فائقه بزاز
شب گذشته پیامی برایم آمد که همان موضوع تکراری قدیمی را به صورتی جدید مطرح میکرد. اینکه باران نمیبارد و علتش اختلاس است. چندین حدیث هم با ذکر منبع ضمیمهاش کرده بود. با خودم فکر کردم چرا مردم نمیخواهند بدانند که موضوعی به نام شرایط جغرافیایی وجود دارد که تعیینکننده اوضاع جوی است. درست مثل اینکه تصور کنیم اگر مردم کشورهای غیر اسلامی به اسلام ایمان آورند، شرایط محیطی و جوی آنها متفاوت میشود! گاهی هم یادمان میرود بسیاری از سرزمینهای کفر خشک است مثل تبت و بسیاری از مناطق مؤمننشین هم مثل شمال ایران، بارانخیز است. ضمن اینکه چرا جماعتی فکر میکنند رحمت خداوند فقط نزول باران است؟ اگر چه که معمولا در استعاره، از رحمت خدا تحت عنوان «باران رحمت» یاد میکنیم اما رحمت خدا به باران محدود نمیشود و رحمت آفتاب و فواید آن کمتر از رحمت باران نیست. اگر بدون باران خشکسالی و قحطی پیش میآید، بدون آفتاب هم چنین است، همانطور که خیلی از مردمان انگلیس یا کشورهای اسکاندیناوی از باران فراوان برخوردارند اما در حسرت یک روز تمام آفتابی، به سر میبرند و مجبورند برای کشاورزی فقط روی محصولات خاصی که ویژه مناطق بارانی هستند مانور دهند. حتی خیلی از آنان در سفر به ایران از این کشور به عنوان سرزمین چهار فصل یاد میکنند و معتقدند چنین جغرافیایی در دنیا بینظیر است. اما با تمام این تفاسیر تغییرات جوی در تمام دنیا باعث بروز بحران شده است. در برخی کشورها کمتر و در برخی بیشتر و این موضوع مسئولیت ما را در راستای حفظ گنجینههای طبیعی ما به خصوص آب بیشتر میکند. دوستی روایت میکرد که کالیفرنیا از سرسبزترین و زیباترین ایالات آمریکاست، دانشمندان از 5 سال پیش خطر خشکسالی را در آن پیشبینی کردند. همه نهادها احساس خطر کردند، به کارواشها و استخرها و... دستور داده شد تا از دستگاههای تصفیه آب برای استفاده دوباره همان آب مصرفی استفاده کنند. همه ساختمانها موظف شدند از شیرآلاتی استفاده کنند که حجم کمتری از آب را از خود بیرون میدهند.آب آپارتمانها محاسبه هزینهاش بر اساس تعداد نفر شد، خانههایی که برای اتومبیل یا چمنها زیاد آب استفاده میکنند جریمههای سنگین میدهند. همه دانشگاهها و ادارات دولتی موظفند تا سه سال آینده از چشمهای الکترونیک برای شیر دستشوییهای خود استفاده کنند. امروز گفته میشود خطر کمآبی در کالیفرنیا نسبت به دیگر ایالتها 7 سال عقبتر میافتد.
اما این تمام موضوع نیست. قصه اصلی میزان آب مصرفی پنهان ماست؛ آیا میدانید برای تولید هر برگه A4 تا رسیدن به ما، 1 لیتر آب مصرف میشود؟ برای تولید یک نان سنگگ هر روز خانواده 201 لیتر آب صرف شده؟و برای تولید هر شلوار جین، 1000 هزار لیتر آب صرف شده؟ اینها آب پنهان در زندگی ما هستند.
مصرف آب پنهان ما 91 درصد مصرف آبی است که هر روز مصرف میکنیم و بخش زیادی از آن مربوط به محصولات خوراکی و پوشش و لوازم زندگی میشوند. وقتی یک کشور میگوید با خطر خشکسالی روبروست، معنیاش این است که تأثیرش پشت همه این خوراکیها و لباسها و حتی مانیتور و کتاب و پوشیدنیهای ماست اگر تمام شود، این محصولات هم کم کم دیگر تولید نمیشوند. این یک بحران است. به آن توجه کنیم.