلط، اسید هیدروکلرویک، آنزیم‌ها و زرداب.
ـ ترکیب و حرکت: این عملکرد شامل بلعیدن غذای جویده‌شده می‌شود؛ پریستالسیس، حرکت کرمی روده است که غذا را در مسیر روده پیش می‌برد و سگمنتیشن یا انقباضات خرد‌کننده روده با حرکات عقب و جلو‌برنده، روده را در هم می‌کوبد تا سطح تماس دیواره روده با غذا بیشتر شود.
ـ گوارش: گوارش عملی است که به غذا کمک می‌کند که اجزای شیمیایی‌اش تجزیه شود. گوارش مکانیکی با جویدن شروع شده و با حرکات دودی ادامه پیدا می‌کند، اما گوارش شیمیایی با ترشح بزاق در دهان شروع شده و با ترشح اسید در معده ادامه پیدا می‌کند؛ یعنی تا قبل از این‌که شیره لوزالمعده در روده کوچک، ذرات غذا را بسوزاند.
ـ جذب: غذا طی گوارش به مواد معدنی و مولکول‌های ساده تجزیه می‌شود. این ذرات می‌توانند در معده یا روده بزرگ جذب شوند اما بیشترین جذب، طی عبور غذا از روده کوچک روی می‌دهد.
ـ دفع: هر چیزی که غیر‌قابل هضم باشد نهایتا طی عمل دفع از بدن خارج می‌شود.
این سیستم پیچیده و حیات‌بخش یکی از قدرتمندترین ابزارها برای ساختن استخوان‌های قوی و مقاوم است. تأمین واحدهای سازنده مناسب یعنی مواد مغذی و املاح، و حمایت از عملکرد سیستم گوارش می‌تواند کمک‌تان کند تراکم استخوان‌هایتان را به‌طور طبیعی بالا ببرید و از پوکی استخوان پیشگیری کنید.
گوارش با جویدن شروع می‌شود
هر دو روند مکانیکی و شیمیایی گوارش در دهان شروع می‌شوند. اهمیت مکانیکی ِجویدن، کاملا واضح است؛ شما در این مرحله از دندان‌ها و زبان‌تان استفاده می‌کنید، با دندان‌های پیشین غذا را تکه می‌کنید و با دندان‌های آسیاب آن‌ها را خرد می‌کنید اما جویدن برای عملکرد بزاق نیز، مهم است. هر چه سطح تماس غذا با دهان‌تان بیشتر باشد، بیشتر با بزاق‌تان ترکیب می‌شود و وقتی زمان بیشتری صرف جویدن می‌کنید، بزاق هم فرصت بیشتری برای تجزیه مولکول‌های پیچیده خواهد داشت.
بر همین اساس خوب نجویدن غذا ضررهای زیر را برای شما به همراه دارند:
1ـ هضم نامناسب غذا
اگر غذایی را بدون این‌که به اندازه کافی بجوید ببلعید، فرصت بهتر هضم کردن آن را از دست می‌دهید. این هم از لحاظ مکانیکی صادق است و هم از جنبه شیمیایی. بزاق شما حاوی آنزیم‌های آمیلاز (یا پتیالین) و لیپاز است که به چربی‌ها و نشاسته‌ها حمله کرده و آن‌ها را گوارش می‌کنند. اگر شما غذا را به اندازه کافی نجوید این پروسه عملکرد ضعیفی داشته و می‌تواند موجب جذب ناکافی مواد مغذی، سوزش معده، یبوست و ریفلاکس اسید معده شود.
2ـ افزایش ریسک دیابت
مطالعه‌ای که توسط محققان ژاپنی انجام شد نشان داد کاملا جویدن غذا و آهسته غذا خوردن از بروز دیابت پیشگیری می‌کند.
3ـ هدر رفتن مواد مغذی
اگر غذای شما به خوبی جویده نشود و هضم و گوارش آن پیش از بلع شروع نشود، پس تمام این پروسه یک قدم عقب خواهد افتاد. یعنی مواد مغذی موجود در غذایی که می‌خورید جهت جذب، کاملا در دسترس نخواهد بود. تکه‌های درشت غذا طی سیستم گوارش به اجزای ریزتری که مورد نیاز بدن و استخوان‌های شماست تبدیل نخواهند شد.
4ـ تأثیر منفی بر روحیه و احساس
گوارش ناقص منجر به تجمع گازها در معده می‌شود. این نفخ ناراحتی ایجاد می‌کند و تأثیر منفی بر احساس‌تان دارد. ضمنا وقتی از تمام فواید غذایی که می‌خورید بهره‌مند نشوید بدن‌تان دچار کمبود منابع انرژی می‌شود. بنابراین احساس می‌کنید خسته و کسل هستید و حال و حوصله ندارید.
5ـ افزایش وزن ناخواسته
کامل جویدن غذا از افزایش وزن جلوگیری می‌کند. زمان بیشتری که صرف بهتر و صبورانه‌تر جویدن غذایتان می‌کنید از جهت کنترل وزن هم به نفع شماست. مطالعات نشان می‌دهند آهسته‌تر غذا خوردن باعث مصرف کالری کمتر شده و در عین حال احساس سیری نیز می‌کنید.
به‌طور کلی جویدن غذا به شما احساس آگاهی و کنترل بیشتری نسبت به مقدار غذایی که می‌خورید می‌دهد و این امکان را برایتان فراهم می‌کند که درست تشخیص دهید آیا به غذای بیشتری نیاز دارید یا دیگر کافی است.
6ـ خطر خفگی
خفگی، چهارمین علت آسیب‌های غیرعمد منتهی به مرگ است. بیش از نیمی از 5051 نفری که در اثر خفگی فوت کرده‌اند، بالای 74 سال سن داشته‌اند. خفگی زمانی روی می‌دهد که نای توسط یک شی‌ء خارجی مسدود می‌شود که می‌تواند غذا باشد. یکی از راه‌های کاهش احتمال خفگی این است که غذا را کاملا بجوید تا به راحتی قابل بلع شود.
7ـ احتمال مسمومیت غذایی
یکی از آنزیم‌های موجود در بزاق، لیزوزیم است که پاتوژن‌های (عوامل بیماری‌زا) موجود در غذا را نابود می‌کند. این میکروب‌ها می‌توانند منجر به مسمومیت‌های شدید غذایی شوند. پس با وقت صرف کردن برای درست جویدن غذا از مسمومیت غذایی هم می‌توانید تا حدودی دور بمانید.
8ـ طولانی‌تر غذا را بجوید تا مواد مغذی لازم برای استخوان‌ها را خوب جذب کنید
رعایت همه موارد گفته شده کمک می‌کنند تا با جذب مواد مغذی ضروری برای ساختن توده‌های استخوانی جدید، سلامت آن‌ها را ارتقاء بدهید. طبق توصیه‌های کارشناسان لازم است هر لقمه حداقل 20 بار جویده شود اما طبق چیزهایی که مطالعات نشان داده بیشترین فواید ناشی از جویدن با 40 بار جویدن غذا نصیب‌تان خواهد شد.