گردآوری و تنظیم:مریم سیادت
افسردگی و اختلالات روانی علت اصلی خودکشی در میان مردم ژاپن است. اما دلایل مختلفی سبب این مشکلات ذهنی و روانی میشود. کارهای طاقتفرسا و بیش از اندازه که بعضا به عنوان تنبیه و مجازات کارکنان در نظر گرفته میشود به خودی خود، باعث مرگ افراد میشود. مرگ به دلیل کارکردن بیش از حد در ژاپن با اصطلاح «کاروشی» بیان میشود. در جولای 2013 زنی بعد از 159 ساعت کار کردن اضافه بر سازمان دچار کاروشی یا مرگ بر اثر کار بیش از حد شد و همین مسئله نشریاتی مثل گاردین را به انتقاد از وضع نامناسب ساعتهای کاری در ژاپن برانگیخت که خود از عوامل ترغیبکننده افراد به خودکشی است.
· آزمون ورودی به دانشگاه و آزمونهای اشتغال از دیگر عوامل خودکشی هستند که عدم موفقیت در آنها به منزله نابودی حیات اقتصادی فرد تلقی میشود. انزواطلبی اجتماعی که در فرهنگ ژاپنی به عنوان «هایکیکوموری» شناخته میشود نیز از دیگر علل خودکشی به حساب میآید. فردی که دچار «هایکیکوموری» میشود ممکن است برای سالها از خانه خارج نشود و خود را در یک اتاق حبس کند. این اتفاق معمولا پس از ناکامیهای خانوادگی یا اقتصادی رخ میدهد که فرد در نهایت به طرق مختلف دست به خودکشی میزند.
· مشکلات اقتصادی اما بالاتر از دیگر علل خودکشی، منجر به اختلالات روانی و افسردگی شدید و به دنبال ان اقدام به خودکشی میشوند. شاهد این مدعا، افزایش آمار خودکشی در ماه پایانی سال اقتصادی، مارس، است که زمان پرداخت انواع هزینههای فردی و اجتماعی میباشد و به طور کلی برای ژاپنیها ماه پرخرجی است.
· آمار نگرانکننده خودکشی در ژاپن تنها به بزرگسالان محدود نمیشود و کودکان و نوجوانان بین 10 تا 19 سال را نیز شامل میشود. این آمار تکاندهنده نشان میدهد که در روزهای ابتدایی ماه سپتامبر که ابتدای سال تحصیلی محسوب میشود، کودکان ژاپنی برای فرار از فشارهای درسی و بیش از آن، رفتار نامناسب دیگر دانشآموزان و تحقیر توسط آنها اقدام به خودکشی میکنند و آمار در این تاریخ افزایش پیدا میکند. تلاشهای دولت نیز به دلیل اینکه جامعه بزرگسالان را هدف گرفته است هر چند باعث کاهش آمار خودکشی در افراد مسنتر شده است اما روند افزایشی خودکشی در میان کودکان همچنان ادامه دارد.
هاراگیری، نگاهی محترمانه به خودکشی
از دیگر علل بالا بودن آمار خودکشی در ژاپن، نگاه فرهنگی مردم این کشور به خودکشی است. بر خلاف نگاه منفی ادیان الهی از جمله مسیحیت و اسلام به مسئله خودکشی است که منجر به شقاوت اخروی میشود، در فرهنگ ژاپنی خودکشی یا هاراگیری در تاریخ سامورئی این کشور ریشه داشته، در هالهای از تقدس و احترام قرار دارد.
همین دست از فشار های روحی و ذهنی مداوم و افسردگیهای حاد سبب میشود که مردم ژاپن به دنبال مکانی باشند که در آن خود را از شر این حجم از ناملایمات خلاص کرده و به آرامش برسند. یکی از مکانهای مورد علاقه افراد جهت خودکشی، جنگل هاگارا نزدیک به کوه فوجی و واقع در غرب شهر توکیو است. این محل بعد از پل گلدن گیت سن فرانسیسکو، به عنوان محبوبترین محل برای خودکشی در جهان شناخته میشود! سالانه بین 70 تا 100 جسد در میان درختان انبوه هاگارا، که به دریای درختی معروف است، یافت میشود.
مشکلات اجتماعی ناشی از افسردگی در ژاپن، تنها به خودکشی محدود نمیشود. اصطلاح مردم بخار شده (یا بر باد رفته) به آن دسته از مردمی اطلاق میشود که به دلیل انواع مشکلات اقتصادی، خانوادگی یا نارساییهای اجتماعی هویت خود را به طور کامل ترک کرده و تمام آنچه مربوط به گذشته خود میدانند، از جمله خانواده، شغل، اسم، فامیل و... را رها میکنند به امید اینکه بتوانند زندگی جدیدی را بدون بار مسئولیتهایی که از پیش بر دوش داشتند آغاز کنند.
بر اساس گزارشی از خبرگزاری اکونومیست، مجموع این آمارهای تکاندهنده سبب شد تا دولت ژاپن از سال 2007 توجه بیشتری را نسبت به مبحث خودکشی و جلوگیری از آن نشان دهد. اقدامات گسترده در چارچوب همکاری با انجمن بینالمللی توقف خودکشی (IASP) صورت گرفته است و همچنین بودجه هنگفت 220 میلیون دلاری برای این طرح در نظر گرفته شده که هدف آن کاهش 30 درصدی آمار خودکشی تا سال 2025 است.
همچنین مرکز تلفنی به نام «تل» (TELL)، نیز جهت کمک به کسانی که قصد اقدام به خودکشی دارند طراحی شده است. در این طرح افراد با تماس به تلفنهای شرکت تل یا چت آنلاین با مشاورین آن، ضمن بازگویی مشکلات خود، مشاورههایی به منظور جلوگیری از مبادرت به خودکشی میشنوند که تا به حال افراد زیادی با توجه به کمکهای این ارگان از خودکشی منصرف شدهاند.