حامد طبیعت پور
در چند روز اخیر پخش کلیپی در فضای مجازی بازتابهای فراوانی داشته است. در این کلیپ از بچه پولدارهای تهران در مورد مخارج آنها و اینکه اساسا دغدغهشان چیست پرسیده میشود. این جوانان که به اصطلاح قشر مرفه جامعه نامیده میشوند دغدغه را جور دیگری میبینند. گزارشگر درباره دغدعههایشان و هزینههای خرج و تفریح سؤال میکند. اکثر آنها میگویند که هزینههایشان در ماه برای خوشگذرانی و لباس، میلیونها تومان است. جالب است که یکی از آنها اصولا نمیداند دغدغه چیست!
پخش این کلیپ و صحبتهای «بچهپولدارهای تهران» واکنشهای زیادی را در شبکههای اجتماعی به همراه داشت و اکثر مردم با انتقاد از این سبک زندگی عنوان کردند در حالیکه برخی جوانانی که یک شبه به ثروتهای کلان رسیدهاند تنها دغدغهشان خرجهای میلیونی لباس و زیورآلات و سفرهای خارجی است، ازآنسو کمر اقشار کمدرآمد جامعه زیر فشار اقتصادی در حال خم شدن است.
یکی از کاربران فضای مجازی پس از مشاهده فیلم «دغدغه بچهپولدارها» نوشته است: «همسرم بر اثر تصادف دو سال است خانهنشین شده و تمام زنگی خود را خرج کردم تا همسرم زنده بماند و اکنون تنها دلخوشیام این است که توانستهام به عنوان پیک موتوری کار پیدا کنم.» دغدغه او این است که روزی بتواند درآمد بیشتری کسب کند تا خرج همسرش و فرزند چهارسالهاش تأمین شود. برخی کاربران نیز نظرات مشابهی نسبت به این موضوع داشتهاند.
بچهپولدارهای تهران دغدغههای عجیبی مانند بلیط ترکیه دارند و علت این موضوع این است که برای آنها یارانه نقدی و قیمت کالاهای اساسی و مایحتاج زندگی مهم نیست. در واقع خوشحالی برخی جوانان دراین کلیپ با واقعیتهای جامعه همخوانی ندارد. در شهری که یک نفر یک دست لباس را به شش میلیون تومان و یک دست کت شلوار را به ۲۰ میلیون تومان خریداری میکند هستند افرادی که در نوبت فروش کلیه برای تأمین حداقلهای زندگی خود هستند. هزینهای که برخی بچهپولدارهای تهران در یک ماه خرج میکنند، خرج چند ماه خانواده برخی از اقشار کمدرآمد جامعه ایران است.
اما نکته قابل تأمل اینجاست که اساسا تهیه و پخش اینگونه گزارشها چه کمکی به اقتصاد بیمار کشور و اصلاح سبک زندگی میکند. رواج پدیدهای که این روزها با آن مواجهیم به نام «بچه پولدارها» یا «زندگی لاکچری» صرفا به خوشگذرانی عدهای از جوانان برنمیگردد بلکه پول برای آنها، وسیلهای است برای دیده شدن و پُز دادن. در واقع مشکل اصلی از آنجا شروع میشود که بچه پولدارها به هر دری میزنند برای جلب تحسین دیگران. در واقع هدف نهایی آنها از سوار شدن بر ماشین میلیاردی و پوشیدن لباس 20 میلیونی و ساعت 50 میلیونی صرفا لذت بردن از کیفیت محصول یا استفاده از برند خاصی نیست بلکه پای فخر فروختن، تحریک کردن و به رخ کشیدن در میان است. اینجاست که باید با این پدیده به عنوان معضلی مهم در جامعه نگاه کرد و در پی علاج آن بود، زیرا سم مهلک فخرفروشی و دیدن شدن با توجه به شکاف قابل توجه طبقاتی در جامعه، منجر به تحریک برخی طبقات شده و واکنشهای درون فردی را ناشی شده و منشأ آسیبهای اجتماعی میشود. این همان تعبیر «نمایش ثروت و تجمل» است که رهبر انقلاب بارها به آن اشاره کرده و خواستار اقدامات فرهنگی برای کاهش آن شدهاند. رهبر انقلاب جولان دادن برخی جوانهای سرمستِ غرورِ ثروت با خودروهای گرانقیمت در خیابانها را از مظاهر ایجاد ناامنی روانی در جامعه برشمردهاند و بر لزوم مقابله با آنها تأکید کردند.
حالا با تمام این اوصاف گزارشگر صداوسیما دوربین بهدست، در خیابانهای بالاشهر بهراه میافتد تا کسانی که مبلغهای هنگفتی خرج میکنند تا در فضای مجازی و رسانهای دیده شوند را به مردم نشان دهد! درحالیکه پخش این گزارش آنهم از طریق رسانههای رسمی، جدای از اینکه برای جوانانی که لذت دیده شدن سبک زندگیشان را دارند یک دستاورد محسوب میشود! آثار روانی سوءی نیز بر روی افکار عمومی و اقشار ضعیف جامعه میگذارد. در واقع نشان دادن درد جامعه بدون راه علاج، کمکی به حل معضل نمیکند.
متأسفانه در چند سال اخیر برخی سلبریتیها، ورزشکاران، هنرمندان و دیگر چهرههایی که به هر دلیل در کانون توجه عمومی قرار دارند نیز گاه به نمایش فخرفروشانهای از زندگی تجملاتی خود میپردازند. با نگاهی به صفحات اینستاگرام برخی سلبریتیها، لذت دیده شدن مارک، برند و پولهایی که خرج برخی اقلام عجیب و غریب میکنند در پستهایشان دیده میشود. با اینکه میدانند چیزهایی که میخرند، جاهایی که میروند و رفتارهایی که بروز میدهند، جلوی چشم برخی اقشار که از نظر مالی وضعیت مشابه آنها را ندارند، تحریککننده است، اما حتی بیش از گذشته به این کار ادامه میدهند. از اینرو لازم است غیر از رسانهها که با هوشیاری در دام تبلیغ ناخواسته سبک زندگی تجملاتی برخی جوانان پولدار گرفتار نشوند، سلبریتیهای کشور نیز باید در نمایش گذاشتن و رواج زندگی اشراقی خود محتاطانهتر عمل کنند و بر آسیبی که جامعه از رفتار آنها میبیند آگاه باشند.