پولیپ‌های رحمی از شایع‌ترین علل خونریزی‌های غیرطبیعی تناسلی در خانم‌ها هستند و عبارتند از زیاد شدن تعداد سلول‌های غدد دریافت زمینه‌های آندومتر که در نتیجه برجستگی در سطح آندومتر ایجاد می‌شود. دکتر لادن سیفی، جراح و متخصص زنان و زایمان در این‌باره توضیح می‌دهد: پولیپ‌ها در 95 درصد موارد خوش‌خیم بوده، ممکن است کاملا بدون علامت باشند و در هر قسمت از محوطه رحمی می‌تواند به وجود آمده، رشد کند. در مرکز بافت زمینه‌ای و غده‌ای پولیپ، هسته عروقی وجود دارد که تغذیه‌دهنده پولیپ است. پولیپ آندومتر در سنین بلوغ و نوجوانان نادر است. در قبل از یائسگی شایع‌تر است و بعد از یائسگی شیوعش کمتر می‌شود. در خانم‌هایی که بیوپسی آندومتر یا عمل برداشتن رحم را انجام داده‌اند، شیوع آن را 24 ـ 10 درصد گفته‌اند البته بسیاری از پولیپ‌ها بدون علامت هستند و این در ارائه آمار فوق تأثیرگزار است.
عوامل خطر برای ایجاد پولیپ
1ـ افزایش سطح استروژن چه به صورت داخلی و چه به صورت دارویی وارد بدن شود و افزایش فعالیت استروژن داخلی و یا خارجی.
2ـ مصرف تاموکسیفن در 36 ـ 2 درصد خانم‌ها، بعد از سن یائسگی که تاموکسیفن می‌خورند دیده می‌شود. در این افراد پولیپ درشت و بالای 2 سانتیمتر است. معمولا متعدد و با تغییرات مولکولی داخل پولیپ می‌باشد.
3ـ چاقی BMI بالای 30؛ این افراد سه برابر بیشتر در معرض پولیپ هستند.
4ـ هورمون درمانی بعد از یائسگی به ویژه در کسانی که پروژسترون استفاده نمی‌کنند و یا پروستروژن مصرفی از انواع ضعیف است، دیده می‌شود.
تظاهرات بالینی
ـ معمولا با خونریزی غیرطبیعی رحم تظاهر می‌کند. اگرچه بسیاری از پولیپ بدون علامت بوده، به طور تصادفی حین بررسی نازایی کشف می‌شوند یا در حین پاپ اسمیر علائمی می‌دهد که مشکوک می‌شویم و یا موقع انجام بیوپسی آندومتر یا سونوگرافی هستروسکوپی کشف می‌شوند. گاه حین انجام معاینه با اسپکولوم پولیپ را در دهانه رحم می‌بینیم بدون این‌که فرد علایمی داشته باشد.
ـ لکه بینی بین قاعدگی شایع‌ترین آن است. حجم خونریزی کم و در حد لکه بینی است. خونریزی بعد از یائسگی نیز می‌تواند مدل دیگری از نشانه‌های وجود پولیپ باشد. حتی ممکن است در این افراد یائسه حین هورمون درمانی، خونریزی دیده شود.
راه‌های درمان پولیپ رحمی
ـ به صورت ادامه رشد و یا عدم رشد و یا پسرفت است. پولیپ‌های زیر یک سانتیمتر به ویژه وقتی منفرد باشد شانس پسرفت خود به خودی‌شان بیشتر است.
ـ ریسک بدخیمی: 50 درصد پولیپ‌ها ممکن است بدخیم شوند. این احتمال در بعد از یائسگی و نیز کسانی که علامت دارند، نسبت به کسانی که خونریزی ندارند بیشتر است. البته در نظر داشته باشیم که این دو عامل (سن و خونریزی) حتی بدون پولیپ هم خود فاکتور خطر بدخیمی‌اند.
ـ این‌که سایز پولیپ (مثلا پولیپ درشت‌تر از 2 سانتیمتر) در احتمال بدخیمی اثر داشته باشد، ثابت شده است. در خانم‌هایی که تاموکسیفن مصرف می‌کنند، تغییرات بدخیمی در پولیپ شایع‌تر است و به 11 درصد می‌رسد (2 برابر). ارتباطی بین مدت مصرف این دارو و اندازه پولیپ در ایجاد بدخیمی دیده نشده. تاموکسیفن به طور کلی احتمال ایجاد سرطان آندومتر را بالا می‌برد.
ـ اثر روی باروری و حاملگی: حین بررسی علل ناباروری ممکن است پولیپ کشف شود (در سونوگرافی با هیستروسکوپی). پولیپ شانس سقط و عوارض حاملگی را بالا نمی‌برد.
ـ پولیپ‌های خونریزی‌دهنده باید برداشته شوند که هم خونریزی برطرف شود و هم بررسی از نظر بدخیم نبودن به عمل آید.
ـ در مورد پولیپ‌های بدون علامت باید ببینیم که فرد خودش چقدر در معرض سرطان آندومتر است. مثل تابوکسیفن درمانی، نولی پاریته، سن بالای پنجاه سال، چاقی، تخمدان پلی کیستیک، سابقه تومور استروژنی در خود یا خانواده، قاعدگی زودرس منوپوز بالای 56 سالگی و نیز مقلا چقدر در درمان نازایی اثر دارد و بر اساس این یافته تصمیم بگیریم که پولیپ را برداریم یا خیر.
ـ در خانم‌های بدون علامت نیز اگر پولیپ بالای 5/1 سانتیمتر باشد و یا متعدد باشند یا از دهانه رحم بیرون زده باشند با جراحی پولیپ برداشته خواهد شد. پولیپ بیرون از دهانه رحم احتمال پسرفت خود به خودی کمی دارد و شانس علامت‌دار (خونریزی) شدن بیشتری دارد و نیز برداشتن آن حتی در مطب هم کار آسانی است، لذا با جراحی در مطب نیز رفع می‌شود. اگر خانمی معیار برداشتن پولیپ را نداشت و تصمیم گرفتیم برنداریم نیاز به بررسی‌های بیشتری به جز معاینات همیشگی مثل افراد عادی ندارد مگر علامت‌دار شود.
ـ در افراد بعد از یائسگی لازم است پولیپ را برداریم چون هم شانس بدخیمی بیشتری دارد و هم عمل ساده و کم عارضه‌ای دارد.
ـ در خانم‌های با پولیپ راجعه یا برگشت‌پذیر باید پولیپ را مجددا برداشت. در مواردی که عود تأیید می‌شود به ویژه در کسانی که تاموکسیفن درمانی می‌شوند، می‌شود «آی ـ یو ـ دی میرنا» گذاشت و اگر برنامه باروری بعدی ندارند، آندومتر را کاملا برداشت. البته در خانم‌هایی که سرطان پستان دارند گذاشتن «میرنا» توصیه نمی‌شود چون شانس عود بیماری پستان را بالا می‌برد.