یاسمین رضوی
مختصات خانواده‌های مدرن به گونه‌ای رقم خورده که گمان می‌بریم سپردن کودک به مهدکودک یک نیاز ضروری و بدون جایگزین است. پدر و مادر صبح زود راهی محل کار می‌شوند و تا عصر مشغول کارند. پدربزرگ و مادربزرگ یا مثل قدیم فضای بزرگ و پر دار و درختی در اختیارشان نیست که نوه‌ها را نگهداری کنند، یا حال و حوصله‌اش را ندارند یا آن‌که در شهر و شهرستان دیگری زندگی می‌کنند. در چنین شرایطی مهدکودک اولین گزینه‌ای است که به ذهن والدین می‌رسد. در بهترین شرایط محیط کاری مادر فضایی برای بچه‌ها در نظر گرفته است که ویژگی های آن هم همانند مهدکودک است. برخی از مادران هم که شاغل نیستند، باورشان بر این است که کودک باید هر چه سریعتر مسیر اجتماعی شدن را پی بگیرد. مهارت‌هایی که دیگر مثل نان شب واجب به نظر می‌رسد را بیاموزد، موسیقی، ژیمناستیک، زبان انگلیسی، کامپیوتر و... مهدکودک‌ها معمولا علاوه بر سرگرم کردن و نگهداری از بچه‌ها وعده چنین کلاس‌ها و آموزش مهارت را هم می‌دهد.
با این حال همیشه گوشه ذهن والدین این سؤال وجود دارد که آیا سپردن بچه به مهدکودک کار درستی است؟ از چه سنی می‌توان با خیال راحت بچه را به مهد سپرد و دل نگران این نبود که اثر منفی روی او دارد. ممکن است کودک من در مهد دچار آسیب شود؟ و سؤال و دغدغه‌هایی که هرگز والدین را رها نخواهد کرد. در ادامه با هم مسائلی را مرور خواهیم کرد تا با چشم بازتری به انتخاب دست بزنیم.
مهدکودک‌ها از کی پا گرفتند؟
شاید برایتان جالب باشد بدانید که اولین مهدکودک‌ها مؤسساتی بودند که تنها هدفشان مراقبت از کودکان بود و نه چیزی فراتر از این. در سال 1750 میلادی در اتریش اولین مهدکودک با الهام گرفتن از یتیم خانه‌ها در کنار کارگاه‌های تولیدی به وجود آمد. زنان کارگر در کارگاه‌ها مشغول به کار بودند و کسی نبود تا از فرزندانشان مراقبت کند. این مؤسسات تنها جهت نگهداری از فرزندان زنان کارگر به وجود آمدند. در این مهدها خبری از آموزش نبود. اما با گذشت زمان «فردریش فروبل» در سال 1840 میلادی کودکستان را با طرحی نو در آلمان ساخت و نام آن را «باغ کودک» گذاشت. در باغ کودک فروبل در کنار نگهداری از کودکان طرح‌های آموزشی هم تدارک دیده شد و قوانین و برنامه‌ریزی‌هایی برای مراقبت بهتر از کودکان شکل گرفت.
اولین مهد کودک در ایران تأسیس 1298 است که توسط اقلیت‌های مذهبی در تهران تأسیس شده است. بعد از آن در سال 1303 جبار باغچه‌بان در تبریز «باغچه اطفال» را راه انداخت. در ایران هدف اصلی از ایجاد مهدکودک‌ها سیاسی و تربیتی بود.
...