عاطفه میرافضل
در راه انجام رسالتش معصومانه جان داده بود. قبر که مهیا شد برای این كه چه كسى بدن مطهر آن حضرت را داخل قبر بگذارد، مردد شدند. ناگاه دو سواره كه نقاب به صورت داشتند از جانب قبله پیدا شدند و به سرعت نزدیك آمدند و پس از خواندن نماز یكى از آن دو وارد قبر شد و دیگرى جسد پاك و مطهر آن حضرت را برداشت و به دست او داد تا در دل خاك نهان سازد. آن دو پس از پایان مراسم بدون آن كه با كسى سخن بگویند بر اسبهاى خود سوار و از محل دور شدند. به نظر مى رسد كه آن دو بزرگوار، دو حجت پروردگار، حضرت رضاعلیهالسلام و امام جوادعلیهالسلام باشند كه پیكر معصومه باید به دست معصوم تجهیز و تدفین شود. چنان كه پیكر مقدس حضرت زهراسلاماللهعلیها را امیرمؤمنانعلیهالسلام غسل داده و كفن و دفن فرموده بود.
نام شریف آن بزرگوار فاطمه و مشهورترین لقب آن حضرت، «معصومهسلاماللهعلیها » است. پدر بزرگوارش امام هفتم شیعیان حضرت موسى بن جعفرعلیهالسلام و مادر مكرمهاش حضرت نجمه خاتونسلاماللهعلیها است. ولادت آن حضرت در روز اول ذیقعده سال ١٧٣ هجرى قمرى در مدینه منوره واقع شده است. دیرى نپایید كه در همان سنین كودكى مواجه با مصیبت شهادت پدر گرامى خود در حبس هارون در شهر بغداد شد. لذا از آن پس تحت مراقبت و تربیت برادر بزرگوارش حضرت على بن موسى الرضاعلیهالسلام قرارگرفت.در سال ٢٠٠ هجرى قمرى در پى اصرار و تهدید مأمون عباسى سفر تبعیدگونه حضرت رضاعلیهالسلام به مرو انجام شد و آن حضرت بدون همراهی بستگان و اهل بیت خود، راهى خراسان شدند.
یك سال بعد از هجرت برادر، حضرت معصومهسلاماللهعلیها به شوق دیدار برادر و ادای رسالت زینبی و ابلاغ پیام ولایت به همراه عدهاى از برادران و برادرزادگان به طرف خراسان حركت كرد و در هر شهر و محلى مورد استقبال مردم واقع مىشد. به دنبال این استقبال شهر به شهر مردم، تا كاروان حضرت به شهر ساوه رسید عدهاى از مخالفان اهل بیت كه از پشتیبانى مأموران حكومت برخوردار بودند، راه را بستند و با همراهان حضرت وارد جنگی نابرابر شدند. تقریبا همه مردان كاروان به شهادت رسیدند، حتى بنابر نقلى حضرت سلاماللهعلیها معصومه را نیز مسموم كردند.
به نقلی؛ به دنبال اندوه و غم زیاد از این ماتم ، یا بر اثر مسمومیت از
زهر جفا، حضرت فاطمه معصومهسلاماللهعلیها بیمار شدند و دیگر
امكان ادامه راه به طرف خراسان نبود.
پرسیدند: «از این شهرساوه تا قم چند فرسنگ است»؟ پاسخ را که شنید، فرمود: «مرا به شهر
قم ببرید، زیرا از پدرم شنیدم كه مى فرمود: شهر قم مركز شیعیان ما است»
بزرگان شهر قم وقتى از این خبر مطلع شدند به استقبال آن حضرت شتافتند، در حالى كه
«موسى بن خزرج» بزرگ خاندان «اشعرى» زمام ناقه آن حضرت را به دوش مى كشید و عده فراوانى
از مردم پیاده و سواره گرداگرد كجاوه حضرت در حركت بودند، استقبال از آن حضرت
انجام شد اما جبران اتفاقات تلخ گذشت را نمیکرد.آن بزرگوار به مدت ١٧ روز در این شهر
زندگى كرد..محل عبادت آن حضرت به نام «بیت النور» هم اكنون محل زیارت ارادتمندان آن
حضرت است.
سرانجام پیش از آن كه دیدگان مباركش به دیدار برادر روشن شود، در دیار غربت و با اندوه فراوان دیده از جهان فروبست . پس از دفن حضرت معصومهسلاماللهعلیها، موسى بن خزرج سایبانى از بوریا بر فراز قبر شریفش قرار داد تا این كه در سال 256 هجری قمری، خانم زینب، فرزند امام جوادعلیهالسلام قمرى اولین گنبد را بر فراز قبر شریف عمه بزرگوارش بنا كرد و به این ترتیب تربت پاك آن بزرگوار و دارالشفای دلسوختگان عاشق ولایت وامامت شد. چنان که امام جعفر صادقعلیهالسلام در این رابطه فرمودهاند:« خداوند حرمى دارد كه مكه است پیامبر حرمى دارد و آن مدینه است و حضرت علىعلیهالسلام حرمى دارد و آن كوفه است و قم كوفه كوچك است كه از هشت در بهشت سه در آن به قم باز مىشود. زنى از فرزندان من در قم از دنیا مىرود كه اسمش فاطمه دختر موسىعلیهالسلام است و به شفاعت او همه شیعیان من وارد بهشت مىشوند.
در رابطه با لقب «كریمه اهل بیت» در مورد حضرت، رؤیاى صادقانهای نقل شده است. ماجراى این رؤیاى صادقه به شرح زیر است :
مرحوم آیتالله سیدمحمود مرعشى نجفى، پدر بزرگوار آیتالله سید شهابالدین مرعشیره بسیار علاقهمند بود كه محل قبر شریف حضرت صدیقه طاهره سلاماللهعلیها را به دست آورد. ختم مجربى انتخاب كرد و چهل شب به آن پرداخت. شب چهلم پس از به پایان رساندن ختم و توسل بسیار، استراحت كرد. در عالم رؤیا به محضر مقدس حضرت باقرعلیهالسلام یا امام صادقعلیهالسلام مشرف شد. امام به ایشان فرمودند: «به دامان كریمه اهل بیت چنگ بزن». ایشان به گمان این كه منظور امامعلیهالسلام حضرت زهراسلاماللهعلیها است، عرض كرد: «قربانت گردم، من این ختم قرآن را براى دانستن محل دقیق قبر شریف آن حضرت گرفتم تا بهتر به زیارتش مشرف شوم.» امام فرمود: «منظور من، قبر شریف حضرت معصومه در قم است.» سپس افزود: «به دلیل مصالحى، خداوند مىخواهد محل قبر شریف حضرت زهراسلاماللهعلیها پنهان بماند؛ از این رو قبر حضرت معصومهسلاماللهعلیها را تجلىگاه قبر شریف حضرت زهراسلاماللهعلیها قرار داده است. اگر قرار بود قبر آن حضرت ظاهر باشد و جلال و جبروتى براى آن مقدر بود، خداوند همان جلال و جبروت را به قبر مطهر حضرت معصومهسلاماللهعلیها داده است.» مرحوم مرعشى نجفى هنگامى كه از خواب برخاست، تصمیم گرفت رخت سفر بربندد و به قصد زیارت حضرت معصومهسلاماللهعلیها رهسپار ایران شود. وى بىدرنگ آماده سفر شد و همراه خانوادهاش نجف اشرف را به قصد زیارت كریمه اهلبیت ترك كرد.*
پی نوشت:
· مهدی پور، علی اکبر، کریمه اهل بیت، ص۴۳.