سحر یوسفی،دانشجوی دکتری گیاهان دارویی
تعادل و پاک‌سازی، از اصول سلامت بدن و قاعدگی از روش‌های پاک‌سازی و ایجاد تعادل در بدن زنان است که اهمیت بسزایی دارد و کمیت و نظم آن بسیار مهم است.برخی خانم‌ها به دلیل سوءمزاج و اختلال‌های درون بدن در این دوران دچار مشکلاتی می‌شوند که از آن جمله می‌توان به خونریزی بیش از حد، کاهش خونریزی و دردهای قاعدگی اشاره کرد. اما قدم اول در درمان، برطرف کردن سوءمزاج است. افرادی که مزاج سرد و خشک یا گرم و خشک دارند، بیشتر دچار درد و اختلال‌های دوران قاعدگی می‌شوند. با اصلاح مزاج، میزان دردها کاهش می‌یابد. البته عوامل متعدد دیگری هم در این زمینه دخیل هستند.
دیسمنوره یا قاعدگی دردناک یکی از اختلالات رایج در زمان قاعدگی است که بیشتر در دختران جوان دیده می‌شود و بسیاری زنان با وجود طبیعی بودن نتایج تمام بررسی‌های کلینیکی و پاراکلینیکی از دردهای آغاز این دوره رنج می‌برند، در بعضی اشخاص نیز عامل ایجادکننده این دردها وجود بیماری‌های زمینه‌ای مانند کیست‌های تخمدان است. معمولا برای کنترل درد عادت ماهانه، درمان بیماری زمینه‌ای در زنان مبتلا به مشکلات رحمی و استفاده از مسکن‌ها هم‌چون دیکلوفناک یا ترکیبات کاهنده اسپاسم مانند هیوسین پیشنهاد می‌شود. باید توجه داشت استفاده از این ترکیبات سبب کاهش میزان خونریزی نیز خواهد شد.
رحم یکی از اعضای مهم بدن در حفظ سلامت فردی از دیدگاه طب سنتی ایران است. بدن اشخاص در طول دوران قاعدگی، به واسطه دفع خون پاک‌سازی می‌شود. چنانچه این روش طبیعی پاک‌سازی به دلایلی هم چون تغییرات غیرطبیعی خون، تغییر مزاج، مشکل در عملکرد رحم و تخمدان یا مصرف دارو، به درستی عمل نکند سبب بروز انواع بیماری در کل بدن خواهد شد.
راهکارهایی طبیعی و بی ضرر
· از تماس با آب و هوای سرد و نشستن در مکان‌های بسیار سرد یا بسیار گرم در این دوره پرهیز کنید. همچنین مصرف دم کرده ترکیبات زیره و انیسون به سبب داشتن اثرات ضد اسپاسم، کاهنده درد رحم و طبیعت گرم و خشک در کاهش علائم قاعدگی کمک‌کننده خواهد بود.
· برای اشخاصی که خونریزی به شکل لکه‌بینی دارند، دم‌کرده گل گاوزبان دمنوشی مناسب جهت کاهش درد دیسمنوره آن‌ها محسوب می‌گردد، به طوری که می‌توانند 10 گرم گل گاوزبان را به همراه 1 عدد لیمو عمانی و 2 لیوان آب بجوشانند تا زمانی که تنها 1 لیوان از محلول بماند و پس از صاف کردن مصرف کنید.
· رعایت اصول حفظ تندرستی نقش مهمی در درمان این مسأله و تسکین دردهای قاعدگی دارد. خواب منظم و به موقع (به ویژه خواب در بازه زمانی 9شب تا 2نیمه شب)، انجام ورزش‌های سبک مانند پیاده روی، دوری از استرس و مشکلات عصبی، تغذیه سالم و عدم مصرف زیاد غذاهایی با مزه ترش از جمله این موارد است. برخلاف تصور بسیاری از خانم‌ها، ورزش‌های سبک مثل پیاده‌روی می‌تواند مفید باشد. همچنین نکته‌ای که کمتر به آن توجه می‌شود، دوری از استرس و اضطراب است. حفظ آرامش می‌تواند نقش زیادی در بهبود حال افراد در دوران قاعدگی داشته باشد.
· مصرف یک فنجان سنبل‌الطیب قبل از صبحانه، ناهار و شام از روش‌های دیگری است که دردهای شما را آرام می‌کند. استفاده از چای زنجبیل و چای بابونه را نیز فراموش نکنید.
· به طور کلی در دوران قاعدگی و برای کاستن دردهای این دوران باید چند نکته اساسی را مدنظر قرار داد. اولین مورد تغذیه مناسب است. موادغذایی که در این دوران مصرف می‌شود، اهمیت زیادی در حفظ توانایی بدن و حتی تسکین دردها دارد. بهتر است در این دوران از غذاهایی با طبع گرم استفاده شود. به علاوه خوردن غذاهایی که خون‌ساز هستند نیز در این دوران توصیه می‌شود. غذاهایی مثل زرده تخم مرغ عسلی (حتما توجه شود که تخم مرغ سالم باشد)، حلوا، آب سیب و... مفید است.
· استفاده از زنجیل دم‌کرده هم در تسکین دردهای قاعدگی مؤثر است. برای این منظور یک قاشق مرباخوری زنجبیل را در یک فنجان آبجوش ریخته و در آن را به مدت 10 دقیقه ببندید. سپس آن را صاف کرده و مصرف کنید.
· به غیر از موارد ذکر شده، استفاده از داروهای موضعی و روغنهای گرم هم می‌تواند برای کاهش دردهای شما مؤثر باشد. برای مثال روغن زنجبیل را یک تا دو روز قبل از شروع قاعدگی در محل درد ماساژ دهید.