قرآن صداي قلب هستي است
در طول تاریخ بسیارند افرادی که در توفان تناقضات و تحریفات در انتخاب بین مسیحیت و چهره خشن وهابیت گرفتار آمدهاند، اما سوار کشتینجات حسینعلیهالسلام میشوند و دست دیگران را هم میگیرند.
نور اباعبداللهعلیهالسلام چون جد و پدر بزرگوارش مرزهای تاریخی و جغرافیایی را در نور دید و شخصیتهای روشنضمیر از مهاتما گاندی هندی و توماس کارلایل گرفته تا ادوارد گیبون انگلیسی، تا واشنگتن ایروینگ آمریکایی و هزاران تن دیگر را متأثر و شیفته خود و آیات نورانی کتاب خدا ساخت.
توماس کارلایل یکی از این شیفتههاست. از بزرگترین نویسندگان و فیلسوفان قرن 19 اروپا و انگلستان که در کتاب مشهور خود «قهرمانان»، بارها شخصیت پیامبر بزرگ اسلام و علیعلیهالسلام و امام حسینعلیهالسلام را ستایش میکند. جمله مشهور «علی را نمیشود دوست نداشت» از اوست.
کارلایل در توصیف حسینعلیهالسلام نیز میگوید: «حسین نماد اعتقاد راسخ بر خداوند برای همیشه اثبات کرد و آموخت، آنجا که بیعدالتی و تفرعن در برابر حقیقت و عدالت صفآرایی میکنند، تفوق نفرات و مادیات اهمیت خود را میبازد».
توماس كارلايل متولد اسکاتلند بود و پس از دروس مقدماتي براي ادامه تحصيل به دانشگاه ادينبورو رفت. وي ضمن تحصيل، به فراگيري زبان آلماني پرداخت و به نظرات فلاسفه و انديشمندان آلماني علاقهمند شد به طوري كه آثاري نيز از «گوته» نويسنده بزرگ آلماني، به زبان انگليسي ترجمه کرده بود. او در كتاب خود با عنوان «چارتيسم»، ضمن تشريح اوضاع بسيار دشوار زندگي طبقه كارگر انگليس، با شهامت تمام، طبقه ثروتمند و مرفه و بياعتنائيشان به طبقه فقير را مورد سرزنش قرار داد. كارلايل بر اين عقيده بود كه كارگران نبايد به عنوان ابزار كار به شمار آيند بلكه آنها چون، توانايىهاي خود را در راه توليد به كار ميگيرند بايد از بهره كار و صنعت خود سود برند بدون این که تحقیر شوند. كارلايل در سرگذشت و نقد ادبي نيز آثار گرانبهايى انتشار داد. او در اين مسير، كتاب «قهرمانان» را درباره بزرگان به رشته تحریر درآورد كه به سبب انديشه و قدرت بينظير وصف، اثري برجسته به شمار ميآيد. كارلايل در اين اثر، برتري ارزش مسائل جاوداني روح را بر بيايماني و شك و ترديد به اثبات ميرساند. وي كه تحت تأثير فرهنگ و تمدن اسلامي قرار گرفته، با قرآن نيز آشنايى پيدا كرده بود درباره اين كتاب آسماني مينويسد: «قرآن صدايى بيواسطه از قلب هستي است و مردم بايد به آن گوش فرادهند و اگر به چنين كلامي گوش ندهند، شايسته نيست به كلام ديگري اعتنا نمايند.»
وی درباره رسول خدا نیز گفته است: او از محمدصلیاللهعلیه بسان یک قهرمان چنین میگوید:
«این فرزند صحرا با قلبی عمیق و چشمانی سیاه و نافذ و با روح اجتماعی وسیع و پردامنهای، همه نوع افکاری با خود همراه داشت غیر از جاهطلبی. چه روحی آرام و بزرگ! او از کسانی بود که جز با شور عشق و حرارت سر و کاری ندارد و از کسانی بود که طبیعت، آنها را مخلص و صمیمی قرار داده است. در حالی که دیگران در طریق فرمولهای (شعارهای) گمراه کننده و بدعتها سیر میکردند و با همان حال راضی و خرسند بودند، این مرد نمیتوانست خودش را در آن شعارها بپیچد و محصور کند. رمز بزرگ هستی با همه دهشت و جبروت و با همه جلال و شکوه در نظر او روشن و آشکار میدرخشید... کلام چنانمردی، صدایی است مستقیم از قلب طبیعت. مردم باید به آن گوش دهند و اگر به چنان کلامی گوش ندهند، به هیچ صدایی نباید اعتماد کنند؛ زیرا همه چیز در برابر آن باد است.»
توماس كارلايل به واسطه حمله شديد به فريبكاري، ريا و دروغ و علاقهاش به دموكراسي و اعتقاد به قدرت فردي و قهرماني به ويژه پيشوايان نيرومند، نويسندهاي ممتاز به شمار ميآيد. در سراسر آثار وسيع كارلايل، تمايل به تغزل، قدرت تفكر و نيروي طنز و نوعي پيشگويى، حتي در تاريخنويسي ديده ميشود. در نظر كارلايل، بشر زندگي ميكند، زيرا به موضوعی خاص، معتقد است. حتي در سراسر تاريخ، نشانههايى از قدرت خدايى به چشم ميخورد كه از نظر بشر نأپيداست. اين قدرت الهي در وجود معدودي از افراد بشر و در روحهاي برتر تجلي ميكند و به آنان، رسالت راهنمايي ديگران داده ميشود. از ديگر آثار كارلايل ميتوان به انقلاب فرانسه، گذشته و حال، رمان سارتور و يادبودها اشاره كرد. توماس كارلايل در 86 سالگي درگذشت.